Schedule Tribe in India: સમગ્ર વિશ્વ બુધવારે (9 ઓગસ્ટ, 2023) ના રોજ વિશ્વ આદિવાસી દિવસની ઉજવણી કરી રહ્યું છે, પરંતુ ભારતમાં શિક્ષણ અને રોજગારના ક્ષેત્રમાં અનુસૂચિત જનજાતિની સ્થિતિ શું છે? રાજ્યસભામાં સરકારે આપેલો જવાબ દર્શાવે છે કે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં એસટી પર અત્યાચાર અને ગુનાના કેસમાં વધારો થયો છે. અનુસૂચિત જનજાતિ વિરુદ્ધ અત્યાચારના સૌથી વધુ કેસ મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાંથી આવે છે.
અનુસૂચિત જનજાતિની સૌથી વધુ વસ્તી મધ્ય પ્રદેશમાં રહે છે. દર વર્ષે રાજ્ય સરકારો આ દિવસે અનેક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે, પરંતુ સવાલ એ છે કે શું તેમની સામાજિક સ્થિતિમાં કોઈ ફેરફાર થયો છે. તાજેતરમાં જ એમપીના પેશાબ કાંડને લઈને સમગ્ર દેશમાં હોબાળો થયો હતો. આવો આંકડાઓ પરથી જાણીએ કે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં દેશમાં અનુસૂચિત જનજાતિ વિરુદ્ધ અપરાધના કેસમાં કેટલો વધારો થયો છે.
નોંધાયેલા કેસો (CR), ચાર્જ્ડ કેસો (CCS), કેસો દોષિત (CON), લોકોની ધરપકડ (PR), પીપલ ચાર્જ્ડ (PCS) અને લોકો દોષિત (PCV)
2017
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 7114
સીસીએસ- 5808
સીઓએન- 741
PAR- 10649
પીસીએસ- 10013
PCV- 1008
2018
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 652
સીસીએસ- 5614
સીઓએન- 503
PAR- 9724
પીસીએસ- 10239
PCV- 761
2019
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 7565
સીસીએસ- 5917
સીઓએન- 741
PAR- 10149
પીસીએસ- 10647
PCV- 1148
2020
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 8268
સીસીએસ- 6477
સીઓએન- 347
PAR- 11564
પીસીએસ- 12507
PCV- 605
2021
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 8790
સીસીએસ- 7178
CoN- 548
PAR- 10889
પીસીએસ- 13488
PCV- 824
કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ
2017
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) - 11
સીસીએસ- 10
CON- 3
PAR- 12
પીસીએસ- 22
PCV- 7
2018
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) - 4
સીસીએસ- 5
સીઓએન- 0
PAR- 2
પીસીએસ- 22
PCV- 0
2019
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 5
સીસીએસ- 1
સીઓએન- 0
PAR- 10
પીસીએસ- 6
PCV- 0
2020
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) - 4
CCS- 7
સીઓએન - 0
PAR- 14
પીસીએસ- 15
PCV- 0
2021
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 12
સીસીએસ- 8
સીઓએન - 0
PAR- 14
પીસીએસ- 17
PCV- 0
મધ્યપ્રદેશમાં અનુસૂચિત જનજાતિ સામેના ગુનાના કુલ નોંધાયેલા કેસોની સંખ્યા પ્રતિ કરોડ વસ્તીએ 2,289, 2017માં 1868, 2019માં 1922, 2020માં 2401 અને 2021માં 2627 હતી. ચાર્જશીટ કરાયેલા કેસો, દોષિત ઠરેલા કેસો, ધરપકડ કરાયેલા લોકો, ચાર્જશીટ કરાયેલા અને દોષિત ઠરેલા લોકોને સંબંધિત પાંચ વર્ષનો ડેટા નીચે જુઓ-
2017
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 2289
સીસીએસ- 2335
સીઓએન- 399
PAR- 3668
પીસીએસ- 3732
PCV- 553
2018
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 1868
સીસીએસ- 1862
સીઓએન- 287
PAR- 2585
પીસીએસ- 3173
PCV- 446
2019
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 1922
સીસીએસ- 1845
CoN- 414
PAR- 2643
પીસીએસ- 3132
PCV- 638
2020
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 2401
સીસીએસ- 2362
સીઓએન- 151
PAR- 3532
પીસીએસ- 4371
PCV- 251
2021
CR (પ્રતિ કરોડ વસ્તી) – 2627
સીસીએસ- 2547
સીઓએન- 336
PAR- 2668
પીસીએસ- 4557
PCV- 497