મહિલાઓ માટેની આ યોજના કેન્દ્ર સરકાર કરશે બંધ? બજેટ 2023માં થઈ હતી જાહેરાત... જાણો શું છે કારણ
કેન્દ્ર સરકારે વર્ષ 2023ના બજેટમાં આ યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ ભારતીય મહિલાઓને બચત માટે પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. હાલમાં આ યોજનામાં વાર્ષિક 7.5 ટકા વ્યાજ મળી રહ્યું છે.
Mahila Samman Saving Certificate: ગયા વર્ષે એટલે કે બજેટ 2023માં કેન્દ્ર સરકારે મહિલાઓ સાથે સંબંધિત એક યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. યોજનાનું નામ છે - મહિલા સમ્માન બચતપત્ર યોજના (Mahila Samman Saving Certificate Scheme). હવે એવા સમાચાર છે કે સરકાર આ યોજનાને માર્ચ 2025 પછી ચાલુ રાખવાના મૂડમાં નથી.
ઇન્ડિયા ટૂડેના અહેવાલ અનુસાર વાસ્તવમાં, મહિલા સમ્માન બચત પ્રમાણપત્ર યોજના એક વખતની યોજના છે, અને આ યોજના એપ્રિલ 2023થી માર્ચ 2025 સુધી ઉપલબ્ધ છે. એટલે કે માર્ચ 2025 પછી આ યોજના બંધ થઈ જશે. આ અંગે યોજના સાથે સંકળાયેલા એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ માહિતી આપી છે.
જણાવી દઈએ કે, કેન્દ્ર સરકારે વર્ષ 2023ના બજેટમાં આ યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ ભારતીય મહિલાઓને બચત માટે પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. હાલમાં આ યોજનામાં વાર્ષિક 7.5 ટકા વ્યાજ મળી રહ્યું છે. આ યોજના મહિલાઓમાં ખૂબ લોકપ્રિય છે.
વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું કે મહિલા સમ્માન સેવિંગ સર્ટિફિકેટ, સીનિયર સિટીઝન સેવિંગ સ્કીમ અને સુકન્યા સમૃદ્ધિ સ્કીમ જેવી યોજનાઓએ અત્યાર સુધી ખૂબ સારો દેખાવ કર્યો છે. પરંતુ આ યોજનાઓમાંથી આવતું ફંડ આગળ જતાં અટકી શકે છે, જેના કારણે સરકારને નાણાકીય વર્ષ 2025માં રાષ્ટ્રીય નાની બચત ફંડનું કલેક્શન ઓછું રાખવા માટે મજબૂર થવું પડી શકે છે.
અધિકારી અનુસાર સરકારે FY25માં રાષ્ટ્રીય નાની બચત ફંડ (NSSF)માંથી ઓછા કલેક્શનનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે. તેમણે જણાવ્યું કે નાણાકીય વર્ષ 2023 24માં NSSF કલેક્શનમાં 20,000 કરોડ રૂપિયાની ઘટ હતી. જ્યારે સીનિયર સિટીઝન યોજનામાં રોકાણ સારું રહ્યું હતું. પરંતુ હવે ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં આ યોજનાઓ દ્વારા ઓછું રોકાણ આવવાની અપેક્ષા છે.
જુલાઈમાં રજૂ કરાયેલા કેન્દ્રીય બજેટ 2024-25માં આ નાણાકીય વર્ષ માટે NSSF સંગ્રહ 4.20 લાખ કરોડ રૂપિયા અંદાજવામાં આવ્યો છે, જે વચગાળાના સંસ્કરણમાં 4.67 લાખ કરોડ રૂપિયાથી ઓછો છે. જણાવી દઈએ કે, NSSFમાંથી ઓછી થાપણનું એક ખાસ કારણ એ છે કે લોકો ઝડપથી ઇક્વિટી બજારો અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે. જ્યાં તેમને આકર્ષક વળતર મળી રહ્યું છે. સરકાર તેના નાણાકીય ખાધને બોન્ડ બજારમાંથી ઉધાર, નાની બચતમાંથી પ્રાપ્ત આવક, અને રોકડ બેલેન્સ રકમમાંથી પૂરી કરે છે. બજેટમાં સરકારે આ નાણાકીય વર્ષ માટે કુલ ઉધારીને 12,000 કરોડ રૂપિયા ઘટાડીને 14.01 લાખ કરોડ રૂપિયા કરી છે, અને નાણાકીય ખાધના લક્ષ્યાંકને 20 આધાર અંકથી ઘટાડીને 4.9 ટકા કરી દીધો છે.
મહિલાઓને આત્મનિર્ભર બનાવવા માટે આ યોજનાની શરૂઆત થઈ હતી. આ યોજના માત્ર રોકાણ પર 7.5 ટકાનું જોરદાર વ્યાજ આપતી નથી, પરંતુ તેમાં TDS કપાતમાંથી પણ મુક્તિ છે. CBDTના જણાવ્યા અનુસાર, સીનિયર સિટીઝનના કિસ્સામાં TDS આ યોજના પર ત્યારે જ લાગુ થશે જ્યારે એક નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન વ્યાજથી કમાણી 40થી 50 હજાર રૂપિયા થાય છે.
આ યોજનાની એક બીજી ખાસ વાત એ છે કે તેમાં 10 વર્ષ અથવા તેનાથી ઓછી ઉંમરની છોકરીઓનું ખાતું પણ ખોલાવી શકાય છે. આ ઉપરાંત, ભારતીય નિવાસી કોઈપણ મહિલા તેમાં રોકાણ કરી શકે છે.
આ યોજનાનો લાભ લેવા માટે તમારે પોસ્ટ ઓફિસ દ્વારા તેમાં રોકાણ કરવું પડશે. મહિલા સમ્માન સેવિંગ સર્ટિફિકેટ યોજનામાં 2 વર્ષ માટે મહત્તમ 2 લાખ રૂપિયાનું રોકાણ કરો તો બે વર્ષમાં વ્યાજથી કમાણી ₹32,044 થશે.