LIC નહીં, હવે આ હશે દેશનો સૌથી મોટો IPO, ટાટા ગ્રુપે કરી મોટી તૈયારી
RBI દ્વારા તાજેતરના નિયમોમાં કરાયેલા ફેરફારોને કારણે, કેન્દ્રીય બેંકે ટાટા સન્સને અપર-લેયર NBFC કેટેગરીમાં મૂક્યું છે અને ટાટા સન્સ હવે આ કેટેગરીને ટાળવા માટેના વિચાર કરી રહી છે.
અત્યાર સુધી દેશમાં સૌથી મોટો IPO લાવવાનું ટાઇટલ સૌથી મોટી વીમા કંપની LICના નામે હતું, પરંતુ હવે ટૂંક સમયમાં આ ટાઇટલ તેની પાસેથી છીનવાઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, દેશના સૌથી જૂના બિઝનેસ હાઉસમાંથી એક ટાટા ગ્રુપ લગભગ 19 વર્ષ પછી IPO માર્કેટમાં મજબૂત એન્ટ્રી કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે અને સૌથી મોટો IPO લોન્ચ કરીને નવો રેકોર્ડ બનાવી શકે છે.
ટાટાનો છેલ્લો IPO 2004માં આવ્યો હતો. ટાટા ગ્રુપની ઘણી કંપનીઓના શેર શેરબજારમાં લિસ્ટેડ હોવા છતાં, ટાટા કન્ઝ્યુમર પ્રોડક્ટ્સ લિમિટેડથી લઈને ટાટા મોટર્સ સુધીના નામો સામેલ છે. પરંતુ જો આપણે ગ્રુપ દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવેલા છેલ્લા આઈપીઓની વાત કરીએ તો તે લગભગ બે દાયકા પહેલા વર્ષ 2004માં આવ્યો હતો, જ્યારે આઈટી કંપની ટીસીએસ માર્કેટમાં આવી હતી. આ પછી, હવે જૂથ દ્વારા પ્રારંભિક જાહેર ભરણું રજૂ કરવાની તૈયારીઓ કરવામાં આવી છે.
ટાટા ટેક ઉપરાંત ટાટા સન્સનો આઈપીઓ, અત્યાર સુધી ચાલી રહેલી ચર્ચાઓ અનુસાર, ટાટા ગ્રુપની કંપની ટાટા ટેક્નોલોજીસનો આઈપીઓ (ટાટા ટેક આઈપીઓ) આવવાનો છે. જો અહેવાલો પર વિશ્વાસ કરવામાં આવે તો સેબીએ ટાટા ટેક્નોલોજીના આઈપીઓ લોન્ચ કરવાની મંજૂરી પણ આપી દીધી છે. દરમિયાન તાજેતરના નિયમનકારી ફેરફારે ટાટા ગ્રૂપના બીજા IPO માટેનો માર્ગ ખોલ્યો છે.
ખરેખર, હવે ગ્રૂપ તેની હોલ્ડિંગ કંપની ટાટા સન્સનો IPO લોન્ચ કરી શકે છે. રિઝર્વ બેંક દ્વારા નિયમોમાં કરાયેલા તાજેતરના ફેરફારોને કારણે, મધ્યસ્થ બેંકે ટાટા સન્સને ઉપલા સ્તરની NBFC કેટેગરીમાં મૂક્યું છે અને ટાટા સન્સ હવે આ કેટેગરીને ટાળવા માટેના વિકલ્પો પર વિચાર કરી રહી છે.
સપ્ટેમ્બર 2025 સુધીમાં લોન્ચ કરવાની તૈયારી બિઝનેસ ટુડે પર પ્રકાશિત અહેવાલ અનુસાર, આ અંતર્ગત ટાટા સન્સે સપ્ટેમ્બર 2025 સુધીમાં શેરબજારમાં લિસ્ટેડ થવા જેવા વિકલ્પો પર ધ્યાન આપવું પડશે. એક રિપોર્ટ કહે છે કે 14 સપ્ટેમ્બર, 2023ના રોજ, RBIએ 15 NBFCની યાદી બહાર પાડી હતી, જેમાં ટાટા સન્સનું નામ અપર-લેયર કેટેગરીમાં છે. આવી સ્થિતિમાં, તેનાથી બચવા માટે, સૌથી સરળ વિકલ્પ એ છે કે કંપનીને માર્કેટમાં લિસ્ટ કરો અને આ માટે ટાટા સન્સને તેનો IPO લોન્ચ કરવો પડશે.
રિપોર્ટ અનુસાર ટાટા સન્સનું વેલ્યુએશન હાલમાં અંદાજે 11 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. હવે IPOની શરૂઆત સાથે, કંપનીએ ટાટા ટ્રસ્ટ સહિત અન્ય શેરધારકો સાથે મળીને તેનો હિસ્સો લગભગ 5 ટકા ઘટાડવો પડશે અને તેના આધારે, ટાટા સન્સના IPOનું ઇશ્યૂ કદ આશરે રૂ. 55,000 કરોડની આસપાસ હોઈ શકે છે. આ આંકડો ટાટા ગ્રુપનો આઈપીઓ દેશનો અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો આઈપીઓ બનાવશે. નોંધનીય છે કે આ પહેલા લાઈફ ઈન્સ્યોરન્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયાએ 21,000 કરોડ રૂપિયાનો આઈપીઓ (LIC IPO) લોન્ચ કર્યો હતો, જે અત્યાર સુધીનો રેકોર્ડ છે.
ટાટાની માર્કેટ લિસ્ટેડ કંપનીઓ ટાટા ગ્રુપ શેરબજારમાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે અને તેની માર્કેટ લિસ્ટેડ કંપની TCS મુકેશ અંબાણીની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ પછી દેશની બીજી સૌથી મૂલ્યવાન કંપની છે. TCSનું માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન (TCS MCap) રૂ. 13.18 લાખ કરોડ છે. આ સિવાય જો આપણે શેર માર્કેટમાં ટાટા ગ્રૂપની લિસ્ટેડ કંપનીઓ પર નજર કરીએ તો તેમાં ટાટા સ્ટીલ, ટાટા મોટર્સ, ટાટા કેમિકલ્સ, ટાટા પાવર, ટાટા કન્ઝ્યુમર પ્રોડક્ટ્સ.), ટાટા કોમ્યુનિકેશન્સ, ટાટા કોફી, ટાઇટન, ધ ઈન્ડિયન હોટેલ્સનો સમાવેશ થાય છે. કંપની, વોલ્ટાસ, ટ્રેન્ટ લિમિટેડ, ટાટા ઇન્વેસ્ટમેન્ટ કોર્પોરેશન) અને અન્ય.