Indian Navy Naval Ensign: 8 વર્ષ બાદ નૌકાદળનું 'ચિહ્ન' બદલાયું, બ્રિટિશનો રેડક્રોસ હટાવ્યો, જાણો અન્ય કયા ફેરફારો થયા?
નવા ધ્વજમાં નીચે સંસ્કૃત ભાષામાં 'શં નો વરુણઃ' લખેલું છે. તેનો અર્થ છે 'વરુણ આપણા માટે શુભ રહે'. આપણા દેશમાં વરુણને સમુદ્રના દેવતા માનવામાં આવે છે.
Indian Navy Naval Ensign: ભારતીય નૌકાદળનું નિશાન બદલાઈ ગયું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આજે ભારતીય નૌકાદળના નવા ચિહ્નનું અનાવરણ કર્યું. નવા ચિહ્નમાંથી ગુલામીનું પ્રતીક પણ હટાવી દેવામાં આવ્યું છે. અગાઉ નૌકાદળના નિશાન પર લાલ ક્રોસ હતો, જેને હટાવી દેવામાં આવ્યો છે.
નવો નૌકાદળનો ધ્વજ વસાહતી ભૂતકાળમાંથી પ્રસ્થાન છે અને તે ભારતીય મેરીટાઇમ હેરિટેજથી ભરપૂર છે. અત્યાર સુધી નૌકાદળનું પ્રતીક સફેદ ધ્વજ હતું, જેના પર ઊભી અને આડી લાલ પટ્ટીઓ બનાવવામાં આવતી હતી. તેને સેન્ટ જ્યોર્જનો ક્રોસ કહેવામાં આવે છે. તેની વચ્ચોવચ અશોકનું પ્રતીક બનાવવામાં આવ્યું હતું. તિરંગો ઉપર ડાબી તરફ હતો.
હવે કેવું છે નવું ચિહ્ન?
નવા ચિહ્નમાંથી રેડ ક્રોસ દૂર કરવામાં આવ્યો છે. ઉપર ડાબી બાજુએ ત્રિરંગો છે. તે જ સમયે, વાદળી પૃષ્ઠભૂમિ પર, સોનેરી રંગમાં એક અશોક પ્રતીક છે, જેની નીચે 'સત્યમેવ જયતે' લખેલું છે. તેના પર અશોક પ્રતીક વાસ્તવમાં છત્રપતિ શિવાજી મહારાજની શાહી મહોર છે.
નવા ધ્વજમાં નીચે સંસ્કૃત ભાષામાં 'શં નો વરુણઃ' લખેલું છે. તેનો અર્થ છે 'વરુણ આપણા માટે શુભ રહે'. આપણા દેશમાં વરુણને સમુદ્રના દેવતા માનવામાં આવે છે. એટલા માટે આ વાક્ય નેવીના નવા માર્ક પર લખવામાં આવ્યું છે.
ચિહ્ન બદલવાનો શું છે ઇતિહાસ?
આઝાદી પછી જ્યારે વિભાજન થયું ત્યારે નૌકાદળનું પણ વિભાજન થયું હતું. તેમના નામ રોયલ ઈન્ડિયન નેવી અને રોયલ પાકિસ્તાન નેવી હતા. જ્યારે ભારત 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ પ્રજાસત્તાક બન્યું, ત્યારે તેમાંથી 'રોયલ' શબ્દ દૂર કરવામાં આવ્યો અને નવું નામ ભારતીય નેવી રાખવામાં આવ્યું.
નામ બદલવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ નૌકા પ્રતીક બ્રિટિશ યુગની ઝલક જાળવી રાખ્યું હતું. નેવીના ધ્વજ પર દેખાતો લાલ ક્રોસ 'સેન્ટ જ્યોર્જ ક્રોસ' છે, જે અંગ્રેજી ધ્વજ, યુનિયન જેકનો ભાગ હતો.
#Historical...
— IN (@IndiannavyMedia) September 2, 2022
Hon'ble PM @narendramodi unveils the new #naval ensign making 02 Sep 2022 as a momentous day in the history of #IndianNavy#HarKaamDeshKeNaam@DefenceMinIndia@Indiannavy pic.twitter.com/eu3BpmWQfX
આ લાલ ક્રોસ નૌકાદળના પ્રતીક પર જ રહ્યો અને તેની ઉપર ડાબી બાજુએ ત્રિરંગો મૂકવામાં આવ્યો. 2001 માં આ ધ્વજ બદલવામાં આવ્યો હતો અને રેડ ક્રોસ દૂર કરવામાં આવ્યો હતો. તેના બદલે, અશોકનું પ્રતીક વાદળી રંગમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું. જો કે, વાદળી રંગ સમુદ્ર અને આકાશ સાથે ભળી જાય છે, જેના કારણે તે દેખાતો નથી તેવી ફરિયાદ હતી. આ પછી 2004માં તેને ફરીથી બદલવામાં આવ્યો અને રેડ ક્રોસ લગાવવામાં આવ્યો. પરંતુ આ વખતે અશોકનું પ્રતીક લાલ ક્રોસની મધ્યમાં મૂકવામાં આવ્યું હતું. 2014 માં, તેમાં ફરીથી ફેરફાર કરવામાં આવ્યો અને અશોક પ્રતીકની નીચે 'સત્યમેવ જયતે' લખવામાં આવ્યું.
સેન્ટ જ્યોર્જ ક્રોસ શું છે?
સફેદ પૃષ્ઠભૂમિ પરનો લાલ ક્રોસ 'સેન્ટ જ્યોર્જ ક્રોસ' તરીકે ઓળખાય છે. તેનું નામ એક ખ્રિસ્તી યોદ્ધા સંતના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે ત્રીજું ધર્મયુદ્ધ થયું ત્યારે સેન્ટ જ્યોર્જ યોદ્ધાની ભૂમિકામાં હતા. આ ક્રોસ ઈંગ્લેન્ડના ધ્વજ પર પણ બનેલો છે.
આ ધ્વજ ઇંગ્લેન્ડ અને લંડન સિટી દ્વારા 1190 માં અંગ્રેજી જહાજોને ઓળખવા માટે અપનાવવામાં આવ્યો હતો. રોયલ નેવી તેના જહાજો પર જ્યોર્જ ક્રોસ ધ્વજ લગાવતી હતી. બ્રિટિશ નૌકાદળમાં હાલમાં વપરાતો ધ્વજ 1707માં અપનાવવામાં આવ્યો હતો.
ટ્રેન્ડિંગ સમાચાર
ટોપ સ્ટોરી
