History of Khaja: ખાજાની મીઠાઈનો ઈતિહાસ ઋગ્વેદ અને ચાણક્યના અર્થશાસ્ત્રમાં જોવા મળે છે, જાણો પ્રખ્યાત ખાજાની સંપૂર્ણ કહાની

ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુવદ્રાને મહાપ્રસાદના રૂપમાં ખાજા ચઢાવવામાં આવે છે. આખરે, ખાજાની આ યાત્રા ઉત્તરથી ઓરિસ્સા સુધી કેવી રીતે પહોંચી?

પ્રતિકાત્મક તસવીર

ખાજા જે ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારની પ્રખ્યાત મીઠાઈઓમાંની એક માનવામાં આવે છે, પરંતુ તમને જણાવી દઈએ કે આ મીઠાઈ માત્ર બિહારમાં જ નહીં પરંતુ ઓડિશામાં પણ પ્રખ્યાત છે. હા, ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુવદ્રાને મહાપ્રસાદ તરીકે ખાજા ચઢાવવામાં આવે છે. આખરે, ખાજાની આ યાત્રા ઉત્તરથી ઓરિસ્સા સુધી કેવી રીતે પહોંચી? ચાલો જાણીએ તેની પાછળના ઇતિહાસ અને રસપ્રદ તથ્યો વિશે.

ખાજાની ઉત્પત્તિનો ઈતિહાસ જો સિદ્ધાંતો પર વિશ્વાસ કરવામાં આવે તો ખાજા આંધ્રપ્રદેશના કાકીનાડાથી મદતખાજા અને ગોત્તમખાજા બે જાતોના રૂપમાં પુરી પહોંચ્યો હતો. બીજી બાજુ, બીજા સિદ્ધાંત વિશે વાત કરો, જે વધુ પ્રખ્યાત છે કે ખાજા મૌર્ય વંશ સાથે સંકળાયેલા છે. જેનું ઉદગમ સ્થાન ગંગા નદીના દક્ષિણમાં છે.

હવે ખાજાની અનેક વેરાયટી ઉપલબ્ધ છે, આજકાલ ખાજા લોટમાંથી નહીં પણ તમામ મેંદાના લોટમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેમાંથી ઘણી વેરાયટી બજારમાં હાજર છે. ખાજા ભલે નાલંદાના સિલ્લામાંથી આવ્યા હોય, પરંતુ વર્ષોથી સ્થાનિક લોકોના જુદા જુદા પ્રયોગોએ ખાજાને ભગવાન જગન્નાથનો મહાપ્રસાદ બનાવ્યો.

આ ગામને ખાજા ખાજા માટે GI ટેગ મળ્યું છે જે સિલાઓના નાલંદા શહેરની પ્રખ્યાત મીઠાઈ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તે 2000 બીસીની પુરોથી મીઠાઈ છે, તેથી જ આ શહેરમાંથી બનેલા ખાજાને GI ટેગ મળ્યો છે.

ખાજાનો ઉલ્લેખ ઋગ્વેદમાં કરવામાં આવ્યો છે, તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે આ મીઠાઈનો ઉલ્લેખ આજના સમયમાં નહીં પરંતુ ઋગ્વેદ અને ચાણક્યના અર્થશાસ્ત્રમાં પણ છે. જેમાં મેંદાને બદલે ઘઉંના લોટની મીઠાઈનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.

તે ઘણા દિવસો સુધી બગડતું નથી, બહારથી સુકાઈ જાય છે અને અંદરથી આ ખાંડવાળી ચાસણી એક દિવસ માટે નહીં પણ ઘણા સમય સુધી બગડતી નથી.

ભારત સિવાય ખાજા અન્ય દેશોમાં પણ પ્રખ્યાત છે, જેને મીઠાઈનો રાજા કહેવામાં આવે છે, તે માત્ર ભારતમાં જ પ્રખ્યાત નથી પરંતુ અન્ય દેશોમાં પણ તે પ્રખ્યાત છે.

ગૌતમ બુદ્ધને ખાજા ખૂબ જ પસંદ હતા લોકોનું માનવું છે કે ભગવાન બુદ્ધને ખાજા ખૂબ પસંદ હતા. આ સાથે તે તેને દૂધમાં પીસીને પોતાના સિવાય ભણતા સાધુઓને પણ આપતો હતો. કદાચ આ જ કારણ છે કે ખાજાએ પુરીમાં પોતાના પગ જમાવ્યા છે અને તે ત્યાંની પ્રખ્યાત મીઠાઈઓમાંની એક બની ગઈ છે.