હાર્ટ અટેક પહેલાની 30 મિનિટ ગોલ્ડલ પિરિયડ, આ સંકેત બાદ આ ટીપ્સથી બચાવી શકો છો જિંદગી

WHO અને AHA અનુસાર, હૃદયરોગના હુમલાનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છાતીના મધ્યમાં દબાણ, ભારેપણું છે. આ દુખાવો થોડી મિનિટો સુધી રહે છે અને ક્યારેક વારંવાર થાય છે, જેના કારણે લોકો તેને અવગણે છે.

પ્રતીકાત્મક તસવીર

Source : google

ભારતમાં હાર્ટ એટેકના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે. જો આપણે ઇન્ડિયન હાર્ટ એસોસિએશનના ડેટા પર નજર કરીએ તો, ભારતમાં દર વર્ષે લગભગ 20 લાખ લોકો હૃદય રોગથી પ્રભાવિત થાય છે, જેમાં મોટાભાગના કેસ હાર્ટ એટેકના હોય છે. આ રોગ જે પહેલા મોટી ઉંમરના લોકોમાં જોવા મળતો હતો તે હવે 15 થી 20 વર્ષના યુવાનોને પણ અસર કરવા લાગ્યો છે. આનું મુખ્ય કારણ બિનઆરોગ્યપ્રદ ખાવાની આદતો, તણાવ અને અનિયમિત જીવનશૈલી છે. નોંધનીય વાત એ છે કે હાર્ટ એટેક આવે તે પહેલાં આપણું શરીર ઘણા સંકેતો આપે છે. જો આ સંકેતોને સમયસર ઓળખી લેવામાં આવે તો જીવ બચાવી શકાય છે.

હાર્ટ એટેકના શરૂઆતના લક્ષણો

ડોક્ટરોના મતે, હાર્ટ એટેક અચાનક આવતો નથી. ક્યારેક તેના લક્ષણો થોડા અઠવાડિયા પહેલા જ દેખાવા લાગે છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (WHO) અને અમેરિકન હાર્ટ એસોસિએશન (AHA) અનુસાર, હૃદયરોગના હુમલાનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છાતીના મધ્યમાં દબાણ, ભારેપણું,  ગભરામણ થાય  છે. આ દુખાવો થોડી મિનિટો સુધી રહે છે અને ક્યારેક વારંવાર થાય છે. સામાન્ય રીતે લોકો તેને અવગણે છે. આ ઉપરાંત, શ્રમ વિના શ્વાસ લેવામાં તકલીફ એ હૃદયમાં ઓક્સિજનની ઉણપનું સંકેત હોઈ શકે છે. જો તમને અચાનક તમારા ડાબા હાથ, ખભા, ગરદન, જડબા અથવા પેટ અને પીઠમાં દુખાવો થાય, તો તે હાર્ટ એટેકનો સંકેત હોઈ શકે છે. રાત્રે વારંવાર ઊંઘમાં ખલેલ પડવી અથવા ઉલટી થવા જેવું લાગવું એ પણ હાર્ટ એટેકનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.

આ પદ્ધતિઓ જીવન બચાવી શકે છે

હાર્ટ એટેક પછીના પહેલા 60 મિનિટને ગોલ્ડન અવર કહેવામાં આવે છે. જો આ સમય દરમિયાન દર્દીને સારવાર મળે તો તેના બચવાની શક્યતા 90 ટકા વધી જાય છે. આ માટે, પહેલું અને સૌથી મહત્વપૂર્ણ પગલું એ છે કે ઇમરજન્સી નંબર પર કૉલ કરવો. જો તમે એકલા હોવ તો તરત જ તમારા પાડોશી કે કોઈ પરિચિતને જાણ કરો, કારણ કે આવા સમયે દરેક સેકન્ડ કિંમતી હોય છે. આવી પરિસ્થિતિઓમાં, વ્યક્તિએ જાતે કાર ન ચલાવવી જોઈએ, કારણ કે રસ્તામાં સમસ્યા વધી શકે છે.

એસ્પિરિન મદદ કરી શકે છે

જો તમને હાર્ટ એટેકના લક્ષણો લાગે છે, તો તમે 300 મિલિગ્રામ એસ્પિરિન ટેબ્લેટ લઈ શકો છો. એ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે તમને તેનાથી એલર્જી ન હોવી જોઈએ અને ડૉક્ટરની સલાહ વિના આ દવાનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ. એસ્પિરિન લોહીને પાતળું કરે છે અને લોહીના ગંઠાવાનું નિર્માણ અટકાવી શકે છે, જે હૃદયરોગના હુમલાનું મુખ્ય કારણ છે. અમેરિકન હાર્ટ એસોસિએશન અનુસાર, એસ્પિરિન હૃદયના નુકસાનને 20-30 ટકા ઘટાડી શકે છે.

આ દવા પણ રાહત આપી શકે છે

જો તમે હૃદયના દર્દી છો તો તમે ડૉક્ટર દ્વારા સૂચવ્યા મુજબ નાઇટ્રોગ્લિસરિન દવા લઈ શકો છો. તેનો ઉપયોગ ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ કરવો જોઈએ. આ દવા રક્તવાહિનીઓને પહોળી કરીને હૃદયમાં રક્ત પ્રવાહ વધારી શકે છે અને છાતીમાં દુખાવો ઘટાડી શકે છે. જોકે, આ દવા ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના ન લેવી જોઈએ.

CPR પણ જીવન બચાવી શકે છે

જો હાર્ટ એટેકના લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ બેસો અથવા સૂઈ જાઓ. આ સમય દરમિયાન, ઊંડા શ્વાસ લેવાનો પ્રયાસ કરો અને બિલકુલ તણાવ ન લો. જો કોઈ વ્યક્તિ હાર્ટ એટેક પછી બેભાન થઈ જાય અને શ્વાસ લેવામાં અસમર્થ હોય, તો તરત જ CPR (કાર્ડિયોપલ્મોનરી રિસુસિટેશન) શરૂ કરો. જો દર્દીની નજીક હાજર વ્યક્તિને CPR કેવી રીતે આપવું તે ખબર ન હોય, તો તેણે દર્દીને ફક્ત હાથથી CPR આપવું જોઈએ. આ માટે, છાતીની વચ્ચે જોરથી દબાવો. આ ગતિ પ્રતિ મિનિટ ૧૦૦ થી ૧૨૦ વખત હોવી જોઈએ. આ રક્ત પ્રવાહ બનાવવામાં મદદ કરે છે.