Bastar News: છત્તીસગઢના આ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનનું વન્યજીવન જોખમમાં, પ્રાણીઓને સ્થળાંતર કરવાની કેમ ફરજ પડી?

કાંગેર વેલી નેશનલ પાર્ક

છત્તીસગઢના બસ્તરમાં આવેલા કાંગેર વેલી નેશનલ પાર્કમાં માનવ હસ્તક્ષેપને કારણે છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી જંગલી પ્રાણીઓનો જીવ જોખમમાં મુકાયો છે. વાસ્તવમાં આ ઉદ્યાન સમગ્ર રાજ્યમાં તેની જૈવવિવિધતા માટે જાણીતું છે. આ ઉદ્યાનમાં હાજર વન્યજીવોની દુર્લભ પ્રજાતિઓને કારણે દેશભરના પ્રવાસીઓ કાંગેર ઘાટી રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનના વખાણ કરે છે.

માનવ હસ્તક્ષેપથી, વન્યજીવનનું અસ્તિત્વ સંકટના જોખમમાં છે. હવે સ્થિતિ એ છે કે છત્તીસગઢના રાજ્ય પક્ષીની સાથે સાથે મગરની દુર્લભ પ્રજાતિ, ક્રોકોડાઈલ પોરોસસની સંખ્યા પણ સતત ઘટી રહી છે. સાથે સાથે કેટલાક જીવો પણ ઉદ્યાનમાંથી લુપ્ત થઈ ગયા છે. જે વન વિભાગના અધિકારીઓ તેમજ બસ્તરના રહેવાસીઓ માટે ચિંતાનો વિષય છે.

જગદલપુર શહેરથી લગભગ 30 કિલોમીટરના અંતરે આવેલ કાંગેર વેલી નેશનલ પાર્ક દેશભરમાં પ્રખ્યાત છે. આ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનમાં મગર, હરણ, ચિત્તો, જંગલી ભેંસ, પહાડી મૈના, વાનર, રેન્ડીયર, પેંગોલિન અને અજગર તેમજ દુર્લભ વન્યજીવો પણ જોવા મળે છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી વિભાગના અધિકારીઓની બેદરકારીના કારણે અહીં માનવ દખલગીરી ઝડપથી વધી રહી છે. ખુદ નેશનલ પાર્કના ડાયરેક્ટર ધમ્મશીલ ઈન્દુબાઈ સંપટ સ્વીકારે છે કે વસ્તીવાળા વિસ્તારની નજીક હોવાને કારણે લોકો પાર્કમાં પ્રવેશ કરે છે અને અહીં માછીમારી સાથે વન્યજીવોનો શિકાર કરે છે.

જોકે, આને રોકવા માટે પેટ્રોલિંગ વધારવામાં આવી રહ્યું છે. આ સાથે ગ્રામજનોને પણ માછલી ન પકડવા સૂચના આપવામાં આવી રહી છે, પરંતુ તેમ છતાં ગ્રામજનોની દરમિયાનગીરીને કારણે વન્ય જીવો પર ખતરો ઉભો થયો છે. તેમણે કહ્યું કે કાંગેર ખીણમાં મગરના સંરક્ષણ માટે ગુજરાતના નિષ્ણાતોને બોલાવવાના પ્રયાસો ચાલુ છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે, બસ્તર જિલ્લાના એકમાત્ર રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનને વર્લ્ડ હેરિટેજ જાહેર કરવાની પ્રક્રિયા પર પણ વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. પરંતુ ગામલોકો દ્વારા શિકાર અને અન્ય ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ આ પ્રક્રિયામાં અવરોધ બની શકે છે. હાલમાં વિભાગના અધિકારીઓ માનવ દખલગીરી અને ગ્રામજનો દ્વારા વન્યજીવોના શિકારને રોકવા પેટ્રોલિંગ વધારવાની વાત કરી રહ્યા છે.