ખાદ્ય તેલના ભાવમાં ભડકો, સોયાબીન તેલના ભાવમાં 10 ટકાનો વધારો, જાણો હજુ કેટલું વધશે રસોડાનું બજેટ

સૂર્યમુખી તેલની અછત અને પામ તેલના ભાવમાં વધારાની અસર સોયાબીન તેલ પર પડી છે અને યુદ્ધની શરૂઆતથી તેની કિંમતોમાં 10 ટકાનો વધારો થયો છે.

પ્રતિકાત્મક તસવીર

Palm Oil Price Increased: ભારત જેમાંથી સૂર્યમુખી તેલની મોટા જથ્થામાં આયાત કરે છે તે રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેના યુદ્ધને કારણે તેના પુરવઠા પર ઘેરા વાદળો છવાઈ ગયા છે, જેનો સૌથી વધુ ફાયદો પામ ઓઈલ ઉત્પાદકોને થશે. બંને દેશો વચ્ચેના ભીષણ યુદ્ધને કારણે ત્યાંથી સૂર્યમુખી તેલનો પુરવઠો ખોરવાઈ ગયો છે અને વિશ્લેષકોના મતે યુદ્ધ સમાપ્ત થયા પછી પણ નજીકના ભવિષ્યમાં આ સ્થિતિમાં તાત્કાલિક સુધારો થશે નહીં. આ યુદ્ધની અસર બંને દેશોમાં સૂર્યમુખીની ખેતી પર લાંબા ગાળે પડશે અને ઉત્પાદન ઓછું થશે તો પુરવઠો પણ આગળ જોખમમાં મુકાશે.

પામ તેલનો હિસ્સો વધશે - ભાવ વધશે

ભારત મોટા પ્રમાણમાં ખાદ્ય તેલની આયાત કરે છે, જેમાંથી પામ તેલનો હિસ્સો 60 ટકાથી વધુ છે. સૂર્યમુખી તેલના બજારમાં ઘટાડાને કારણે પામ તેલનો બજારહિસ્સો વધુ વધશે. ભારત 2.5 મિલિયન ટનથી વધુ સૂર્યમુખી તેલની આયાત કરે છે. સૂર્યમુખી તેલના પુરવઠામાં વિક્ષેપના કારણે પામ તેલના ભાવમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે.

ભારતમાં સૂર્યમુખી તેલનો પુરવઠો ઘટ્યો

જિયોજીત ફાઇનાન્શિયલ સર્વિસિસના રિસર્ચ એનાલિસ્ટ વિનોદ ટીપીએ જણાવ્યું હતું કે યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચેના યુદ્ધે સૂર્યમુખી તેલના મોટા કન્સાઇનમેન્ટને જોખમમાં મૂક્યું છે. તેનાથી વૈશ્વિક બજારમાં માંગ અને પુરવઠાનું સંતુલન ખોરવાઈ ગયું છે. ભારત સૂર્યમુખી તેલનો મુખ્ય આયાતકાર છે. સૂર્યમુખી તેલની આયાત માટે યુરોપ અને આર્જેન્ટિના પર નિર્ભર ન રહી શકાય કારણ કે આ દેશો પોતે પણ સૌથી મોટા ગ્રાહક છે.

સોયાબીન તેલ અને પામ તેલ પર નિર્ભરતા વધુ વધશે

તેમણે કહ્યું કે, "અત્યાર સુધી, જ્યાં સુધી આર્જેન્ટિનાની વાત છે, ત્યાં સુધી સૂર્યમુખી તેલના ઊંચા ભાવ, ઓછા ઉત્પાદન અને નૂરની ઊંચી કિંમતને કારણે તેની પાસેથી તેલ ખરીદવાની શક્યતા ઓછી છે." ભારતની સંસ્કૃતિ વૈવિધ્યસભર છે અને અહીંનો ખોરાક પણ તદ્દન અલગ છે, તેથી અહીંના લોકો તે ખાદ્ય તેલ સરળતાથી ખરીદશે, જે ઓછા ખર્ચે ઉપલબ્ધ છે. સોયાબીન તેલ અને પામ તેલ પર નિર્ભરતા વધુ વધશે. તેમણે કહ્યું કે સરસવના સારા પાકની અપેક્ષા સાથે ભાવ આટલા વધશે નહીં. દેશમાં હાલમાં સરસવનો પાક લેવામાં આવી રહ્યો છે અને થોડા દિવસોમાં સરસવનું તેલ બજારમાં આવવાનું શરૂ થઈ જશે, જેનાથી ખાદ્યતેલોની કિંમતો પર લગામ લાગશે.

સોયાબીન તેલના ભાવમાં વધારો

સૂર્યમુખી તેલની અછત અને પામ તેલના ભાવમાં વધારાની અસર સોયાબીન તેલ પર પડી છે અને યુદ્ધની શરૂઆતથી તેની કિંમતોમાં 10 ટકાનો વધારો થયો છે. બ્રોકરેજ ફર્મ કોટક સિક્યોરિટીઝના જણાવ્યા અનુસાર, દક્ષિણ અમેરિકાના દેશોમાં સોયાબીનના ઉત્પાદનની નીચી આગાહી અને ઈન્ડોનેશિયામાં પામ ઓઈલની સ્થાનિક ફાળવણીમાં વધારો થવાને કારણે પામ ઓઈલના ભાવમાં વધુ વધારો થવાની શક્યતા છે.

કેન્દ્ર સરકારના પગલાંની અસર દેખાતી નથી

રિપોર્ટ અનુસાર, ઈન્ડોનેશિયાની સરકારે દેશમાં પામ ઓઈલની સ્થાનિક કિંમતોમાં તેલની તેજીને જોતા ઉત્પાદનનો એક ભાગ સ્થાનિક બજારમાં વેચવો જરૂરી બનાવી દીધો છે. ઇન્ડોનેશિયા પામ તેલનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક છે અને બીજા સ્થાને મલેશિયા છે. કેન્દ્ર સરકારે ખાદ્યતેલોની કિંમતોને અંકુશમાં લેવા માટે ઘણા પગલાં લીધા છે, પરંતુ તેની અસર બજાર પર દેખાતી નથી.

આ પગલાં લેવામાં આવ્યા હતા

ગયા વર્ષના મધ્યમાં, કેન્દ્ર સરકારે 31 ડિસેમ્બર, 2021 સુધી રિફાઇન્ડ બ્લીચ્ડ ડિઓડોરાઇઝ્ડ પામ ઓઇલ અને રિફાઇન્ડ બ્લીચ્ડ ડિઓડોરાઇઝ્ડ પામોલિનની આયાત પરનો પ્રતિબંધ હટાવી લીધો હતો. આ પછી, કેન્દ્ર સરકારે ગયા વર્ષના અંતમાં માર્ચ 2022 સુધી રિફાઇન્ડ પામ ઓઇલ પરની આયાત ડ્યૂટી 17.5 ટકાથી ઘટાડીને 12.5 ટકા કરી હતી.

આખા વર્ષ દરમિયાન ભાવ વધતા રહેશે

ગોદરેજ ઈન્ટરનેશનલના ડાયરેક્ટર દોરાબ ઈ મિસ્ત્રીએ તાજેતરના એક ઈવેન્ટમાં જણાવ્યું હતું કે ઉર્જાના ઊંચા ભાવને કારણે આખું વર્ષ ભાવમાં વધારો થતો રહેશે. વૈશ્વિક આર્થિક મંદીની અસર પામ ઓઈલ સહિત કોમોડિટીના ભાવ પર પડશે. જો કે, માંગની તીવ્ર અછતને કારણે, આ વર્ષના મધ્ય સુધીમાં કોમોડિટીના ભાવમાં તીવ્ર ઘટાડો થઈ શકે છે.