IPL Rule Recap: શું છે ઇમ્પેક્ટ પ્લેયર નિયમ? મેચ દરમિયાન ક્યારે થશે ટીમમાં ફેરફાર... જાણો તમામ સવાલોના જવાબ
હવે ક્રિકેટ ચાહકોની ઈન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ (IPL)ની રાહનો અંત આવવા જઈ રહ્યો છે. ટૂર્નામેન્ટ શુક્રવાર એટલે કે 31 માર્ચથી શરૂ થશે.
હવે ક્રિકેટ ચાહકોની ઈન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ (IPL)ની રાહનો અંત આવવા જઈ રહ્યો છે. ટૂર્નામેન્ટ શુક્રવાર એટલે કે 31 માર્ચથી શરૂ થશે. પ્રથમ મેચ ચેન્નઈ સુપર કિંગ્સ (CSK) અને ડિફેન્ડિંગ ચેમ્પિયન ગુજરાત ટાઇટન્સ (GT) વચ્ચે અમદાવાદમાં રમાશે. ચેન્નઈની કેપ્ટનશીપ મહેન્દ્ર સિંહ ધોની સંભાળી રહ્યો છે, જ્યારે ગુજરાતનો કેપ્ટન હાર્દિક પંડ્યા છે.
IPLને વધુ રસપ્રદ બનાવવા માટે આ વખતે કેટલાક નવા નિયમો લાગુ કરવામાં આવ્યા છે. આમાં ઇમ્પેક્ટ પ્લેયરના નિયમની ખૂબ ચર્ચા થાય છે. ચાહકોના મનમાં આ નિયમને લઈને ઘણા પ્રશ્નો છે. જેમ કે- આખરે IPLમાં ખેલાડીઓના નિયમો કેવી રીતે પ્રભાવિત થશે. મેચ દરમિયાન ટીમમાં કેવી રીતે અને ક્યારે ફેરફાર થશે. શું વિદેશી ખેલાડીઓ ખેલાડીને બદલી શકશે? ચાલો જાણીએ આવા જ કેટલાક સવાલોના જવાબ.
આખરે ઇમ્પેક્ટ પ્લેયરનો નિયમ શું છે?
સરળ રીતે સમજીએ તો આ નિયમનો અર્થ એ છે કે મેચ દરમિયાન પ્લેઈંગ-11 ખેલાડીઓમાંથી કોઈ એકને પડતો મૂકીને તેની જગ્યાએ નવા ખેલાડીનો સમાવેશ કરવાનો હોય છે. આ માટે બંને ટીમના કેપ્ટને ટોસ દરમિયાન પ્લેઈંગ-11 સિવાય 4-4 ખેલાડીઓના નામ જણાવવાના રહેશે. આમાંથી એક જ ખેલાડી બદલી શકાય છે.
આ નિયમ મેચમાં ક્યારે વાપરી શકાય?
દરેક દાવમાં 14મી ઓવર પહેલા ટીમ આ ઈમ્પેક્ટ પ્લેયર નિયમનો ઉપયોગ કરી શકે છે. જ્યારે ઓવર પૂરી થઈ જાય અથવા વિકેટ પડી કે કોઈ ખેલાડી ઈજાગ્રસ્ત થાય ત્યારે ઈમ્પેક્ટ પ્લેયર નિયમનો ઉપયોગ કરીને ખેલાડીને બદલી શકાય છે.
જ્યારે વરસાદ પડે અને મેચમા ઓછી ઓવરો હોય ત્યારે શું થાય છે?
જો વરસાદને કારણે મેચ 10-10 ઓવરથી ઓછી કરવામાં આવે તો આ નિયમનો ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. ઇમ્પેક્ટ પ્લેયરના નિયમનો ઉપયોગ કરવા માટે મેચ 10-10 ઓવરથી વધુની હોવી જરૂરી છે.
ઇમ્પેક્ટ પ્લેયર નિયમનો ઉપયોગ કેવી રીતે થશે?
ટીમના કેપ્ટન, કોચ, ટીમ મેનેજર અથવા ચોથો અમ્પાયર ફિલ્ડ અમ્પાયરને ઈમ્પેક્ટ પ્લેયરના નિયમના ઉપયોગ વિશે જાણ કરી શકે છે. આ પછી ફિલ્ડ અમ્પાયર બંને હાથ ઉંચા કરીને ક્રોસ બનાવશે અને મુઠ્ઠી બનાવીને સહી કરશે. તો સમજો કે આ નિયમનો ઉપયોગ થયો છે.
મેચની વચ્ચે આઉટ થનાર ખેલાડીનું શું થશે?
ઈમ્પેક્ટ પ્લેયર હેઠળ જે ખેલાડી મેચની બહાર થઈ જાય છે તેની ફરીથી કોઈ ભૂમિકા રહેશે નહીં. જો તે પ્લેઈંગ-11માંથી બહાર થઈ જશે તો તેનો કોઈપણ રીતે ઉપયોગ થઈ શકશે નહીં.
શું વિદેશી ખેલાડીઓ પર પણ નિયમ લાગુ પડશે?
હા, આઈપીએલના નિયમો અનુસાર પ્લેઈંગ-11માં માત્ર 4 વિદેશી ખેલાડી જ રમી શકે છે. જો કોઈ ટીમના પ્લેઈંગ-11માં પહેલાથી જ 4 વિદેશી ખેલાડી હોય તો 5મા વિદેશી ખેલાડીનો સમાવેશ કરી શકાય નહીં. જો પ્લેઈંગ-11માં પહેલાથી જ ત્રણ વિદેશી ખેલાડી હોય તો ચોથા વિદેશી ખેલાડીને ઈમ્પેક્ટ પ્લેયર તરીકે સામેલ કરી શકાય છે.
ઇમ્પેક્ટ પ્લેયર પ્લેઇંગ-11માં જોડાતાની સાથે જ 4 ઓવર ફેંકી શકે છે. જો તે ખેલાડીના સ્થાને લેવામાં આવેલ ખેલાડીએ તેની 4 ઓવર પૂરી કરી લીધી હોય તો પણ પ્રભાવિત ખેલાડી 4 ઓવર ફેંકી શકશે. પરંતુ જો ઈમ્પેક્ટ પ્લેયરને ઓવરની વચ્ચે સામેલ કરવામાં આવે તો તે તે ઓવર પૂરી કરી શકશે નહીં. તેને માત્ર નવી ઓવર આપી શકાય છે.
શું ઇમ્પેક્ટ પ્લેયર નિયમનો ઉપયોગ પહેલાં ક્યારેય કરવામાં આવ્યો છે?
બીસીસીઆઈએ આઈપીએલ પહેલા સ્થાનિક ટી20 ટૂર્નામેન્ટ સૈયદ મુશ્તાક અલી ટ્રોફીમાં ટ્રાયલ તરીકે આ નિયમ લાગુ કર્યો હતો. ત્યારપછી દિલ્હીની ટીમે આ નિયમનો પ્રથમ ઉપયોગ કર્યો હતો અને મણિપુર સામે ઋત્વિક શૌકીનને સ્થાન આપ્યું હતું. ત્યારબાદ તે પ્રથમ ઈમ્પેક્ટ પ્લેયર બન્યો.