લગભગ 10 મહિનાથી ચાલી રહેલ હમાસ-ઈઝરાયલ યુદ્ધ હવે નવો વળાંક આવ્યો છે. ઈઝરાયલે બે દિવસ પહેલા આતંકવાદી સંગઠન હમાસના સર્વોચ્ચ નેતાની હત્યા કરી હતી. હમાસના નેતાની હત્યા ઇરાનમાં જઇને કરવામાં આવી છે. આ એ જ દેશ છે જે પોતે હમાસને પ્રોત્સાહન આપતો રહ્યો. હવે લેબનોન અને ઈરાન સહિત લગભગ આખું મિડલ ઈસ્ટ ઈઝરાયલ પર નારાજ છે.
જો કે ગાઝા પટ્ટીમાં હમાસના ઘણા નેતાઓ માર્યા ગયા છે, પરંતુ ઈસ્માઈલ હાનિયાની હત્યા જૂથ માટે મોટી ખોટ છે. અન્ય નેતાઓની તુલનામાં તે એક મોડરેટ ચહેરો હતો જેણે વિશ્વ સાથે સીધો સંવાદ કરતો હતો. હાનિયાને મુત્સદ્દીગીરીમાં નિષ્ણાત માનવામાં આવતો હતો. તેહરાનમાં તેની તાજેતરની હત્યા બાદ હવે હમાસનું નેતૃત્વ કોણ કરશે તેની ચર્ચા ચાલી રહી છે.
તેમાં એક છે યાહ્યા સિનવાર
આ એ નેતા છે જેણે 1980માં હમાસનો પાયો નાખવામાં મદદ કરી હતી. આ સમયે પેલેસ્ટાઈનમાં ઈઝરાયલ વિરુદ્ધ ગુસ્સો વધી રહ્યો હતો અને તેને એક ચહેરો આપવા માટે હમાસની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. સિનવારને ઈઝરાયલની સેનાએ ઘણી વખત ધરપકડ કરી હતી. તેણે ઇઝરાયલની જેલમાં 2 દાયકાથી વધુ સમય વિતાવ્યો હતો. 2011 માંકેદીઓના અદલાબદલી દરમિયાન હમાસે સિનવારને પરત કરવાની માંગ કરી હતી, જેને ઇઝરાયલે મજબૂરીમાં સ્વીકારવી પડી હતી
સિનવાર વિશે માહિતી આપનારને 4 લાખ ડોલરનું ઈનામ
હાલમાં ઇઝરાયલના અધિકારીઓ માને છે કે સિનવાર પણ 7 ઓક્ટોબર, 2023ના રોજ થયેલા હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ્સમાંનો એક છે. તેમના સિવાય ગાઝામાં સૈન્ય વિંગના કમાન્ડર મોહમ્મદ દઇફે ઓક્ટોબરમાં આ હુમલાની યોજના બનાવી હતી, જેમાં હજારો નિર્દોષ ઇઝરાયલીઓ માર્યા ગયા હતા અને 200થી વધુ લોકોને બંધક બનાવ્યા હતા. આ પછી તરત જ ઇઝરાયલની સેનાએ ગાઝામાં પત્રિકાઓ ફેંકી હતી, જેમાં સિનવાર વિશે માહિતી આપનારને 4 લાખ ડોલરનું ઇનામ આપવાનું વચન આપવામાં આવ્યું હતું. આ પછી પણ ગાઝામાં લોકોએ તેમના નેતા વિશે કોઈ માહિતી આપી ન હતી. કથિત રીતે સિનવાર ત્યારથી ગાઝાના ગાઢ ટનલ નેટવર્કમાં છૂપાયેલો છે અને અંદરથી હમાસની પ્રવૃત્તિઓને નિયંત્રિત કરી રહ્યો છે.
સિનવારની નિર્દયતાનો અંદાજ એ હકીકત પરથી લગાવી શકાય છે કે તેની ઇઝરાયલ કેદ દરમિયાન તેણે કબૂલાત કરી હતી કે તે દરેક પેલેસ્ટિનિયનને મારી નાખતો હતો જેના પર તેને ઇઝરાયલ માટે સોફ્ટ કોર્નર હોય તેવી શંકા હતી. આ હત્યા પણ ગોળી મારીને નહીં પરંતુ રેઝર વડે ગળું કાપીને કરવામાં આવી હતી.
આ પછી આવે છે ખાલિદ મેશાલનું નામ
ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સના અહેવાલ મુજબ, તે હમાસના લડવૈયાઓમાં પણ એક મજબૂત ચહેરો છે. વેસ્ટ બેન્કમાં જન્મેલા મેશાલ હમાસના રાજકીય નેતા છે જેનાથી ઇઝરાયલ હંમેશા નારાજ રહ્યું છે. જોર્ડનમાં ઈઝરાયલી એજન્ટ દ્વારા તેને સ્લો પોઈઝન પણ આપવામાં આવ્યું હતું, જેના કારણે તે કોમામાં ચાલ્યો ગયો હતો. બાદમાં એક ડીલ હેઠળ ઈઝરાયલે એન્ટીડોઝ આપીને તેનો જીવ બચાવ્યો હતો.
સુસાઇડ બોમ્બરની શરૂઆત કરી
15 વર્ષની ઉંમરે મુસ્લિમ બ્રધરહુડમાં જોડાનાર ખાલિદ મેશાલે તેમનો મોટાભાગનો સમય મધ્ય પૂર્વમાં પેલેસ્ટાઈનની બહાર વિતાવ્યો હતો. મેશાલને આત્મઘાતી બોમ્બ વિસ્ફોટનો પણ માસ્ટર માનવામાં આવતો હતો. આ વ્યક્તિએ નેવુંના દાયકામાં હમાસની રચના પછી આત્મઘાતી બોમ્બ ધડાકા શરૂ કર્યા હતા. મેશાન અને હાનિયા વચ્ચે તેઓ સર્વોચ્ચ નેતા તરીકે ચૂંટાયા તે પહેલા જ તેમની વચ્ચે ગાઢ સ્પર્ધા હતી.
હાનિયાની હત્યા બાદ એવી અટકળો પણ લગાવવામાં આવી રહી છે કે તેહરાનમાં થયેલા આ મોત પાછળ સિનવારનો હાથ હોઈ શકે છે. વાસ્તવમાં હાનિયા હમાસનો રાજદ્વારી ચહેરો હતો જેના કારણે સિનવારે ગાઝામાં ગ્રાઉન્ડ ઓપરેશનનો વડો હોવા છતાં તેની વાતો માનવી પડતી હતી.