Rath Yatra: કેમ નીકળે છે ભગવાન જગન્નાથની રથયાત્રા, જાણો શું છે ખાસિયત

જગન્નાથ રથયાત્રા દર વર્ષે અષાઢી બીજે નીકળે છે. આ વર્ષે રથયાત્રા 7 જુલાઈ, 2024ને રવિવારના રોજ નીકળશે. આવો જાણીએ ચાર અદ્ભૂત કાણ, જેના કારણે આટલી મહત્વપૂર્ણ છે જગન્નાથ યાત્રા.

રથ યાત્રા

પૌરાણિક કથાઓના આધારે, ઘણા લોકો માને છે કે એકવાર શ્રી કૃષ્ણની બહેન સુભદ્રા તેના પિયર આવે છે, તેણીએ તેના ભાઈઓ કૃષ્ણ અને બલરામ સાથે શહેરની મુલાકાત લેવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી, પછી કૃષ્ણ બલરામ અને સુભદ્રા સાથે રથમાં શહેરની મુલાકાત લેવા જાય છે. ત્યારથી રથયાત્રા શરૂ થઈ હોવાનું માનવામાં આવે છે.

બીજી દંતકથા છે કે ગુંડીચા મંદિરમાં સ્થિત દેવી શ્રી કૃષ્ણની માસી છે, તે ત્રણેય ભાઈ-બહેનોને પોતાના ઘરે આવવાનું આમંત્રણ આપે છે. આવી સ્થિતિમાં શ્રી કૃષ્ણ બલરામ અને સુભદ્રા સાથે 10 દિવસ માટે માસીના ઘરે આવ્યા છે.

ત્રીજી દંતકથા છે કે શ્રી કૃષ્ણના મામા કંસ તેમને મથુરા બોલાવે છે. આ માટે કંસ એક સારથિ સાથે એક રથને ગોકુલમાં મોકલે છે. રથયાત્રા ત્યારે શરૂ થઈ જ્યારે કૃષ્ણ તેમના ભાઈઓ અને બહેનો સાથે રથમાં મથુરા ગયા. જો કે, કેટલાક લોકો એવું પણ માને છે કે આ દિવસે કૃષ્ણએ કંસનો વધ કર્યો હતો અને મોટા ભાઈ બલરામ સાથે મળીને લોકોને દર્શન આપવા માટે મથુરામાં રથયાત્રા કરી હતી.

ચોથી દંતકથા અનુસાર, કૃષ્ણની રાણીઓએ માતા રોહિણીને રાસલીલાનો પાઠ કરવા કહ્યું. માતાને લાગે છે કે સુભદ્રાએ ગોપીઓ સાથે કૃષ્ણની રાસલીલા વિશે સાંભળવું જોઈએ નહીં, તેથી તેણી તેને કૃષ્ણ અને બલરામ સાથે રથયાત્રા પર મોકલે છે. એટલામાં જ નારદજી ત્યાં આવે છે અને ત્રણેયને એકસાથે જોઈને ખુશ થઈ જાય છે. ત્રણેયના આવા દર્શન દર વર્ષે થાય એવી પ્રાર્થના કરીએ છીએ. ત્યારથી ત્રણેય જોવા મળે છે.

એવું કહેવાય છે કે શ્રી કૃષ્ણના મૃત્યુ પછી, જ્યારે તેમના નશ્વર અવશેષોને દ્વારકા લાવવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે બલરામ, તેમના ભાઈના મૃત્યુથી દુઃખી થઈને, કૃષ્ણના શરીર સાથે સમુદ્રમાં કૂદી પડ્યા હતા, અને તેની પાછળ સુભદ્રા પણ આવી હતી. આ સમય દરમિયાન, ભારતના પૂર્વમાં સ્થિત પુરીના રાજા ઇન્દ્રદ્વિમુનાને સપનું આવે છે કે કૃષ્ણનું શરીર સમુદ્રમાં તરતું છે, તેમણે અહીં કૃષ્ણની વિશાળ પ્રતિમા બનાવવી જોઈએ અને મંદિર બનાવવું જોઈએ. સ્વપ્નમાં, દેવદૂતો કહે છે કે કૃષ્ણની સાથે બલરામ અને સુભદ્રાની લાકડાની પ્રતિમા બનાવવી જોઈએ અને શ્રી કૃષ્ણની રાખ પ્રતિમાની પાછળના છિદ્રમાં રાખવી જોઈએ.

રાજાનું સ્વપ્ન સાકાર થાય છે અને કૃષ્ણની રાખ સમુદ્રમાંથી મળી આવે છે. તે વિચારતો હતો કે તેની પ્રતિમા કોણ બનાવશે. ત્યારે વિશ્વકર્મા એક સુથાર તરીકે આવે છે પરંતુ કામ કરતા પહેલા તેઓ બધાને ચેતવણી આપે છે કે કામ કરતી વખતે તેમને ખલેલ પહોંચાડશો નહીં, નહીં તો તેઓ કામ અધવચ્ચે જ છોડીને ચાલ્યા જશે. થોડા મહિનાઓ પછી પણ, જ્યારે મૂર્તિ ન બની શકી, ત્યારે રાજા ઇન્દ્રદ્વિમુને ઉતાવળમાં પોતાના રૂમનો દરવાજો ખોલી નાખ્યો અને આ બનતાની સાથે જ વિશ્વકર્મા અદૃશ્ય થઈ ગયા. તે સમયે મૂર્તિ પૂર્ણ થતી નથી, પરંતુ રાજા મૂર્તિની સ્થાપના કરે છે તે જ રીતે, તે પહેલા મૂર્તિની પાછળ કૃષ્ણની રાખ મૂકે છે અને તેને મંદિરમાં સ્થાપિત કરે છે.

તમામ તસવીર સૌજન્યઃ પીટીઆઈ