2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે ₹1,494 કરોડ ખર્ચ્યા, કોંગ્રેસ બીજા સ્થાને, AAP સહિત અનેક પક્ષોએ…..
ADR રિપોર્ટ મુજબ, કુલ ₹3,352.81 કરોડનો ખર્ચ; કોંગ્રેસ બીજા સ્થાને, ડિજિટલ પ્રચાર અને સ્ટાર પ્રચારકોના પ્રવાસ પર મોટો ખર્ચ.

BJP election spending: 2024ની લોકસભા ચૂંટણી અને ચાર રાજ્યોની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં રાજકીય પક્ષો દ્વારા કરાયેલા ખર્ચ અંગે ચૂંટણી સુધારા માટે કામ કરતી સંસ્થા એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ (ADR) એ આજે એક ચોંકાવનારો રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. આ રિપોર્ટ મુજબ, ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) એ લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન આશરે ₹1,494 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા હતા, જે કુલ ચૂંટણી ખર્ચના 44.56% જેટલો છે. ADR એ 32 રાષ્ટ્રીય અને પ્રાદેશિક પક્ષોના ચૂંટણી ખર્ચનું વિશ્લેષણ કર્યું છે.
પક્ષોના ખર્ચનું વિશ્લેષણ અને વિલંબ
ADR રિપોર્ટ અનુસાર, ભાજપ પછી, કોંગ્રેસ ₹620 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચ સાથે બીજા સ્થાને છે, જે પાર્ટીના કુલ ખર્ચના 18.5% છે. 16 માર્ચથી 6 જૂન, 2024 દરમિયાન આંધ્રપ્રદેશ, અરુણાચલ પ્રદેશ, ઓડિશા અને સિક્કિમમાં એકસાથે યોજાયેલી લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ દરમિયાન આ પક્ષોએ કુલ ₹3,352.81 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા હતા.
આ કુલ ખર્ચમાં રાષ્ટ્રીય પક્ષોનો હિસ્સો ₹2,204 કરોડ (65.75%) કરતાં વધુ હતો. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે રાષ્ટ્રીય પક્ષોએ ₹6,930.246 કરોડ (93.08%) રૂપિયા એકત્ર કર્યા હતા, જ્યારે પ્રાદેશિક પક્ષોને ₹515.32 કરોડ (6.92%) રૂપિયા મળ્યા હતા.
ADR એ પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે રાજકીય પક્ષોએ સામાન્ય ચૂંટણીના 90 દિવસની અંદર અને વિધાનસભા ચૂંટણીના 75 દિવસની અંદર ચૂંટણી પંચ સમક્ષ ફરજિયાત ખર્ચની વિગતો ફાઇલ કરવાની હોય છે, પરંતુ આ વિગતો ફાઇલ કરવામાં ઘણો વિલંબ થયો છે. રિપોર્ટ મુજબ, કમિશનને આમ આદમી પાર્ટી (AAP) ની ખર્ચની વિગતો 168 દિવસ મોડી મળી, જ્યારે ભાજપ ની વિગતો 139 થી 154 દિવસ મોડી મળી. ADR મુજબ, ફક્ત કોંગ્રેસ એ લોકસભા અને વિધાનસભા ચૂંટણી માટે એકીકૃત અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો.
ખર્ચની મુખ્ય શ્રેણીઓ
ડિજિટલ માધ્યમ દ્વારા ચૂંટણી પ્રચાર પર પક્ષોએ ₹132 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા હતા, જ્યારે ઉમેદવારોની ગુનાહિત પૃષ્ઠભૂમિ પ્રકાશિત કરવા પર ₹28 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થયો હતો. ખર્ચની અન્ય મુખ્ય શ્રેણીઓમાં મુસાફરી ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે, જે ₹795 કરોડ રૂપિયા હતો. તે જ સમયે, ઉમેદવારોને એક સાથે ₹402 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરવામાં આવ્યા હતા. પ્રવાસ ખર્ચમાં પણ સ્ટાર પ્રચારકો પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ₹795 કરોડ રૂપિયામાંથી ₹765 કરોડ (96.22%) રૂપિયા પાર્ટીના ઉચ્ચ પ્રોફાઇલ નેતાઓની મુસાફરી પર ખર્ચવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે અન્ય નેતાઓ પર માત્ર ₹30 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવામાં આવ્યા હતા.
વિગતો રજૂ ન કરનારા પક્ષો
ADR રિપોર્ટ તૈયાર કરતી વખતે, રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી (NCP), ભારતીય કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી (CPI), ઝારખંડ મુક્તિ મોરચા (JMM) અને શિવસેના (ઉબાથા) સહિત 21 પક્ષોની ખર્ચ વિગતો ચૂંટણી પંચની વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ નહોતી. આંધ્રપ્રદેશ, અરુણાચલ પ્રદેશ અને ઓડિશા રાજ્યોમાં યોજાયેલી 2024ની વિધાનસભા ચૂંટણી માટે રાષ્ટ્રીય જનતા દળ (RJD), લોક જનશક્તિ પાર્ટી (રામવિલાસ), ઓલ ઝારખંડ સ્ટુડન્ટ્સ યુનિયન (AJSU) પાર્ટી, KC (M) ની ખર્ચ વિગતો પણ ઉપલબ્ધ નહોતી. દરમિયાન, બે પક્ષો પીપલ્સ ડેમોક્રેટિક પાર્ટી (PDP) અને કેરળ કોંગ્રેસ (M) એ ચૂંટણી લડવા છતાં શૂન્ય ખર્ચ જાહેર કર્યો હતો.
ADR એ એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે કે ગયા વર્ષે યોજાયેલી સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં કુલ 690 માન્યતા પ્રાપ્ત રાજકીય પક્ષો એ ભાગ લીધો હતો. ADR એ ચૂંટણી પંચને રાજકીય પક્ષોના ખર્ચ પર નજર રાખવા માટે નિરીક્ષકોની નિમણૂક કરવા પણ અપીલ કરી હતી, જેથી ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં વધુ પારદર્શિતા લાવી શકાય.





















