(Source: ECI | ABP NEWS)
છેલ્લા 7 વર્ષમાં ભારતીયોના પગારમાં ફક્ત 'આટલો જ' વધારો થયો, આ રિપોર્ટ તમારા હોશ ઉડાડી દેશે!
salary growth last 7 years: નિયમિત પગારદાર કર્મચારીઓનો સરેરાશ માસિક પગાર 7 વર્ષમાં માત્ર ₹4,565 વધ્યો છે, જે 27.6% નો નજીવો વધારો છે. આ વધારો ફુગાવાના સતત ઊંચા દર સામે ટકી રહેવા માટે પૂરતો નથી.

average salary India 2025: સરકારના તાજેતરના શ્રમ અહેવાલ અનુસાર, છેલ્લા 7 વર્ષમાં ભારતમાં નિયમિત પગારદાર કર્મચારીઓના સરેરાશ માસિક પગારમાં માત્ર ₹4,565 નો નજીવો વધારો થયો છે. જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર 2017 માં સરેરાશ પગાર ₹16,538 હતો, જે એપ્રિલ-જૂન 2024 સુધીમાં વધીને ₹21,103 થયો છે. આ વધારો માત્ર 27.6% જેટલો છે, જે સતત વધતા જતા ફુગાવા ની તુલનામાં અપૂરતો છે અને સામાન્ય લોકોની ખરીદ શક્તિ પર ગંભીર દબાણ લાવી રહ્યો છે. જોકે, આ સમયગાળામાં બેરોજગારી દર 6% થી ઘટીને 3.2% થયો છે અને સ્વરોજગાર (Self-Employment) માં મોટો વધારો થયો છે, જે 52.2% થી વધીને 58.4% થયો છે. આ રિપોર્ટ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે નોકરીની તકો વધી હોવા છતાં, ગુણવત્તાયુક્ત અને પૂરતો પગાર હજુ પણ એક મોટો પડકાર છે.
નિયમિત પગાર અને દૈનિક વેતનમાં નજીવો વધારો
સરકારી અહેવાલના આ આંકડા સામાન્ય લોકોની આવક અને ખર્ચ અંગેની વાસ્તવિકતા દર્શાવે છે. નિયમિત પગારદાર કર્મચારીઓનો સરેરાશ માસિક પગાર 7 વર્ષમાં માત્ર ₹4,565 વધ્યો છે, જે 27.6% નો નજીવો વધારો છે. આ વધારો ફુગાવાના સતત ઊંચા દર સામે ટકી રહેવા માટે પૂરતો નથી.
દૈનિક વેતન મજૂરોની સ્થિતિ:
- દૈનિક વેતન મજૂરોની દૈનિક કમાણી ₹294 થી વધીને ₹433 થઈ છે.
- ટકાવારીની દ્રષ્ટિએ આ વધારો સારો લાગે છે, પરંતુ વધતા જતા જીવનધોરણ અને મોંઘવારી ને કારણે તેમની વાસ્તવિક આવક પર તેની અસર ખૂબ ઓછી જોવા મળી રહી છે.
બેરોજગારી દરમાં રાહત, પરંતુ ગુણવત્તાયુક્ત નોકરીઓનો પ્રશ્ન
એક તરફ પગાર વધારો નિરાશાજનક છે, તો બીજી તરફ બેરોજગારી દરમાં ચોક્કસપણે ઘટાડો થયો છે. આ સરકારી ડેટામાં રાહત આપનારો સંકેત છે.
- કુલ બેરોજગારી: દેશમાં બેરોજગારીનો દર 2017-18 માં 6% હતો, જે હવે ઘટીને 3.2% થઈ ગયો છે.
- યુવા બેરોજગારી: યુવા બેરોજગારીનો દર 17.8% થી ઘટીને 10.2% થયો છે, જે વૈશ્વિક સરેરાશ કરતાં ઓછો છે.
- પુરુષ બેરોજગારી: ઓગસ્ટ 2025 સુધીમાં પુરુષ બેરોજગારી ઘટીને 5% થઈ ગઈ છે.
આ આંકડા દર્શાવે છે કે લોકોને નોકરીઓ મળી રહી છે, પરંતુ મુખ્ય પ્રશ્ન એ છે કે આ નોકરીઓ કેટલું વળતર આપે છે, જેથી લોકો વધતા જતા ખર્ચને આરામથી પહોંચી વળી શકે.
EPFO ડેટામાં વૃદ્ધિ અને સામાજિક સુરક્ષા પ્રત્યે જાગૃતિ
રોજગારની તકો વધી રહી હોવાનો અન્ય એક સંકેત કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંગઠન (EPFO) ના ડેટામાંથી મળે છે.
- નવા સભ્યો: નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માં અત્યાર સુધીમાં 12.9 મિલિયન નવા સભ્યો EPFO માં જોડાયા છે.
- સપ્ટેમ્બર 2017 થી અત્યાર સુધીમાં કુલ 77.3 મિલિયનથી વધુ નવા સબ્સ્ક્રાઇબર્સ જોડાયા છે.
- માત્ર જુલાઈ 2025 માં જ 210.4 મિલિયન નવા સભ્યો જોડાયા હતા, જેમાંથી 60% થી વધુ યુવાનો (18 થી 25 વર્ષની વય વચ્ચે) હતા.
આ વૃદ્ધિ માત્ર રોજગારની તકોમાં વધારો સૂચવતી નથી, પરંતુ સામાજિક સુરક્ષા અને સંગઠિત ક્ષેત્ર પ્રત્યેની જાગૃતિ પણ વધી રહી હોવાનું દર્શાવે છે.
સ્વરોજગારમાં ઝડપી વધારો અને સ્થિર નોકરીઓનો પડકાર
રિપોર્ટનો એક મહત્ત્વનો ખુલાસો એ છે કે દેશમાં લોકો હવે સ્વરોજગાર અને નાના વ્યવસાયો તરફ વધુ વળી રહ્યા છે.
- સ્વરોજગારમાં હિસ્સો: 2017-18 માં સ્વરોજગાર ધરાવતી વ્યક્તિઓનો હિસ્સો 52.2% હતો, જે હવે વધીને 58.4% થયો છે.
- આનાથી વિપરીત, કેઝ્યુઅલ મજૂરોની સંખ્યા ઘટીને 19.8% થઈ ગઈ છે.
આ સંકેત સકારાત્મક છે કે લોકો ઉદ્યોગસાહસિકતા અપનાવી રહ્યા છે, પરંતુ તે એ પણ દર્શાવે છે કે સારી અને સ્થિર પગારવાળી નોકરીઓ નો અભાવ છે, જેના કારણે ઘણા લોકો પોતાના વ્યવસાયો શરૂ કરવા મજબૂર બન્યા છે.
સારાંશ: ફુગાવા સામે પગાર વધારો અપૂરતો સાબિત
આ સરકારી શ્રમ અહેવાલના તારણો એક જટિલ ચિત્ર રજૂ કરે છે. એક તરફ બેરોજગારી દરમાં ઘટાડો અને EPFO ડેટામાં વધારો એ સંકેત આપે છે કે રોજગારનું સર્જન થઈ રહ્યું છે. જોકે, મુખ્ય ચિંતાનો વિષય એ છે કે નિયમિત પગારમાં થયેલો નજીવો વધારો (27.6%) ફુગાવાના દરો સામે ટકી શકતો નથી. આ કારણે સામાન્ય ભારતીયોના જીવનધોરણ અને ખરીદ શક્તિ પર દબાણ વધી રહ્યું છે. સરકાર અને નીતિ ઘડનારાઓ માટે હવે માત્ર નોકરીઓનું સર્જન કરવું જ નહીં, પરંતુ તે નોકરીઓ પૂરતો અને વાજબી પગાર આપે તેની ખાતરી કરવી એ એક મોટો પડકાર છે.





















