ભારતના જુદા જુદા રાજ્યોમાં દારૂ અથવા બીયરની કિંમત અલગ-અલગ છે. જો એક રાજ્યમાં સંપૂર્ણ બોટલની કિંમત 1500 રૂપિયા છે, તો શક્ય છે કે બીજા રાજ્યમાં સમાન બ્રાન્ડની સમાન mlની બોટલ 1200 રૂપિયા અથવા 1000 રૂપિયામાં મળી શકે. આ જ સૂત્ર બીયર પર પણ લાગુ પડે છે. હવે આવી સ્થિતિમાં લોકોના મનમાં એક પ્રશ્ન ઉઠવો સ્વાભાવિક છે કે અન્ય રાજ્યોની સરખામણીમાં જે રાજ્યોમાં દારૂ કે બિયર સસ્તા ભાવે મળે છે ત્યાં દારૂ કે બિયરની ગુણવત્તા અને સ્વાદમાં કોઈ ફરક છે કે કેમ? ચાલો તમને તેના વિશે વિગતવાર જણાવીએ.
રાજ્ય અનુસાર ટેક્સ અલગ અલગ હોય છે
ભારત સરકાર અને રાજ્ય સરકારો દારૂ પરના ટેક્સમાંથી ઘણા પૈસા એકત્રિત કરે છે. નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં દેશમાં એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાંથી લગભગ 1 લાખ 75 હજાર રૂપિયાની આવક થઈ હતી. આમાં સૌથી વધુ કમાણી કરતું રાજ્ય ઉત્તર પ્રદેશ હતું. હવે ટેક્સની વાત કરીએ તો હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સના રિપોર્ટ અનુસાર દેશમાં દારૂ પર સૌથી વધુ ટેક્સ કર્ણાટકમાં છે. અહીં દારૂ પર 83 ટકા ટેક્સ લાગે છે.
જ્યારે હરિયાણાની વાત કરીએ તો દારૂ પર માત્ર 47 ટકા ટેક્સ છે. આ સિવાય જો ઉત્તર પ્રદેશની વાત કરીએ તો અહીં દારૂ પર 66 ટકા ટેક્સ લાગે છે. જ્યારે દિલ્હીમાં દારૂ પર 62 ટકા ટેક્સ લાગે છે. આ જ કારણ છે કે યુપી કરતા દિલ્હી અને હરિયાણામાં દારૂ સસ્તો છે. ચાલો હવે જાણીએ કે ઓછી કિંમતના કારણે દારૂની ગુણવત્તામાં પણ ઘટાડો થાય છે.
શું દારૂની ગુણવત્તા સાથે પણ ચેડા થાય છે?
ઘણા લોકોના મનમાં આ સવાલ છે કે જો યુપી કરતા હરિયાણા અને દિલ્હીમાં દારૂ સસ્તો મળે તો ત્યાંની દારૂ કે બિયરની ગુણવત્તા ખરાબ હશે. જોકે, આવું બિલકુલ નથી. વાસ્તવમાં, ઘણી વખત એક જ ડિસ્ટિલરી પ્લાન્ટમાંથી દારૂ અથવા બીયર તૈયાર કરવામાં આવે છે. એટલે કે જ્યાંથી યુપી માટે બને છે, શક્ય છે કે દિલ્હી એક અને હરિયાણા માટે પણ તે જ જગ્યાએથી બને. વિવિધ રાજ્યોમાં બસો મોકલતી વખતે ત્યાંના ટેક્સ પ્રમાણે તેના ભાવમાં ફેરફાર કરવામાં આવે છે.
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, દરેક રાજ્યમાં બોટલની અંદર દારૂ અથવા બિયર સમાન ગુણવત્તાની હશે. હા, એ વાત સાચી છે કે જો દારૂ કે બિયર અલગ-અલગ ડિસ્ટિલરી પ્લાન્ટમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે તો તેના સ્વાદમાં થોડો ફરક હોઈ શકે છે. પરંતુ ગુણવત્તાના ધોરણો કોઈપણ કંપનીના દરેક ડિસ્ટિલરી પ્લાન્ટ માટે સમાન હોય છે.