Fertilizer Uses: ખાતર અસલી છે કે નકલી ? ખેડૂત ભાઈઓ આ ટિપ્સથી તરત જાણી લો

દેશમાં દર વર્ષે લાખો ટન ખાતરોનો ઉપયોગ પાકને સુધારવા માટે થાય છે. કેન્દ્ર સરકાર ખરીદી પર સબસિડી પણ આપે છે. અનેક પ્રકારના ખાતરો પણ બજારમાં વેચાઈ રહ્યા છે.

ફાઈલ તસવીર

Source : PTI

Fertilizer Benefits:  ખેતરો માટે જમીનની ફળદ્રુપતા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો જમીન સારી ન હોય તો પાક સારો થતો નથી. બંજર જમીનમાં આ પોષક તત્વોનો અભાવ છે. આવી સ્થિતિમાં, ખેડૂત પોષક તત્વોની ભરપાઈ કરવા ખાતરનો ઉપયોગ કરે છે. દેશમાં દર વર્ષે લાખો ટન ખાતરોનો ઉપયોગ પાકને સુધારવા માટે થાય છે. કેન્દ્ર સરકાર ખરીદી પર સબસિડી પણ આપે છે. અનેક પ્રકારના ખાતરો પણ બજારમાં વેચાઈ રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં કયું ખાતર અસલી છે અને કયું નકલી છે તે ઓળખવું પણ જરૂરી બની જાય છે.

યુરિયા

યુરિયા દેશમાં સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતું ખાતર છે. તેના દાણા સફેદ ચળકતા અને લગભગ સમાન આકારના હોવા જોઈએ. પાણીમાં સંપૂર્ણપણે ઓગળી જાય છે. આ દ્રાવણને સ્પર્શ કરવાથી ઠંડકનો અનુભવ થાય છે. તવા પર ગરમ કરવામાં આવે ત્યારે તે પીગળી જાય છે. જ્યોત વધારવા પર કોઈ અવશેષ રહેતો નથી.

પોટાશ

તેનું મિશ્રણ મીઠું અને લાલ મરચા જેવું છે. પોટાશના દાણા ગરમ થાય ત્યારે એકસાથે ચોંટતા નથી, તેથી આ તેની મૌલિકતાની ઓળખ છે. જ્યારે પાણીમાં ઓગળી જાય છે, ત્યારે તેનો લાલ ભાગ પાણી પર તરવા લાગે છે.

ઝીંક સલ્ફેટ

દાણા હળવા સફેદ પીળા અને ભૂરા રંગના હોય છે. તે ખૂબ જ સરસ છે. ઝીંક સલ્ફેટમાં મેગ્નેશિયમ સલ્ફેટ ઉમેરવામાં આવે છે. જોકે તેને ઓળખવું થોડું મુશ્કેલ છે. ડીએપીના મિશ્રણમાં ઝીંક સલ્ફેટ સોલ્યુશન ઉમેરવા પર એક કોગ્યુલેટેડ ગાઢ અવશેષો રચાય છે. જ્યારે ડીએપી સોલ્યુશનમાં મેગ્નેશિયમ સલ્ફેટ ઉમેરવામાં આવે ત્યારે આવું થતું નથી.

ડીએપી

તમાકુની જેમ ડીએપીમાં ચૂનો મિક્સ કરીને ઘસો. તેની ગંધ એટલી તીવ્ર હોય છે કે મગજ તેને સહન કરી શકતું નથી. બીજી તરફ, જ્યારે ઉંચી જ્યોત પર ગરમ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેના દાણા ફૂલવા લાગે છે. તેના દાણા થોડા કડક, કથ્થઈ કાળા અને બદામ રંગના હોય છે. આંગળીના નખ વડે ખંજવાળવાથી તે સરળતાથી તૂટતું નથી.

સુપર ફોસ્ફેટ

જ્યારે સુપર ફોસ્ફેટ ગરમ થાય છે, ત્યારે તેના ગ્રાન્યુલ્સ ફૂલવા લાગે છે, પછી તે નકલી છે. ફૂલ નહીં તો તેની વાસ્તવિકતાની ઓળખ છે. તેના દાણા સખત, ભૂરા, કાળા અને બદામી રંગના હોય છે. તે નખથી પણ તૂટતા નથી.