જૂની પેન્શન યોજના (OPS) ફરી લાગુ થશે કે નહીં? કેન્દ્ર સરકારે લોકસભામાં આપ્યો જવાબ
નાણા મંત્રાલયે સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરી: NPS અને UPS હેઠળ આવતા કર્મચારીઓ માટે જૂની પેન્શન યોજના પુનઃસ્થાપિત કરવાની હાલ કોઈ વિચારણા નથી.

કેન્દ્ર સરકારે લાંબા સમયથી ચાલી રહેલી અટકળો પર પૂર્ણવિરામ મૂકતા સ્પષ્ટ કર્યું છે કે કેન્દ્રીય કર્મચારીઓ માટે જૂની પેન્શન યોજના (OPS) ફરી શરૂ કરવાની કોઈ યોજના નથી. લોકસભામાં પૂછવામાં આવેલા એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં, કેન્દ્રીય નાણા રાજ્યમંત્રી પંકજ ચૌધરીએ જણાવ્યું હતું કે સરકાર વર્તમાન રાષ્ટ્રીય પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) અને યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) સાથે જ આગળ વધશે. કર્મચારી સંગઠનોની માંગ છતાં સરકાર પોતાના નિર્ણય પર અડગ છે.
કેન્દ્ર સરકારનો જૂની પેન્શન યોજના પર ખુલાસો
કેન્દ્ર સરકારના લાખો કર્મચારીઓ લાંબા સમયથી જૂની પેન્શન યોજના (OPS) પાછી લાવવાની માંગ કરી રહ્યા છે, પરંતુ સરકારે સંસદમાં આ અંગે પોતાની સ્થિતિ એકદમ સ્પષ્ટ કરી દીધી છે. ૧૫ ડિસેમ્બર, ૨૦૨૫ના રોજ લોકસભામાં નાણા રાજ્યમંત્રી પંકજ ચૌધરીએ એક લેખિત નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, "સરકાર પાસે જૂની પેન્શન યોજના પુનઃસ્થાપિત કરવાનો કોઈ પ્રસ્તાવ વિચારણા હેઠળ નથી."
સંસદમાં શું ચર્ચા થઈ?
લોકસભામાં એન્ટો એન્ટોની, અમરા રામ, ઉત્કર્ષ વર્મા અને ઇમરાન મસૂદ જેવા સાંસદોએ સરકારને પૂછ્યું હતું કે શું તેઓ કર્મચારીઓની માંગણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને OPS ફરી શરૂ કરવા વિચારી રહ્યા છે? આના જવાબમાં નાણા મંત્રાલયે સ્પષ્ટ કર્યું કે જે કર્મચારીઓ નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) અને યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) હેઠળ આવે છે, તેમના માટે જૂની પદ્ધતિ લાગુ કરવામાં આવશે નહીં.
OPS અને નવી યોજનાઓ વચ્ચેનો તફાવત
સરકારી કર્મચારી સંગઠનો OPS ની હિમાયત કરે છે કારણ કે તે 'સેન્ટ્રલ સિવિલ સર્વિસીસ પેન્શન રૂલ્સ, ૧૯૭૨' હેઠળ આવતી હતી, જેમાં કર્મચારીએ પગારમાંથી કોઈ ફાળો આપવો પડતો ન હતો અને નિવૃત્તિ બાદ નિશ્ચિત પેન્શન મળતું હતું.
બીજી તરફ, હાલની NPS અને UPS એ 'કોન્ટ્રીબ્યુટરી' એટલે કે ફાળા આધારિત યોજનાઓ છે. જેમાં કર્મચારી અને સરકાર બંનેએ યોગદાન આપવું પડે છે:
કર્મચારીનો ફાળો: મૂળ પગાર અને મોંઘવારી ભથ્થા (DA) ના ૧૦%.
NPS માં સરકારનો ફાળો: મૂળ પગાર અને DA ના ૧૪%.
UPS માં સરકારનો ફાળો: સરકાર કુલ ૧૮.૫% (૧૦% મેચિંગ + ૮.૫% વધારાનો) ફાળો આપે છે.
રાજ્ય સરકારોની સ્થિતિ
જ્યારે કેન્દ્ર સરકાર પોતાના વલણ પર મક્કમ છે, ત્યારે કેટલાક રાજ્યોએ OPS તરફ પાછા વળવાનો નિર્ણય લીધો છે. મંત્રીશ્રીએ માહિતી આપી હતી કે રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ, ઝારખંડ, પંજાબ અને હિમાચલ પ્રદેશ જેવા રાજ્યોએ તેમના કર્મચારીઓ માટે જૂની પેન્શન યોજના લાગુ કરવા અંગે PFRDA ને જાણ કરી છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, કેન્દ્ર સરકારે ૨૦૦૪માં OPS નાબૂદ કરીને NPS લાગુ કર્યું હતું, જે શેરબજાર સાથે સંકળાયેલી યોજના છે. ત્યારબાદ ૨૦૦૯માં તે સામાન્ય નાગરિકો માટે પણ ખોલવામાં આવી હતી. હાલના તબક્કે, કેન્દ્ર સરકાર યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) દ્વારા કર્મચારીઓને સ્થિરતા આપવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે, પરંતુ જૂની યોજના પર પરત ફરવાનો ઇનકાર કર્યો છે.





















