કઇ રીતે થાય છે લોકસભા અધ્યક્ષની ચૂંટણી ? મોદી 3.0 માટે કેમ જરૂરી છે આ પદ, અહીં જાણો

Lok Sabha Speaker Elected: ભારતની 18મી લોકસભા 26 જૂને તેના નવા અધ્યક્ષની પસંદગી કરશે. આગામી લોકસભા સ્પીકર કોણ હશે તે અંગે અટકળો ચાલુ છે. ભારતના વિપક્ષી નેતાઓએ કહ્યું છે કે ભાજપે તેના સાથી પક્ષમાંથી કોઈને અધ્યક્ષ બનાવવું જોઈએ. આ વખતે અમે તમને જણાવીએ કે અધ્યક્ષ પદ શા માટે મહત્વનું છે.

અગાઉની બે સરકારોથી વિપરીત ભારતીય જનતા પાર્ટી આ વખતે સંપૂર્ણપણે તેના સાથી પક્ષો પર નિર્ભર છે. ભાજપને લોકસભા ચૂંટણીમાં 240 બેઠકો મળી એટલે કે બહુમતીના આંકડા કરતા 32 બેઠકો ઓછી છે. આંધ્રપ્રદેશના ચંદ્રબાબુ નાયડુની તેલુગુ દેશમ પાર્ટી અને બિહારના નીતિશ કુમારની જનતા દળ યૂનાઈટેડ ભાજપના સહયોગી છે અને નેતૃત્વ સરકારમાં મુખ્ય હિસ્સેદારો તરીકે ઉભરી આવ્યા છે.

ટીડીપી નેતાઓનું કહેવું છે કે, લોકસભાના ઉમેદવાર અંગેનો નિર્ણય એનડીએ સહયોગીઓએ સંયુક્ત રીતે લેવો જોઈએ, જ્યારે જેડીયુના નેતા કેસી ત્યાગીએ કહ્યું છે કે જનતા દળ યૂનાઈટેડ ભાજપ દ્વારા નામાંકિત ઉમેદવારને સમર્થન આપી શકે છે.

હવે અમે તમને જણાવીએ કે લોકસભા સ્પીકર કેવી રીતે ચૂંટાય છે. અધ્યક્ષ- સભાપતિની ચૂંટણી માટેના નિયમો બંધારણના અનુચ્છેદ 93માં નિર્ધારિત છે. નવી લોકસભાની પ્રથમ બેઠક પહેલા સ્પીકરનું પદ ખાલી થઈ જાય છે. પ્રક્રિયા અનુસાર, સંસદના સત્રની શરૂઆત પહેલાં રાષ્ટ્રપતિ નવા ચૂંટાયેલા સાંસદોને પદના શપથ લેવડાવવા માટે પ્રૉટેમ સ્પીકરની નિમણૂક કરે છે. લોકસભાના અધ્યક્ષ સાદી બહુમતીથી ચૂંટાય છે. એટલે કે લોકસભાના અધ્યક્ષ બનવા માટે ગૃહમાં હાજર અડધાથી વધુ સભ્યોએ ચોક્કસ ઉમેદવારને મત આપવાનો હોય છે.

લોકસભાના સ્પીકરની સત્તા વિશે વાત કરીએ તો તમને જણાવી દઈએ કે આ પદ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તેઓ ગૃહને ચલાવવા માટે જવાબદાર છે. લોકસભા સ્પીકર સંસદીય બેઠકોનો કાર્યસૂચિ પણ નક્કી કરે છે અને સ્થગિત અને અવિશ્વાસની દરખાસ્તોને મંજૂરી આપે છે. જો ગૃહમાં કોઈ નિયમને લઈને કોઈ વિવાદ હોય, તો અધ્યક્ષ આ નિયમોનું અર્થઘટન કરે છે અને તેનો અમલ પણ કરે છે, જેને પડકારી શકાય નહીં. ગૃહમાં શાસક અને વિરોધ પક્ષોના સભ્યોનો સમાવેશ થતો હોવાથી અધ્યક્ષની અધ્યક્ષતા બિનપક્ષીય હોવી જોઈએ.

તમને જણાવી દઈએ કે બંધારણની 10મી અનુસૂચિ હેઠળ લોકસભાના સ્પીકરને અનિયંત્રિત વર્તન માટે સજા કરવાનો અને પક્ષપલટાના આધારે સભ્યોને અયોગ્ય ઠેરવવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે.

આ બધા વચ્ચે કેટલાક અહેવાલો સૂચવે છે કે ઓમ બિરલા લોકસભાના સ્પીકર જ રહેશે. આ નામોમાં આંધ્રપ્રદેશ ભાજપ અધ્યક્ષ એનટી રામારાવની પુત્રી દગ્ગુબતી પુરંદેશ્વરીનું નામ પણ આગળ છે.