Repo Rate: RBI એ રેપો રેટમાં ન કર્યો કોઈ ફેરફાર, આમ આદમીને રાહત, નહીં વધે લોનનો હપ્તો

રેપો રેટ એ દર છે જેના પર આરબીઆઈ બેંકોને લોન આપે છે. બેંકો આ લોનથી ગ્રાહકોને લોન આપે છે. નીચા રેપો રેટનો અર્થ એ છે કે બેંક તરફથી ઘણી પ્રકારની લોન સસ્તી થઈ જશે.

પ્રતિકાત્મક તસવીર

Source : ABP Live

RBI Monetary Policy: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ આ વખતે રેપો રેટમાં વધારો કર્યો નથી અને લોકોને રાહત આપી છે. ત્રણ દિવસથી ચાલી રહેલી આરબીઆઈની મોનિટરિંગ પોલિસી કમિટીની બેઠક બાદ આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું હતું કે રેપો રેટના દરોમાં કોઈ ફેરફાર ન કરવાનો નિર્ણય લેવાયો છે. જો કે વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓ પડકારરૂપ છે અને તેની અસરને કારણે ભારતની સ્થિતિ પણ જોવા મળી રહી છે. RBIની મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ બહુમતી સાથે આ નિર્ણય લીધો છે.

વૃદ્ધિ માટે આરબીઆઈનું અનુમાન શું છે?

નાણાકીય વર્ષ 2024 માટે, આરબીઆઈએ આર્થિક વિકાસ દરમાં વધારો કર્યા વિના તેને 6.4 ટકાથી વધારીને 6.5 ટકા કર્યો છે. આ રીતે આરબીઆઈને વૃદ્ધિમાં થોડો વધારો થવાનો વિશ્વાસ છે.

RBI ગવર્નરે મોંઘવારી પર શું કહ્યું?

RBI ગવર્નરે કહ્યું હતું કે "મોંઘવારી મોરચે દેશની મધ્યસ્થ બેંક સામે હજુ પણ ઘણા પડકારો છે અને અમારું કામ હજી પૂરું થયું નથી. જ્યાં સુધી ફુગાવાનો દર આરબીઆઈ દ્વારા નિર્ધારિત લક્ષ્યાંકની નજીક અથવા નીચે ન આવે ત્યાં સુધી, અમારે સતત કામ કરવું પડશે."

છેલ્લા નાણાકીય વર્ષમાં 6 વખત રેપો રેટમાં 2.50%નો વધારો થયો છે

નાણાકીય નીતિ દર બે મહિને મળે છે. ગયા નાણાકીય વર્ષ 2022-23ની પ્રથમ બેઠક એપ્રિલ-2022માં યોજાઈ હતી. ત્યારબાદ આરબીઆઈએ રેપો રેટને 4% પર સ્થિર રાખ્યો હતો, પરંતુ 2 અને 3 મેના રોજ, આરબીઆઈએ ઈમરજન્સી મીટિંગ બોલાવી અને રેપો રેટ 0.40% વધારીને 4.40% કર્યો.

રેપો રેટમાં આ ફેરફાર 22 મે 2020 પછી થયો છે. આ પછી, 6 થી 8 જૂનના રોજ યોજાયેલી બેઠકમાં, રેપો રેટમાં 0.50% નો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. આનાથી રેપો રેટ 4.40% થી વધીને 4.90% થયો. પછી ઓગસ્ટમાં તેમાં 0.50%નો વધારો કરીને તેને 5.40% કરવામાં આવ્યો.

સપ્ટેમ્બરમાં વ્યાજ દર વધીને 5.90% થઈ ગયા. ત્યારબાદ ડિસેમ્બરમાં વ્યાજ દર 6.25% પર પહોંચી ગયા. આ પછી, નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે છેલ્લી નાણાકીય નીતિની બેઠક ફેબ્રુઆરીમાં યોજાઈ હતી, જેમાં વ્યાજ દર 6.25% થી વધારીને 6.50% કરવામાં આવ્યા હતા.

રેપો અને રિવર્સ રેપો રેટ શું છે?

રેપો રેટ એ દર છે જેના પર આરબીઆઈ બેંકોને લોન આપે છે. બેંકો આ લોનથી ગ્રાહકોને લોન આપે છે. નીચા રેપો રેટનો અર્થ એ છે કે બેંક તરફથી ઘણી પ્રકારની લોન સસ્તી થઈ જશે, જ્યારે રિવર્સ રેપો રેટ રેપો રેટની બરાબર વિરુદ્ધ છે.

રિવર્સ રેટ એ દર છે કે જેના પર RBI બેંકો પાસેથી થાપણો પર વ્યાજ મેળવે છે. રિવર્સ રેપો રેટ દ્વારા બજારોમાં તરલતા નિયંત્રિત થાય છે. સ્થિર રેપો રેટનો અર્થ એ છે કે બેંકો પાસેથી લોનના દરો પણ સ્થિર રહેશે.

રેપો રેટમાં વધારાને કારણે લોન મોંઘી બની છે

જ્યારે RBI રેપો રેટ ઘટાડે છે, ત્યારે બેંકો પણ મોટાભાગે વ્યાજ દરો ઘટાડે છે. એટલે કે ગ્રાહકોને આપવામાં આવતી લોનના વ્યાજ દરો ઓછા હોય છે, સાથે જ EMI પણ ઘટે છે. તેવી જ રીતે, જ્યારે રેપો રેટ વધે છે, ત્યારે વ્યાજ દરોમાં વધારાને કારણે ગ્રાહક માટે લોન મોંઘી બની જાય છે. આનું કારણ એ છે કે કોમર્શિયલ બેંકોને આરબીઆઈ પાસેથી ઊંચા દરે નાણાં મળે છે, જે તેમને દર વધારવાની ફરજ પાડે છે.