Weather Alert: ક્યાંક ભારે વરસાદ તો કેટલાક રાજ્યમાં કાળઝાળ ગરમી, સાવધાન હવામાન આપી રહ્યું છે આ ચેતવણી

ક્યાંક ગરમી તો ક્યાંક ભારે વરસાદ, તો શિયાળામાં પણ નહિવત ઠંડીનું પ્રમાણ, ઋતુ મુજબ મોસમનો મિજાજ કેમ નથી બદલાતો, જાણો શું કહે છે નિષ્ણાત

પ્રતીકાત્મક તસવીર ( freepik)

Source : from freepik

Weather Alert:  તાજેતરમાં, તીવ્ર હીટવેવ પછી, દેશના કેટલાક ભાગોમાં અચાનક ભારે વરસાદ આફતરૂપ બન્યો છે તો ક્યાં હજુ પણ ગરમી પીછો નથી છોડતી.  થોડા દિવસો પહેલા ગરમીથી ત્રાહિમામ પોકારી ગયેલી દિલ્હીમાં જૂન મહિનામાં 88 વર્ષમાં સૌથી વધુ ગરમી પડી હતી. ત્યારબાદ દિલ્હીમાં એવો વરસાદ પડ્યો કે રેકોર્ડ તૂટી ગયા. પાટનગરના રસ્તાઓ વરસાદી પાણીમાં ગરકાવ થઈ ગયા હતા. હવામાનની ઉથલપાથલ શું સંકેત આપે છે. , જાણીએ  નિષ્ણાત પાસેથી.

 આપણે  ઇતિહાસને  યુદ્ધ અને શાંતિની કહાણીમાં પામીએ છીએ।  આ ઈતિહાસની શક્તિ છે જે આપણને વર્તમાન સમય સાથે જોડે છે. આબોહવાનો ઇતિહાસ જણાવે છે કે પૃથ્વી પર કેટલા સ્તરો છે. બાયોસ્ફિયરની શરૂઆતથી જૈવવિવિધતા સુધી, તે બધું આવરી લે છે. આપણે કેવી રીતે પ્રકૃતિના સંતુલનને ખલેલ પહોંચાડી રહ્યા છીએ તેના પર ઈતિહાસ નજર રાખે છે. આબોહવા સંબંધિત ઘટનાઓ 1999 થી 2019 સુધીમાં બમણી થઈ ગઈ છે. 1850 અને 2022 ની વચ્ચે આપણે જે અશ્મિભૂત ઇંધણ બાળ્યું તેનાથી , જંગલોનો નાશ કર્યો અને  ઇકોસિસ્ટમને પ્રદૂષિત કરી,તેનાથી લગભગ અબજો ટન ગ્રીનહાઉસ વાયુઓનું ઉત્સર્જન થયો..જલવાયુ પરિવર્તન આપણને  ચેતવણી આપે આપે છે.  આગામી કેવા પડકારો માટે તૈયાર રહેવું પડશે.

ઘરતી ગરમ થશે તો સહન કરવું મુશ્કેલ

કુદરતી વિશ્વના કેટલાક પાસાઓ છે જે ભૂતકાળના આબોહવા પરિવર્તનની અસરોને નોંધે છે. વૃક્ષોની વીંટીઓની જેમ તે વૃક્ષની છાલ  જણાવે છે કે વૃક્ષની ઉંમર કેટલી છે. તેવી જ રીતે  મોસમના આધારે, આ છાલના  ટુકડા જાડા અથવા પાતળા હોઈ શકે છે. વૃક્ષના જીવન પર આબોહવા કેવી રીતે બદલાઈ તે શોધવા માટે તમે તેમની પહોળાઈનો ઉપયોગ કરી શકો છો. બરફના સ્તરો પણ વૃક્ષોના વલયોની જેમ ધીમે ધીમે, સ્તર દ્વારા એકઠા થાય છે. કેટલાક સ્થળોએ, જ્યારે ઉનાળામાં બરફ પીગળે છે, ત્યારે સ્તરો રચાય છે. આ સ્તરોના વિવિધ આઇસોટોપ પરથી આપણે સમગ્ર ગ્રહના તાપમાનનો અંદાજ લગાવી શકીએ છીએ.

ઈતિહાસમાંથી બોધપાઠ લઈને સમજદારીપૂર્વક નિર્માણ કરવાની જરૂર છે. એક સમય હતો જ્યારે આપણી પાસે ઊંચી છતવાળી ઇમારતો અથવા ક્રોસ વેન્ટિલેશનવાળી ઓછી ઊંચાઇની ઇમારતો હતી, આવી ઇમારતોમાં ગરમી સહન કરી શકાતી હતી. પરંતુ હવે  આપણે  મેટલ અને ગ્લાસ ટાવર્સમાં રહીએ છીએ અને કામ કરીએ છીએ. જે  ગરમી ઉત્પન્ન કરે છે અને તેમને ઠંડુ કરવા માટે એર કન્ડીશનીંગની જરૂર પડે છે. જેમ જેમ આપણે એસી યુનિટ વધારીએ છીએ તેમ શહેરી ગરમીમાં વધારો કરીએ છીએ. આ હીટવેવને વધુ તીવ્ર બનાવે છે. તેથી, બાંધકામની પરંપરાગત પદ્ધતિઓ આપણી ઇકો સિસ્ટમ પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ હતી.

નોંધનીય છે કે, તાજેતરના વરસાદ અને પૂર પહેલા દિલ્હી જળસંકટનો સામનો કરી રહ્યું હતું. આના  માટે આપણે વેટલેન્ડ્સને બચાવવા પડશે. તે જમીન બિલ્ડીંગ બનાવવા માટે સંપાદિત થવી જોઈએ નહીં. આવા સ્થળો વરસાદી પાણીને શોષવા અને ભૂગર્ભ જળ સ્ત્રોતોને પુનઃજીવિત કરવા માટે જરૂરી છે. હરિની નાગેન્દ્ર અને સીમા મુંડોલીનું પુસ્તક 'શેડ્સ ઓફ બ્લુ' વિવિધ ભારતીય શહેરોમાં પાણીની સમસ્યાઓનું વિશ્લેષણ કરે છે. આમાં, ગુવાહાટીથી લઈને મુંબઈ અને દિલ્હી સુધી, દરેકની પોતપોતાની વાર્તાઓ છે, તેમ છતાં દરેક જગ્યાએ એક વસ્તુ દેખાય છે. તેઓ બધા તેમની ભીની જમીનને સૂકવી રહ્યા છે, જે ઉનાળામાં દુષ્કાળ અને વરસાદની મોસમમાં પૂરનું જોખમ વધારે છે. દિલ્હીમાં છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં આવેલા પૂરથી તે શહેરી વિસ્તારો પ્રભાવિત થયા છે જ્યાં પહેલાં ગટર વહેતી હતી અને જૂના પાણીના પ્રવાહો હતા. અહીં બાંધકામ થઈ ગયું છે અને યમુના તરફ જતી ચેનલો ઘણી જગ્યાએ બંધ થઈ ગઈ છે.