World Hemophilia Day: શું છે હિમોફિલિયા ડિસઓર્ડર? જેમાં ઈજા થયા પછી બંધ નથી થતું લોહી...થઇ શકે છે મોત!

World Hemophilia Day: હિમોફિલિયા એ એક પ્રકારનો બ્લીડિંગ ડિસઓર્ડર છે. આ રોગમાં પીડિત વ્યક્તિના શરીરમાં લોહી ગંઠાઈ જવાની પ્રક્રિયા ધીમી પડી જાય છે.

પ્રતિકાત્મક તસવીર

World Hemophilia Day: 17 માર્ચ એટલે કે આજે હિમોફિલિયા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. આ દિવસની ઉજવણીનો હેતુ લોકોમાં હિમોફીલિયા વિશે જાગૃતિ લાવવાનો છે. હિમોફિલિયા એક ગંભીર સમસ્યા છે. જો કે તે બહુ ઓછા લોકોમાં જોવા મળે છે. પરંતુ જેને આ સમસ્યા હોય તેના શરીરમાં લોહી ગંઠાઈ જવાની પ્રક્રિયા ધીમી પડી જાય છે. શરીરના કોઈપણ ભાગમાં ઈજા કે ઘા થયા પછી રક્તસ્ત્રાવ બંધ થવામાં સમય લાગે છે. ઘણી વખત રક્તસ્રાવને કારણે અને જો વ્યક્તિની સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે મૃત્યુ પામે છે. આ રોગ સ્ત્રીઓ કરતાં પુરુષોમાં વધુ જોવા મળે છે. ભારતમાં જન્મેલા દર 5000માંથી એક પુરુષ હિમોફિલિયાથી પીડાય છે. એટલે કે આપણા દેશમાં દર વર્ષે લગભગ 1300 બાળકો હિમોફીલિયા સાથે જન્મે છે. આવો જાણીએ હિમોફિલિયા વિશે વિગતવાર...

હિમોફીલિયા શું છે?

હિમોફિલિયા એ એક પ્રકારનો રક્તસ્ત્રાવ વિકાર છે. આ રોગ લોહીમાં થ્રોમ્બોપ્લાસ્ટિક નામના પદાર્થની ઉણપને કારણે થાય છે. થ્રોમ્બોપ્લાસ્ટિક એક એવો પદાર્થ છે જે ઝડપથી લોહીને ગાંઠવી દે છે. આ એક પ્રકારનો આનુવંશિક રોગ છે, આ સમસ્યામાં શરીરની બહાર નીકળતું લોહી જામતું નથી અને તે જીવલેણ સાબિત થાય છે. આ રોગથી પીડિત લોકોમાં ગંઠાઈ જવાનું પરિબળ એટલે કે લોહી ગાંઠવાનું બંધ થઈ જાય છે. જ્યારે સામાન્ય લોકોમાં જ્યારે ઈજા થાય છે ત્યારે લોહી ગાંઠવવા માટે જરૂરી પરિબળો લોહીમાં હાજર પ્લેટલેટ સાથે મળીને જાડુ થઈ જાય છે આ રીતે લોહી પોતાની રીતે જ નીકળતું અટકી જાય છે. પરંતુ જે લોકો હિમોફિલિયાથી પીડાતા હોય છે તેઓમાં ગંઠાઈ જવાનું પરિબળ ખૂબ જ ઓછું હોય છે અથવા તો નથી હોતું. તેથી તેમનું લોહી લાંબા સમય સુધી વહેતું રહે છે.

હિમોફિલિયાના લક્ષણો

ઈન્જેક્શન પછી રક્તસ્ત્રાવ

ત્વચા હેઠળ રક્તસ્ત્રાવ

વારંવાર નાકમાંથી લોહી નીકળવું

મોઢામાં પેઢામાંથી લોહી નીકળવું

બાળકોની ડિલિવરી પછી માથામાં લોહી જોવું મળવું

સ્ટૂલ અથવા ઉલ્ટીમાં લોહી જોવું

ઈજા પછી લોહી બંધ ના થવું

હિમોફિલિયાના પ્રકાર

હિમોફિલિયાના રોગો સામાન્ય રીતે બે પ્રકારના હોય છે.

હિમોફીલિયા A - આ તેનો સામાન્ય પ્રકાર છે. આમાં, દર્દીના લોહીમાં ગંઠાઈ જવા માટે જરૂરી પરિબળ 8 ની ઉણપ છે.હિમોફીલિયા A 5000માંથી લગભગ એક વ્યક્તિને થાય છે.

હિમોફિલિયા B- હિમોફિલિયા એ પણ ઓછો સામાન્ય રોગ છે. આમાં, ગંઠાઇ જવાના પરિબળ સેક્ટર 9ની ઉણપ હોય છે. તેને ક્રિસમસ રોગ પણ કહેવામાં આવે છે. હિમોફીલિયા બી 20,000માંથી લગભગ 1 વ્યક્તિમાં જોવા મળે છે.

હિમોફીલિયાની સારવાર શું છે

હિમોફીલિયાની સારવાર માટે ગેરહાજર ક્લોટિંગ ફેક્ટરને રિપ્લેસ કરવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ માનવામાં આવે છે. આ પદ્ધતિની મદદથી તે લોહીના ગંઠાઈ જવાની પ્રક્રિયાને સામાન્ય બનાવવામાં મદદ કરે છે. આ પ્રક્રિયા હેઠળ કૃત્રિમ રીતે તૈયાર કરાયેલા ગંઠન પરિબળોને દર્દીની નસોમાં ઇન્જેક્ટ કરવામાં આવે છે.

Disclaimer: આ લેખમાં દર્શાવેલ પદ્ધતિઓ, પદ્ધતિઓ અને સૂચનોને અનુસરતા પહેલા, ડૉક્ટર અથવા સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.