બાળક દત્તક લેવાની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવાની માંગ પર SCની નોટિસ, અરજદારે કહ્યું- કરોડો અનાથ બાળકોને થશે ફાયદો
ભારતમાં દત્તક લેવાની પ્રક્રિયા CARA (સેન્ટ્રલ એડોપ્શન રિસોર્સ ઓથોરિટી) દ્વારા કરવામાં આવે છે. તે કેન્દ્રીય મહિલા અને બાળ કલ્યાણ મંત્રાલય હેઠળ આવે છે.
Supreme Court on Child Adoption: સુપ્રીમ કોર્ટે બાળક દત્તક લેવાની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવાની માંગ પર નોટિસ જારી કરી છે. અરજીકર્તાએ કહ્યું કે દેશમાં લગભગ 3 કરોડ અનાથ બાળકો અને કરોડો નિઃસંતાન દંપતી છે. પરંતુ કાયદાકીય ગૂંચવણોના કારણે દર વર્ષે લગભગ 4,000 બાળકોને દત્તક લેવામાં આવે છે.
આ કેસમાં અરજી દાખલ કરનાર 'ટેમ્પલ ઓફ હીલિંગ' વતી તેના સચિવ પીયૂષ સક્સેનાએ કોર્ટમાં કેસ રજૂ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે એવા ઘણા લોકો છે જેઓ અભણ અથવા ઓછા ભણેલા છે. દેશમાં દત્તક લેવાના નિયમો એટલા જટિલ છે કે લોકો તેને સમજતા પણ નથી. જો લોકો તેમના નજીકના સંબંધીના બાળકને દત્તક લેવા માંગતા હોય, તો તેમાં પણ તમામ કાયદાકીય અવરોધો મુકવામાં આવે છે.
સક્સેનાએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં દત્તક લેવાની પ્રક્રિયા CARA (સેન્ટ્રલ એડોપ્શન રિસોર્સ ઓથોરિટી) દ્વારા કરવામાં આવે છે. તે કેન્દ્રીય મહિલા અને બાળ કલ્યાણ મંત્રાલય હેઠળ આવે છે. જ્યારે આવા કિસ્સાઓમાં હિંદુ દત્તક અને જાળવણી કાયદો (હિંદુ દત્તક અને જાળવણી કાયદો, 1956) લાગુ પડે છે. આ કાયદાને સરળ બનાવવાનું કામ કેન્દ્રીય કાયદા અને ન્યાય મંત્રાલય હેઠળ છે. તેથી કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને નોટિસ જારી કરવી જોઈએ.
આ મામલાની સુનાવણી કરતા જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ અને સૂર્યકાંતની બેન્ચે આશંકા વ્યક્ત કરી હતી કે નિયમોમાં છૂટછાટ આપવાથી નુકસાન થઈ શકે છે. આના જવાબમાં અરજદારે કહ્યું કે બાળક દત્તક લેવાની કેટલીક ઘટનાઓ ખોટી હોવાનું બહાર આવતાં તમામ લોકો પર શંકા કરવી યોગ્ય નથી. મોટાભાગના લોકો પ્રમાણિક છે અને તેમની ફરજ બજાવે છે. લાખો નિઃસંતાન માતાઓની પીડા સમજવી જોઈએ. પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવી એ બાળકો અને નિઃસંતાન લોકોના હિતમાં છે.
સુનાવણી દરમિયાન, ન્યાયાધીશોએ કોર્પોરેટ ક્ષેત્ર સાથે અરજદારના જોડાણ અંગે પણ પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા હતા. તેનું નામ આપતા પીયૂષ સક્સેનાએ જણાવ્યું કે તે મુકેશ અંબાણીની રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝમાં મોટા હોદ્દા પર કામ કરે છે. પરંતુ તેમની સંસ્થા 'ટેમ્પલ ઓફ હીલિંગ'ને તેમની સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. આ સંસ્થા લોકોને વિનામૂલ્યે નેચરોપેથી સારવાર પૂરી પાડે છે. ટૂંકી સુનાવણી બાદ ન્યાયાધીશોએ આ મામલે નોટિસ જારી કરી હતી.