દિલ્હીની ઝેરી હવા: એક દિવસ શ્વાસ લેવો એટલે 11.1 સિગારેટ પીવા બરાબર! દિવાળી બાદ દેશની રાજધાનીમાં પ્રદૂષણ ચરમસીમાએ
21 ઓક્ટોબર ની સવારે પણ શહેરના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં હવાની ગુણવત્તા 'ખૂબ જ ખરાબ' થી લઈને 'ગંભીર' શ્રેણીમાં રહી હતી. હવાની ગુણવત્તાનું આ સ્તર સામાન્ય જનતા માટે જીવલેણ બની શકે છે.

દિવાળીના તહેવાર બાદ તરત જ દેશની રાજધાની દિલ્હીની હવા ઝેરી બની ગઈ છે, અને મોટાભાગના વિસ્તારોમાં હવાની ગુણવત્તા 'ગંભીર' શ્રેણીમાં પહોંચી ગઈ છે. બર્કલી અર્થ ના અહેવાલ મુજબ, દિલ્હીની હવામાં શ્વાસ લેવો એ દિવસમાં આશરે 11.1 સિગારેટ પીવા જેટલું જોખમી છે. હવામાં PM 2.5 ના ઊંચા સ્તરને કારણે નાગરિકોના શ્વાસ પર ગંભીર અસર પડી રહી છે. 21 ઓક્ટોબર ની સવારે, દિલ્હીના લગભગ તમામ મોનિટરિંગ સ્ટેશનો પર પ્રદૂષણનું સ્તર રેડ ઝોન માં નોંધાયું હતું, જેમાં બવાનામાં 427 નો AQI સૌથી ખરાબ હતો. આ દિવાળીએ છેલ્લા 4 વર્ષોમાં સૌથી વધુ પ્રદૂષણ નોંધાયું છે, જેનું મુખ્ય કારણ સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશની અવગણના કરીને રાતભર ફટાકડા ફોડવામાં આવ્યા તે છે.
દિવાળી પછી દિલ્હીની હવા બની 'ઝેરી ગેસ ચેમ્બર'
દિવાળી પર્વ પૂર્ણ થતાં જ રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હીની હવા ફરી એકવાર અત્યંત ઝેરી બની ગઈ છે. 21 ઓક્ટોબર ની સવારે પણ શહેરના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં હવાની ગુણવત્તા 'ખૂબ જ ખરાબ' થી લઈને 'ગંભીર' શ્રેણીમાં રહી હતી. હવાની ગુણવત્તાનું આ સ્તર સામાન્ય જનતા માટે જીવલેણ બની શકે છે.
કેલિફોર્નિયા સ્થિત સંસ્થા બર્કલી અર્થ દ્વારા કરવામાં આવેલા વિશ્લેષણ મુજબ, દિલ્હીની હવામાં છેલ્લા 24 કલાકમાં PM 2.5 નું જે સ્તર રહ્યું છે, તે જોતાં દિલ્હીની હવા શ્વાસમાં લેવી એ દિવસમાં આશરે 11.1 સિગારેટ પીવા જેટલું જ હાનિકારક છે. સાપ્તાહિક ધોરણે ગણતરી કરીએ તો, આ આંકડો 77.7 સિગારેટની બરાબર થાય છે, અને માસિક ધોરણે આ આંકડો લગભગ 333 સિગારેટ પીવા જેટલો છે. આ આંકડા સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે દિલ્હીની હવાના સંપર્કમાં રહેવાથી શરીરને ધૂમ્રપાન જેટલું જ ગંભીર નુકસાન થાય છે.
પ્રદૂષણ સ્તર ગંભીર શ્રેણીમાં: 4 વર્ષનો રેકોર્ડ તૂટ્યો
દિવાળી દરમિયાન દિલ્હીની હવાની ગુણવત્તા એટલી ખરાબ થઈ ગઈ હતી કે એક સમયે તે વિશ્વનું સૌથી પ્રદૂષિત શહેર બની ગયું હતું, જેમાં પાકિસ્તાનનું લાહોર બીજા ક્રમે હતું. સોમવારે, દિલ્હીના લગભગ તમામ મોનિટરિંગ સેન્ટરો પર પ્રદૂષણનું સ્તર રેડ ઝોન માં નોંધાયું હતું, જે 401 થી 500 ની વચ્ચેનો ગંભીર (Severe) AQI દર્શાવે છે.
21 ઓક્ટોબર ની સવારના ડેટા મુજબ, દેશભરના 494 હવા ગુણવત્તા સ્ટેશનોમાંથી, દિલ્હીના બવાના વિસ્તારમાં હવાની ગુણવત્તા સૌથી ખરાબ હતી, જ્યાં AQI 427 નોંધાયો હતો. અન્ય ગંભીર રીતે અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં વઝીરપુરમાં 423 AQI, દ્વારકામાં 417 AQI, અને આનંદ વિહારમાં 404 AQI નોંધાયા હતા. માત્ર દિલ્હી જ નહીં, પણ નોઇડા, ગ્રેટર નોઇડા, ગાઝિયાબાદ અને ફરીદાબાદ જેવા દિલ્હી-એનસીઆરના વિસ્તારોમાં પણ હવાની ગુણવત્તા 'ખૂબ જ ખરાબ' રહી હતી.
ડેટા દર્શાવે છે કે આ દિવાળીએ છેલ્લા 4 વર્ષમાં સૌથી વધુ પ્રદૂષણ જોવા મળ્યું છે. દિવાળી પછીની હવા ધૂળ અને ધુમાડાથી એટલી ગાઢ હતી કે લોકોને આંખોમાં બળતરા અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફની ફરિયાદો વધી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી અને દિલ્હી NCR માં નિર્ધારિત સમય દરમિયાન માત્ર લીલા ફટાકડા ફોડવાની મંજૂરી આપી હોવા છતાં, લોકોએ કોર્ટના આદેશની અવગણના કરીને આખી રાત ફટાકડા ફોડ્યા, જેના કારણે પ્રદૂષણનું સ્તર અભૂતપૂર્વ રીતે વધી ગયું.




















