Fact Check: રાહુલ ગાંધીના ભાષણનો જૂનો અધૂરો ભાગ ફરી વાયરલ થયો
વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ પોસ્ટની તપાસ કરી હતી. આ ગેરમાર્ગે દોરનારું સાબિત થયું.
કોંગ્રેસ સાંસદ અને વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધી ફરી એકવાર સોશિયલ મીડિયા પર નિશાના પર છે. સોશિયલ મીડિયાના અલગ-અલગ પ્લેટફોર્મ પર રાહુલ ગાંધીની એક વીડિયો ક્લિપ શેર કરવામાં આવી રહી છે. આ વીડિયો ક્લિપમાં તે કહેતા સાંભળી શકાય છે, “મહાત્મા ગાંધી કહેતા હતા. સત્યાગ્રહની વાત કરતા. સત્યાગ્રહનો અર્થ? સત્તાનો માર્ગ ક્યારેય ન છોડો. માફ કરશો, સત્યનો માર્ગ ક્યારેય છોડશો નહીં.
આ વીડિયો ક્લિપ શેર કરીને રાહુલ ગાંધીની મજાક ઉડાવવામાં આવી રહી છે. વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ પોસ્ટની તપાસ કરી હતી. આ ગેરમાર્ગે દોરનારું સાબિત થયું. વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ ક્લિપની એક વખત તપાસ કરી છે. તે તપાસ અહીં ક્લિક કરીને વાંચી શકાય છે.
વાયરલ શું છે?
tryfun11 નામના ઇન્સ્ટાગ્રામ હેન્ડલે રાહુલ ગાંધીની વાયરલ ક્લિપ શેર કરી છે. જેમાં રાહુલ ગાંધીને એમ કહેતા સાંભળી શકાય છે કે, “મહાત્મા ગાંધી કહેતા હતા. સત્યાગ્રહની વાત કરતા. સત્યાગ્રહનો અર્થ? સત્તાનો માર્ગ ક્યારેય ન છોડો. માફ કરશો, સત્યનો માર્ગ ક્યારેય છોડશો નહીં.
અન્ય ઘણા યુઝર્સ પણ વાયરલ પોસ્ટને શેર કરી રહ્યા છે. તેની આર્કાઇવ લિંક અહીં જુઓ.
ફેક્ટ ચેક
વાયરલ પોસ્ટની સત્યતા જાણવા માટે, વિશ્વાસ ન્યૂઝે સૌથી પહેલા વાયરલ ક્લિપની કેટલીક કીફ્રેમ્સ કાઢી અને ગૂગલ લેન્સ દ્વારા સર્ચ કરી. અમને રાહુલ ગાંધીની યુટ્યુબ ચેનલ પર અસલી વિડિયો મળ્યો.
રાહુલ ગાંધીનું સંપૂર્ણ ભાષણ ઓરિજિનલ વીડિયોમાં જોવા મળે છે. 28:10 મિનિટ પછી, રાહુલ ગાંધીને એમ કહેતા સાંભળી શકાય છે, “...આ માટે એક શબ્દ છે. મહાત્મા ગાંધી કહેતા હતા. સત્યાગ્રહની વાત કરતા. સત્યાગ્રહનો અર્થ? સત્તાનો માર્ગ ક્યારેય ન છોડો. માફ કરશો, સત્યનો માર્ગ ક્યારેય ન છોડો. તેમના માટે એક નવો શબ્દ છે...ભાજપના લોકો માટે RSS...અમે સત્યાગ્રહી છીએ અને તેઓ સત્તાગ્રહી છે. તેઓ સત્તા માટે કંઈ પણ કરશે.
આ વીડિયો જોયા બાદ સ્પષ્ટ થઈ ગયું કે રાહુલ ગાંધી કેન્દ્ર સરકાર અને બીજેપી પર હુમલો કરી રહ્યા છે. તે દરમિયાન તેની જીભ લપસી ગઈ હતી. પરંતુ થોડી જ સેકન્ડમાં તેણે પોતાની ભૂલ સુધારી લીધી. આ વીડિયો ક્લિપ છત્તીસગઢમાં યોજાયેલા કોંગ્રેસના ત્રણ દિવસીય સંમેલન દરમિયાન રાહુલ ગાંધીના સંબોધનની છે. આ વીડિયો 26 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ લાઈવ કરવામાં આવ્યો હતો.
સર્ચ દરમિયાન, અમને ન્યૂઝ 18 મધ્યપ્રદેશ-છત્તીસગઢની વેરિફાઈડ યુટ્યુબ ચેનલ પર અસલી વિડિયો પણ મળ્યો. તેને કહેવામાં આવ્યું કે રાહુલ ગાંધીની જીભ લપસી ગઈ, 'સત્યાગ્રહ એટલે સત્તાનો રસ્તો ક્યારેય ન છોડો'.
અત્યાર સુધીની તપાસમાં એ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે વર્ષ 2023માં કોંગ્રેસ મહાસંમેલન દરમિયાન રાહુલ ગાંધીની જીભ લપસી ગઈ હતી. બીજી જ ક્ષણે તેણે પોતાની ભૂલ સુધારી અને માફી માંગી. અમારી તપાસમાં સ્પષ્ટ થયું કે જૂની અધૂરી ક્લિપ હવે રાહુલ ગાંધી વિરુદ્ધ દુષ્પ્રચાર ફેલાવવાના ઈરાદાથી શેર કરવામાં આવી રહી છે.
વિશ્વાસ ન્યૂઝે અગાઉની તપાસ દરમિયાન યુપી કોંગ્રેસના પ્રવક્તા અભિમન્યુ ત્યાગીનો સંપર્ક કર્યો હતો. તેમણે આને રાહુલ ગાંધી વિરુદ્ધ પ્રચાર ગણાવ્યો હતો અને વીડિયો ક્લિપને એડિટેડ ગણાવી હતી.
તપાસના અંતે ગેરમાર્ગે દોરનારી પોસ્ટ કરનાર યુઝરની તપાસ કરવામાં આવી હતી. જાણવા મળ્યું છે કે tryfun11 નામનું આ ઇન્સ્ટાગ્રામ હેન્ડલ નવેમ્બર 2023માં બનાવવામાં આવ્યું હતું. 98 હજારથી વધુ લોકો તેને ફોલો કરે છે.
નિષ્કર્ષ: વિશ્વાસ ન્યૂઝની તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ગયા વર્ષે ફેબ્રુઆરીના રાહુલ ગાંધીના ભાષણનો એક ભાગ અડધો કાપીને વાયરલ કરવામાં આવી રહ્યો છે. છત્તીસગઢમાં યોજાયેલા કોંગ્રેસના ત્રણ દિવસીય અધિવેશન દરમિયાન રાહુલ ગાંધીની જીભ લપસી ગઈ હતી. આ જ વીડિયોને કોઈપણ સંદર્ભ વગર અધૂરો બનાવવામાં આવી રહ્યો છે.
(ડિસ્ક્લેમર: શક્તિ કલેક્ટિવના ભાગરૂપે આ અહેવાલ સૌપ્રથમવાર vishvasnews.com પર પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો હતો. એબીપી લાઈવ હિન્દીએ હેડલાઈન સિવાય રિપોર્ટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી.)