Online Content Side Effects: લાંબા સમય સુધી ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ પર સમય વિતાવવો માત્ર આંખો માટે જ નહીં પરંતુ માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ખૂબ જોખમી છે. આની સીધી અસર મગજ પર પડે છે. નેચર હ્યુમન બિહેવિયરમાં પ્રકાશિત UCL સંશોધકોની ટીમના એક અભ્યાસમાં માનસિક સ્વાસ્થ્ય અને સ્માર્ટફોન, લેપટોપ, સોશિયલ મીડિયાના વધુ ઉપયોગ વચ્ચેનો સંબંધ દર્શાવવામાં આવ્યો છે.
આ અભ્યાસમાં જોવા મળ્યું કે ખરાબ માનસિક સ્વાસ્થ્ય ધરાવતા લોકો ઓનલાઈન નકારાત્મક કન્ટેન્ટ તરફ વધુ આકર્ષાયા. ચાલો જાણીએ અભ્યાસ શું કહે છે અને ઓનલાઈન કન્ટેન્ટ માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલું હાનિકારક છે...
અભ્યાસ શું કહે છે
આ અભ્યાસમાં 1,000થી વધુ સહભાગીઓની ઓનલાઈન બ્રાઉઝિંગ આદતોની તપાસ કરવામાં આવી. તેમના સર્ચ કરેલા વેબ પેજના ભાવનાત્મક પાસાની ચકાસણી કરવામાં આવી. ત્યારબાદ તે બધાએ તેમના વર્તમાન માનસિક સ્વાસ્થ્ય અને સ્થિતિ વિશે ખુલ્લેઆમ વાત કરી. સંશોધકોએ જોયું કે જે લોકો ખરાબ માનસિક સ્વાસ્થ્યના લક્ષણો અનુભવી રહ્યા હતા, તેમણે વધુ વાર નકારાત્મક કન્ટેન્ટ બ્રાઉઝ કર્યું હતું.
આ કન્ટેન્ટ જોયા પછી તે લોકોનો મૂડ બગડ્યો અને તેને સુધારવા માટે વધુ નકારાત્મક કન્ટેન્ટ શોધવું પડ્યું. આ અભ્યાસમાં સામેલ પ્રોફેસર તાલી શારોટે કહ્યું કે આ પરિણામોથી સ્પષ્ટ થાય છે કે નકારાત્મક કન્ટેન્ટ માત્ર કોઈના મૂડને જ બગાડી શકતું નથી પરંતુ માનસિક રીતે ઘણા પડકારો પણ ઊભા કરી શકે છે.
લોકો સોશિયલ મીડિયા પર કેટલા કલાક રહે છે
વિશ્વની 8 અબજથી વધુ વસ્તીમાંથી લગભગ 5.3 અબજ ઈન્ટરનેટ વપરાશકર્તાઓ છે. ચીનમાં સૌથી વધુ સોશિયલ મીડિયા વપરાશકર્તાઓ છે પરંતુ સોશિયલ મીડિયા પર સૌથી વધુ સમય ભારતીયો વિતાવે છે. ભારતમાં મોટાભાગના લોકો તેમની ભૂખ, તરસ, ઊંઘ અને સંબંધોની અવગણના કરીને સોશિયલ મીડિયા પર સમય વિતાવે છે.
સંશોધન કંપની 'રેડસિયર' અનુસાર, દરેક ભારતીય ઈન્ટરનેટ વપરાશકર્તા દિવસમાં સરેરાશ 7.3 કલાક સ્માર્ટફોન પર નજર રાખે છે. આમાં મોટાભાગનો સમય સોશિયલ મીડિયા પર વિતાવવામાં આવે છે. સંશોધન બતાવે છે કે જેટલો વધારે સ્ક્રીન ટાઈમ હોય છે, તેટલું જ માનસિક સ્વાસ્થ્ય વધુ બગડે છે. આનાથી ચિંતા અને ડિપ્રેશન જ નહીં પરંતુ ઘણા ગંભીર વિકારો પણ થઈ શકે છે. સંશોધન જર્નલ PubMed માં જણાવવામાં આવ્યું છે કે 70% લોકો સૂતા પહેલા સ્માર્ટફોન ચલાવે છે અથવા સોશિયલ મીડિયા પર વ્યસ્ત રહે છે.
સોશિયલ મીડિયાની જોખમી આડઅસરો
- જર્નલ PubMed ના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે સોશિયલ મીડિયા પર વધુ સક્રિય રહેવાને કારણે ઊંઘ પૂરી થતી નથી અને વ્યક્તિ ડિપ્રેશનનો શિકાર અથવા ભૂલવાની બીમારીનો ભોગ બને છે.
- સોશિયલ મીડિયા પર વ્યસ્ત રહેવાને કારણે સામાજિક સંબંધો તૂટી જાય છે અને ભાવનાત્મક જોડાણ પણ સમાપ્ત થઈ જાય છે.
- સોશિયલ મીડિયાની લત વધવાથી ડિપ્રેશન અને ચિંતાની સમસ્યા થાય છે. વ્યક્તિ વર્ચ્યુઅલ દુનિયામાં રહીને એન્ટી સોશિયલ બની જાય છે, જેનાથી માનસિક સ્વાસ્થ્ય બગડે છે.
- સોશિયલ મીડિયાના ચક્કરમાં વ્યક્તિ નકલી દુનિયા બનાવી લે છે અને પરફેક્ટ દેખાવાના ચક્કરમાં તણાવનો શિકાર બની જાય છે, જે માનસિક સ્વાસ્થ્યને બગાડી શકે છે.
ડિસ્ક્લેમર: સમાચારમાં આપવામાં આવેલી કેટલીક માહિતી મીડિયા રિપોર્ટ્સ પર આધારિત છે. તમે કોઈપણ સૂચનને અમલમાં મૂકતા પહેલા સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ જરૂર લો.