Weather Updates: આ વર્ષે ગરમી ભુક્કા બોલાવશે, ચોમાસું ગત વર્ષ કરતાં સારું રહેશે – હવામાન વિભાગની આગાહી

Weather Updates: 2024ની શરૂઆતમાં અલ નીનો મજબૂત રીતે વિકસિત થયો હતો અને મે-જૂન સુધીમાં સમાપ્ત થવાની ધારણા છે. આ પછી, તે ફરીથી અચાનક વધશે અને વર્ષના અંત સુધીમાં લા નીનાની રચનાનો સંકેત આપી રહ્યો છે.

પ્રતિકાત્મક તસવીર (Image: Freepik)

Weather Updates: ભારતમાં આ વર્ષે વસંતઋતુ થોડા સમય માટે રહેવાની ધારણા છે. આ પછી આકરી ગરમી પડવાની સંભાવના છે. હવામાનશાસ્ત્રીઓએ આગાહીમાં શંકા વ્યક્ત કરી છે. તેમના મતે અલ નીનો ઈફેક્ટના કારણે વસંતઋતુથી ગરમીનું મોજું જોવા મળશે. ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) અનુસાર, એપ્રિલ અને જૂન વચ્ચે ENSO (અલ નિનો અને સધર્ન ઓસિલેશન) ધીમી પડે તેવી 73 ટકા શક્યતા છે. તેની તટસ્થતાને કારણે, જુલાઈ-સપ્ટેમ્બરની આસપાસ લા નીનાની સ્થિતિ વિકસિત થવાની ધારણા છે. જેના કારણે સારા ચોમાસાની શક્યતાઓ છે.

તમને જણાવી દઈએ કે, અલ નીનોની અસરને કારણે ભારતમાં વધુ ગરમી અને નબળું ચોમાસું જોવા મળે છે. તે જ સમયે, લા નીના મજબૂત ચોમાસા તરફ દોરી જાય છે, સરેરાશથી વધુ વરસાદ અને શિયાળાને અસર કરે છે.

ખાનગી હવામાન વિભાગ સ્કાયમેટ વેધરએ જણાવ્યું હતું કે હાલમાં સમુદ્ર અને વાતાવરણની સ્થિતિ અલ નીનો ઘટનાને અનુરૂપ છે. પરંતુ એ પણ સંભવ છે કે વાતાવરણ સૂચક ધારણા કરતા વધુ ઝડપી દરે નબળું પડી રહ્યું છે. સ્કાયમેટે જણાવ્યું હતું કે, સંભવિત ENSO અનુમાન કંઈક અંશે અસામાન્ય પેટર્ન દર્શાવે છે.

2024ની શરૂઆતમાં અલ નીનો મજબૂત રીતે વિકસિત થાય છે અને મે-જૂન સુધીમાં સમાપ્ત થવાની ધારણા છે. આ પછી, તે ફરીથી અચાનક વધશે અને વર્ષના અંત સુધીમાં લા નીનાની રચનાનો સંકેત આપી રહ્યો છે. સ્કાયમેટે જણાવ્યું હતું કે, 2015નો અંત પણ મજબૂત અલ નીનો ઘટના સાથે થયો હતો અને 2016માં ભારે ગરમી જોવા મળી હતી.

ચોમાસું સારું રહેવાની ધારણા છે

હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર અલ નીનોની સ્થિતિ જૂન સુધી ન્યુટ્રલ (ધીમી) રહેશે, પરંતુ તે પહેલા ઉનાળામાં તેની અસર વધુ જોવા મળશે. જોકે, ચોમાસું ગત વર્ષ કરતાં સામાન્ય અને સારું રહેવાની ધારણા છે. સ્કાયમેટ વેધરના ઉપાધ્યક્ષ મહેશ પલાવતે જણાવ્યું હતું કે આ વર્ષે ગરમી ખૂબ જ વધુ રહેશે અને તેની અસર પણ તીવ્ર રહેશે. ENSO જૂન મહિનામાં જ તટસ્થ થવાની ધારણા છે. કેટલાક મોડલ સપ્ટેમ્બરની આસપાસ લા નીનાના વિકાસનો સંકેત આપે છે. તેનાથી ચોમાસામાં મદદ મળશે. તેથી આ વર્ષે સામાન્ય ચોમાસું રહેવાની ધારણા છે.

NOAA પહેલેથી જ અંદાજ આપી ચૂક્યું છે

આ વખતે, પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલયના ભૂતપૂર્વ સચિવ અને આબોહવા વૈજ્ઞાનિક એમ રાજીવને જણાવ્યું હતું કે વર્તમાન મોડલ સામાન્ય તાપમાન કરતાં વધુ અને વધુ સતત ગરમીનો સંકેત આપે છે. ઉપરાંત પ્રિ-મોન્સુન સીઝન વિશે પણ માહિતી ઉપલબ્ધ છે. અત્યાર સુધીના પ્રારંભિક અંદાજો સૂચવે છે કે ચોમાસું ગયા વર્ષની સરખામણીમાં સારું રહેશે.

આ સિગ્નલ યુએસ નેશનલ ઓસેનિક એન્ડ એટમોસ્ફેરિક એડમિનિસ્ટ્રેશન (NOAA) ની આગાહીને અનુરૂપ છે, જેણે સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબર સમયગાળામાં લા નીનાની સ્થિતિ વિકસિત થવાની 60 ટકાથી વધુ સંભાવનાનો અંદાજ લગાવ્યો હતો.

ગયા વર્ષે લા નીનાની અસર નબળી હતી

IMD વૈજ્ઞાનિક ડીએસ પાઈના જણાવ્યા અનુસાર, સામાન્ય રીતે અલ નીનોથી લા નીનામાં ફેરફાર શક્ય છે. આ અગાઉના વર્ષોમાં પણ જોવા મળ્યું છે. પરંતુ હજુ સુધી આ અંગે કોઈ સ્પષ્ટ સંકેત આપી શકાયો નથી. તેમના મતે માર્ચ સુધીમાં સ્પષ્ટ આગાહી મળી શકે છે.

જો કે, અત્યાર સુધીના અંદાજો દર્શાવે છે કે ENSO ઉનાળા સુધીમાં તટસ્થ સ્થિતિમાં પહોંચી જશે. ગયા વર્ષે સમાપ્ત થયેલ લા નીના પ્રમાણમાં નબળી હતી, પરંતુ અસામાન્ય રીતે લાંબી હતી. તે 2020 માં શરૂ થયું હતું અને ઉત્તરીય ગોળાર્ધમાં સતત ત્રીજા શિયાળામાં 2023 માં પાછું આવ્યું હતું, જે તેને એક દુર્લભ ટ્રિપલ-ડિપ ઇવેન્ટ બનાવે છે.

વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સના કારણે પર્વતો પર હિમવર્ષા

વિજ્ઞાનીઓના મતે, અતિશય ગરમી પાછળનું બીજું કારણ ઊંચાઈવાળા વિસ્તારોમાં ખૂબ ઓછો બરફ છે. વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ જાન્યુઆરીના છેલ્લા અઠવાડિયાથી સક્રિય છે, જેણે ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતમાં વરસાદ અને હિમવર્ષા લાવવામાં મદદ કરી છે. જો કે તેનું સ્તર બહુ ઊંચું ન હતું. હિમવર્ષાને કારણે ઉત્તર ભારતના પર્વતોમાં તાપમાન ઘટાડવામાં મદદ મળી છે, જેની અસર મેદાનો પર પણ ફેબ્રુઆરીના મધ્યમાં જોવા મળશે.

અલ નીનો અને લા નીના શું છે?

અલ નિનો

આ એક ખાસ હવામાન ઘટના છે જે ત્યારે થાય છે જ્યારે મધ્ય અને પૂર્વીય પેસિફિક મહાસાગરમાં સમુદ્રનું તાપમાન સામાન્ય કરતા વધારે હોય છે. જેના કારણે તાપમાન એકદમ ગરમ થઈ જાય છે. પશ્ચિમ પેસિફિકમાં ગરમ ​​સપાટીનું પાણી પૂર્વ તરફ જવાનું શરૂ કરે છે, જે ભારતના હવામાનને અસર કરે છે. તેની રચના ગરમી, દુષ્કાળ અને નબળા ચોમાસાની સ્થિતિનું કારણ બને છે. તેની અસર દર બે થી સાત વર્ષે જોવા મળે છે.

લા નીના

જ્યારે પૂર્વી પેસિફિક મહાસાગરના પ્રદેશમાં પાણીનું તાપમાન સામાન્ય કરતા ઓછું થઈ જાય ત્યારે લા નીના ઘટના જોવા મળે છે. આનાથી પેસિફિક મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ઉચ્ચ દબાણની સ્થિતિ સર્જાય છે. તે વધુ વરસાદ લાવવામાં ફાળો આપે છે. આ ઉપરાંત, લા નીનાના ઠંડા પવનો પણ શિયાળાને વધુ તીવ્ર બનાવે છે. આ સ્થિતિ એકથી ત્રણ વર્ષ સુધી સતત રહી શકે છે.