દેશમાં કોરોનાના વધતા જતા કેસોએ ફરી એકવાર લોકોના મનમાં ડર પેદા કરવાનું શરૂ કર્યું છે. રાજધાની દિલ્હીમાં ગઈકાલે એટલે કે, રવિવારે કોવિડ ચેપના 699 નવા કેસ નોંધાયા હતા. જ્યારે ઘણા મહિનાઓ પછી એક દિવસમાં 4 દર્દીઓના મોતનો મામલો સામે આવ્યો છે. તો દેશની વાત કરીએ તો, સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, છેલ્લા 24 કલાકમાં એટલે કે 9 એપ્રિલના રોજ દેશભરમાં કોરોનાના 5,880 નવા કેસ નોંધાયા છે. 12 દર્દીઓના મોત થયા છે. જ્યારે પોઝિટિવિટી રેટ 6.91 ટકા પર પહોંચી ગયો છે.
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન અનુસાર, જો દૈનિક હકારાત્મકતા દર 5 ટકાથી વધુ હોય તો એવું માનવામાં આવે છે કે ચેપ બેકાબૂ થઈ ગયો છે.
આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે શું તમને લાગ્યું કે કોરોનાના નવા પ્રકાર સામે રસી અસરકારક રહેશે? હાલમાં ભારતથી સમગ્ર વિશ્વમાં ઉપયોગમાં લેવાતી તમામ રસીઓ તે રસીઓ છે જે કોવિડના મૂળ વેરિએંટ સામે વિકસાવવામાં આવી હતી. આ સ્થિતિમાં જ્યારે વાયરસ બદલાઈ રહ્યો છે, ત્યારે શું રસી પણ બદલવાની જરૂર છે?
રસી બનાવે છે બે પ્રકારના એન્ટિબોડીઝ
વાસ્તવમાં કોઈપણ રસી શરીરમાં બે પ્રકારના એન્ટિબોડીઝનું સ્તર બનાવે છે. પ્રથમ સ્તર શરીરમાં બી કોષોની મદદથી એન્ટિબોડીઝ ઉત્પન્ન કરે છે. તે શ્વેત રક્તકણો એટલે કે શ્વેત રક્તકણોનો એક પ્રકાર છે. આ એન્ટિબોડીઝ શરીરમાં વાયરસના સીધા હુમલા સામે લડવામાં મદદ કરે છે.
અને બીજું સ્તર ટી-સેલ્સ બનાવે છે. ટી કોશિકાઓ સફેદ રક્ત કોશિકાઓનો બીજો પ્રકાર છે. તેઓ શરીરમાં ઘણી ભૂમિકાઓ ધરાવે છે, જેમાંથી એક શરીરની અંદરના વાયરસના ચેપનો નાશ કરવાનો છે. રસી દ્વારા ઉત્પાદિત આ બંને સ્તરો ખાસ મેમરી કોષોને પણ જન્મ આપે છે, જે શરીરમાં એકઠા થાય છે અને ભવિષ્યમાં કોઈપણ વાયરસ સામે લડવાનું કામ કરે છે.
રસીકરણ પછી તરત જ આપણા શરીરમાં એન્ટિબોડીઝનું સ્તર વધે છે જે કોઈપણ વાયરસ સામે લડવા માટે પૂરતું છે. પરંતુ રસીકરણના ત્રણ મહિના પછી 'ફ્રેશલી મેડ' એન્ટિબોડીઝનું સ્તર ઘટવા લાગે છે અને સમય જતાં તે ખૂબ જ નીચું રહે છે. જે શરીરને ઈન્ફેક્શનથી પણ કહી શકતું નથી.
એન્ટિબોડીઝ શું છે? કેવી રીતે કરે છે કાર્ય?
વાસ્તવમાં તે પ્રોટીનનો એક પ્રકાર છે. જે લોહીના પ્રવાહ દ્વારા સમગ્ર શરીરમાં ફેલાય છે અને વાયરસ જેવા વિદેશી પદાર્થોને ઓળખે છે અને તેને નિષ્ક્રિય કરે છે. પેથોજેન્સ કિલર ટી કોષો દ્વારા માર્યા જાય છે. જ્યારે શરીરને નવા એન્ટિબોડીઝની જરૂર હોય છે, ત્યારે બી કોષો તેમને ઉત્પન્ન કરે છે.
શું તમે રસી લીધા પછી પણ નવા પ્રકારોથી સંક્રમિત થઈ શકો છો?
રસીનું એન્ટિબોડી સ્તર ધીમે ધીમે શરીરમાંથી દૂર થઈ જાય છે. આ જ કારણ છે કે Omicron XBB.1.16નું નવું વેરિઅન્ટ એવા લોકોને પણ સંક્રમિત કરી શકે છે જેમણે કોરોનાની રસી લીધી છે.