લગ્નના અધિકાર પર દિલ્હી હાઈકોર્ટની ટિપ્પણી, કહ્યું- ‘બે પુખ્તવયના રાજી તો પરિવાર વાંધો ન ઉપાડી શકે’ 

દિલ્હી હાઈકોર્ટે એક કેસની સુનાવણી દરમિયાન કહ્યું હતું કે લગ્નનો અધિકાર માનવ સ્વતંત્રતાની ઘટના છે અને તે બંધારણમાં આપવામાં આવેલ જીવનના અધિકારની ગેરંટીનો અભિન્ન ભાગ છે.

તસવીર-સોશિયલ મીડિયા

Delhi News: દિલ્હી હાઈકોર્ટે એક કેસની સુનાવણી દરમિયાન કહ્યું હતું કે લગ્નનો અધિકાર માનવ સ્વતંત્રતાની ઘટના છે અને તે બંધારણમાં આપવામાં આવેલ જીવનના અધિકારની ગેરંટીનો અભિન્ન ભાગ છે. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે જો બે પુખ્તવયના લોકો પરસ્પર સહમતિથી  લગ્ન કરવાનું નક્કી કરે છે તો તેમાં માતા-પિતા, સમાજ કે સરકાર તરફથી કોઈ અવરોધ નથી.

લગ્નના અધિકાર પર દિલ્હી હાઈકોર્ટનો નિર્ણય

હાઈકોર્ટે આ આદેશ એવા દંપતીની અરજી પર આપ્યો હતો કે જેમણે તેમના પરિવારની મરજી વિરુદ્ધ લગ્ન કર્યા હોય તો તેમને પરિવારના કેટલાક સભ્યો તરફથી મળતી ધમકીઓને ધ્યાનમાં રાખીને પોલીસ રક્ષણની વિનંતી કરી હતી. કોર્ટે સંબંધિત પોલીસ અધિકારીઓને દંપતીને પૂરતી સુરક્ષા આપવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું કે અરજદારોએ તેમના લગ્નના અધિકાર હેઠળ એકબીજા સાથે લગ્ન કર્યા છે અને તેમને તેમના વ્યક્તિગત નિર્ણય અથવા પસંદગી માટે કોઈ સામાજિક મંજૂરીની જરૂર નથી.

જસ્ટિસ સૌરભ બેનર્જીએ તાજેતરના આદેશમાં કહ્યું, ‘લગ્ન કરવાનો અધિકાર માનવ સ્વતંત્રતાની ઘટના છે. પોતાની પસંદગીના લગ્ન કરવાનો અધિકાર ન માત્ર માનવ અધિકારના સાર્વત્રિક ઘોષણાપત્રમાં જ રેખાંકિત નથી પરંતુ તે ભારતીય બંધારણના અનુચ્છેદ 21નો પણ એક અભિન્ન ભાગ છે જેમાં જીવનના અધિકારની ગેરંટી  આપવામાં આવી છે.’

પરિવારના સભ્યોથી પરેશાન દંપતીએ અરજી કરી હતી

ન્યાયાધીશે કહ્યું, 'જ્યારે અહીં પક્ષકારો બે સહમત પુખ્ વયના લોકો છે જેઓ સ્વેચ્છાએ લગ્ન કરવા માટે સંમત થયા છે, ત્યાં ભાગ્યે જ કોઈ અવરોધ હોઈ શકે છે, પછી તે માતા-પિતા/સંબંધીઓ તરફથી હોય અથવા મોટા પાયે સમાજમાંથી કે સરકાર પાસેથી હોય. અહીં પક્ષકારોના જીવનમાં કોઈને હસ્તક્ષેપ કરવા માટે કંઈ બાકી નથી.

અરજદારોએ કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે તેઓએ આ મહિનાની શરૂઆતમાં મુસ્લિમ પરંપરા મુજબ લગ્ન કર્યા હતા પરંતુ છોકરીનો પરિવાર તેમને પરિણામની ધમકી આપી રહ્યો હતો. 

લગ્ન કરવાનો અધિકાર એ ભારતીય બંધારણમાં નાગરિકોને આપવામાં આવેલી માનવ સ્વતંત્રતા અને જીવનના અધિકારનો એક ભાગ છે. દિલ્હી હાઈકોર્ટે સોમવારે પોતાના નિર્ણયમાં આ વાત કહી છે. હાઈકોર્ટે કહ્યું કે જ્યારે બે પુખ્ત વયના લોકો તેમની સંમતિથી લગ્ન કરવાનું નક્કી કરે છે, ત્યારે માતા-પિતા, સમાજ અથવા સરકાર દ્વારા કોઈ અવરોધ ઊભો કરી શકાય નહીં.