Amit Shah To Introduce These Bills In Parliament: કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ દેશમાં ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલીમાં સુધારો કરવા માટે આજે (12 ડિસેમ્બર) લોકસભામાં ત્રણ નવા ફોજદારી કાયદા બિલ રજૂ કરી શકે છે. અગાઉ રજૂઆત કર્યા બાદ કેન્દ્રએ તેને પાછી ખેંચી લીધી હતી.
જો કે, હવે આ બાબતની જાણકારી ધરાવતા લોકોએ દાવો કર્યો છે કે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સંસદીય સ્થાયી સમિતિની ભલામણો બાદ બિલ પરત ખેંચવાનો આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે તેના એક અહેવાલમાં દાવો કર્યો છે કે સ્ટેન્ડિંગ કમિટીની કેટલીક ભલામણોના આધારે નવા બિલ લાવવામાં આવશે. આ આજે જ ગૃહમાં રજૂ થઈ શકે છે.
બિલો સૌપ્રથમ સંસદમાં રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા
હકીકતમાં, સરકારે ઈન્ડિયન જસ્ટિસ કોડ બિલ 2023, ઈન્ડિયન સિવિલ ડિફેન્સ કોડ બિલ અને ઈન્ડિયન એવિડન્સ બિલ 2023 પાછું ખેંચી લીધું હતું. આ બિલો 11 ઓગસ્ટના રોજ સંસદમાં ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. આ ત્રણ બિલો ભારતીય દંડ સંહિતા, ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમને બદલવા માટે લાવવામાં આવ્યા હતા. સૂત્રોએ જણાવ્યું છે કે આ બિલો સિવાય અમિત શાહ જમ્મુ-કાશ્મીર અને પુડુચેરી વિધાનસભામાં 33 ટકા મહિલાઓને અનામત આપવા સંબંધિત બિલ પણ રજૂ કરી શકે છે. કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે દાવો કર્યો છે કે આ બિલનો હેતુ સજા નહીં પરંતુ ન્યાય આપવાનો છે.
સરળ ભાષામાં બિલ શું છે તે સમજો
હકીકતમાં, આ બિલ IPC અને CRPCમાં મોટા ફેરફારો લાવશે. ગંભીર અપરાધોના કેસોમાં ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC)ની કલમો લાગુ કરવામાં આવે છે. તે ગુનાઓની વ્યાખ્યા તેમજ તેના માટે નિર્ધારિત સજા આપે છે. સિવિલ લો અને ફોજદારી પણ IPC હેઠળ આવે છે.
ભારતીય દંડ સંહિતામાં 23 પ્રકરણો અને 511 કલમો છે. પોલીસ આઈપીસી હેઠળ ફોજદારી કેસ નોંધે છે, પરંતુ ત્યારબાદની પ્રક્રિયા ફોજદારી કાર્યવાહી કોડ (સીઆરપીસી) હેઠળ ચાલે છે. આ અંગ્રેજોના સમયથી અસ્તિત્વમાં છે અને કેન્દ્ર સરકાર તેમાં ફેરફાર કરીને ન્યાયિક પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવવાની પહેલ કરી રહી છે.
સામાન્ય રીતે, આઈપીસી કલમો હેઠળ પોલીસ સ્ટેશનોમાં કેસ નોંધવામાં આવે છે, પરંતુ તેમની તપાસમાં સીઆરપીસીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. તેનું પૂરું નામ છે- કોડ ઓફ ક્રિમિનલ પ્રોસીજર. પોલીસ IPC હેઠળ ફોજદારી કેસ નોંધે છે, પરંતુ ત્યારબાદની પ્રક્રિયા CrPC હેઠળ ચાલે છે.