ભારતના પ્રથમ સ્વતંત્રતા દિવસના જશ્નમાં સામેલ નહોતા થયા મહાત્મા ગાંધી, જાણો શું હતું કારણ

Independence Day 2024 Special: ભારતીયો 15 ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ 77મો સ્વતંત્રતા દિવસ મનાવશે. પરંતુ શું તમે જાણો છે કે 77 વર્ષ પહેલા આઝાદીના સમયે મહાત્મા ગાંધી તેમાં સામેલ કેમ નહોતા થયા?

રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધી

Source : Getty

Independence Day 2024: આ વર્ષે ભારત 15 ઓગસ્ટ 2024ના રોજ તેનો 77મો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવશે. સમગ્ર દેશમાં સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી ખૂબ જ ધામધૂમથી કરવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે 1947માં આઝાદી સમયે રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીએ સ્વતંત્રતા દિવસ પર હાજરી આપી ન હતી. હા, જ્યારે દેશને સત્તાવાર રીતે આઝાદી મળી રહી હતી ત્યારે મહાત્મા ગાંધીએ સમારોહમાં હાજરી આપી ન હતી. આજે અમે તમને તેની પાછળનું કારણ જણાવીશું.

સ્વતંત્રતા ઉત્સવ

15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ ભારતને સત્તાવાર રીતે આઝાદી મળી હતી. દેશની આઝાદીમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવનાર બે મોટા નેતાઓ, મહાત્મા ગાંધી અને જવાહર લાલ નેહરુ સમગ્ર દેશમાં જાહેર નેતા હતા. સ્વતંત્રતા સમયે, જવાહરલાલ નેહરુ અને સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે મહાત્મા ગાંધીને સ્વતંત્રતા દિવસ પર તેમને આશીર્વાદ આપવા માટે પત્રો મોકલ્યા હતા. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે મહાત્મા ગાંધીએ પત્રના જવાબમાં શું લખ્યું હતું.

મહાત્મા ગાંધીનો પત્ર

પત્રના જવાબમાં મહાત્મા ગાંધીએ કહ્યું હતું કે જ્યારે દેશમાં સાંપ્રદાયિક રમખાણો થઈ રહ્યા છે, ત્યારે આવી સ્થિતિમાં તેઓ આઝાદીની ઉજવણીમાં કેવી રીતે ભાગ લઈ શકે. 14-15 ઓગસ્ટ 1947ની રાત્રે જ્યારે જવાહરલાલ નેહરુ સ્વતંત્ર ભારતમાં પહેલું ભાષણ આપી રહ્યા હતા ત્યારે બહુ ઓછા લોકો જાણતા હતા કે મહાત્મા ગાંધીએ કોઈ પણ સમારોહમાં આવવાની ના પાડી હતી. કારણ કે ભારત-પાકિસ્તાનના વિભાજનની દુર્ઘટનાએ તેમને હચમચાવી દીધા હતા.

તે સમયે મહાત્મા ગાંધીએ પોતાના પત્રમાં લખ્યું હતું કે હું 15 ઓગસ્ટે ખુશ નહીં રહી શકું. હું તમને છેતરવા નથી માંગતો, પરંતુ તે જ સમયે હું એમ કહીશ નહીં કે તમારે પણ ઉજવણી ન કરવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું હતું કે દુર્ભાગ્યવશ આજે જે રીતે આપણને આઝાદી મળી છે તેમાં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ભાવિ સંઘર્ષના બીજ પણ છે. આવી સ્થિતિમાં આપણે આઝાદીની ઉજવણી માટે દીવા કેવી રીતે પ્રગટાવી શકીએ? મારા માટે, આઝાદીની ઘોષણા કરતાં હિન્દુઓ અને મુસ્લિમો વચ્ચે શાંતિ વધુ મહત્વપૂર્ણ છે.

આઝાદી સમયે મહાત્મા ગાંધી ક્યાં હતા?

હવે સવાલ એ છે કે આઝાદી સમયે મહાત્મા ગાંધી ક્યાં હતા. સ્વતંત્રતા દસ્તાવેજોમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે આઝાદી સમયે ગાંધીજી બંગાળમાં શાંતિ લાવવા માટે કલકત્તામાં હતા. હિન્દુઓ અને મુસ્લિમો વચ્ચે એક વર્ષથી વધુ સમયથી સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો હતો. મહાત્મા ગાંધી 9 ઓગસ્ટ, 1947ના રોજ નોઆખલી (જે હવે બાંગ્લાદેશમાં છે) જવા માટે કલકત્તા પહોંચ્યા હતા. અહીં તેઓ મુસ્લિમ કોલોની સ્થિત હૈદરી મંઝિલમાં રોકાયા અને બંગાળમાં શાંતિ સ્થાપવા અને રક્તપાત રોકવા માટે ભૂખ હડતાળ શરૂ કરી. તેમણે 13 ઓગસ્ટ, 1947ના રોજ લોકોને મળીને શાંતિ માટેના પ્રયાસો શરૂ કર્યા. આઝાદીના થોડા અઠવાડિયા પહેલા, તેમની બિહાર અને પછી બંગાળ જવાની યોજના હતી.