પેક્ડ ફૂડ પર લખેલી બધી વાત સાચી નથી હોતી, ICMRની આ ગાઈડલાઈન જાણ્યા પછી તમે પણ નહીં ખરીદો

આજકાલ માર્કેટમાં અનેક પેક્ડ ફૂડ આવી રહ્યા છે, જેને કંપનીઓ સ્વાસ્થ્યવર્ધક હોવાનો દાવો કરે છે. કેટલાક કહે છે કે તે કુદરતી છે અને કેટલાક કહે છે કે તે ઊર્જાથી ભરપૂર છે.

પ્રતિકાત્મક તસવીર (Image: Freepik)

Source : freepik

Food Quality: શું તમે પણ પેકેજ્ડ ફૂડના લેબલ પર આંધળો વિશ્વાસ કરતાં હોય તો સાવધાન રહેવાની જ રૂર છે. હેલ્થ રિસર્ચ બોડી ICMRએ કહ્યું છે કે પેકેજ્ડ ફૂડનાં લેબલ ભ્રામક અથવા ખોટા હોઈ શકે છે અને તેના કારણે તમારા સ્વાસ્થ્યને ભારે નુકસાન થઈ શકે છે.  ICMR મુજબ, 'સુગર ફ્રી' હોવાનો દાવો કરતા ખોરાકમાં ચરબીનું પ્રમાણ હોઈ શકે છે અને તે પણ શક્ય છે કે પેક્ડ ફળોના રસમાં માત્ર 10% ફળોનો રસ હોય. આથી કોઈપણ વસ્તુ ખરીદતી પહેલા તેના પરના સ્વાસ્થ્યના દાવાઓને યોગ્ય રીતે વાંચવા જોઈએ. ICMRએ આ અંગે માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે.

ICMR દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલ આહાર માર્ગદર્શિકામાં કહ્યું છે કે, જણાવ્યું હતું કે ગ્રાહકોનું ધ્યાન આકર્ષિત કરવા અને તેમને સમજાવવા માટે પેકેજ્ડ ખોરાક પર આરોગ્યના દાવા કરી શકાય છે કે ઉત્પાદન સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે.

ICMR હેઠળ હૈદરાબાદ સ્થિત નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ન્યુટ્રિશન (NIN) દ્વારા જારી કરાયેલા ભારતીયો માટે આહાર માર્ગદર્શિકા કહે છે, "ભારતીય ખાદ્ય સુરક્ષા અને ધોરણો પ્રાધિકરણ (FSSAI) ના કડક નિયમો છે પરંતુ લેબલ પર લખેલી માહિતી ભ્રામક હોઈ શકે છે."

એનઆઈએનએ ઉદાહરણો આપતાં જણાવ્યું હતું કે ખાદ્ય ઉત્પાદનને 'કુદરતી' ત્યારે જ કહી શકાય જો તેમાં કોઈ રંગ અથવા સ્વાદ કે કૃત્રિમ પદાર્થો ન હોય અને તેની ઓછામાં ઓછી પ્રક્રિયા કરવામાં આવી હોય. તેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, 'આ શબ્દ (કુદરતી) નો સામાન્ય રીતે આડેધડ ઉપયોગ થાય છે. તેનો ઉપયોગ ઘણીવાર કંપનીઓ દ્વારા મિશ્રણમાં એક અથવા બે કુદરતી ઘટકોને ઓળખવા માટે કરવામાં આવે છે અને તે ભ્રામક હોઈ શકે છે.

NIN એ લોકોને ખાસ કરીને ઘટકો અને અન્ય માહિતીને લગતા લેબલ્સ કાળજીપૂર્વક વાંચવા અપીલ કરી છે. 'વાસ્તવિક ફળ અથવા ફળોના રસ' ના દાવા અંગે, NIN એ જણાવ્યું હતું કે FSSAI ના નિયમો મુજબ, કોઈપણ ખાદ્ય પદાર્થ ભલે તે ખૂબ જ ઓછી માત્રામાં હોય, ઉદાહરણ તરીકે માત્ર 10 ટકા અથવા તેનાથી ઓછા ફળોની સામગ્રી ધરાવતી પ્રોડક્ટને લેબલ કરી શકાય નહીં. 'વાસ્તવિક ફળ અથવા ફળનો રસ' રાખવાની મંજૂરી છે કે તે ફળોના પલ્પ અથવા રસમાંથી બનાવવામાં આવે છે. પરંતુ 'વાસ્તવિક ફળ' હોવાનો દાવો કરતા ઉત્પાદનોમાં ખાંડ અને અન્ય ઘટકો હોઈ શકે છે અને તેમાં વાસ્તવિક ફળની સામગ્રીના માત્ર 10 ટકા જ હોઈ શકે છે.

તેવી જ રીતે, 'મેડ વિથ હોલ ગ્રેન' માટે, તેણે કહ્યું કે આ શબ્દોનું ખોટું અર્થઘટન થઈ શકે છે. "ખાંડ-મુક્ત ખોરાકમાં વધારાની ચરબી, અનાજ (સફેદ લોટ, સ્ટાર્ચ) અને છુપાયેલ ખાંડ (માલ્ટિટોલ, ફ્રુક્ટોઝ, મકાઈ, સીરપ) પણ હોઈ શકે છે.

ગાઈડલાઈન અનુસાર, કંપનીઓ તેમના ખાદ્ય ઉત્પાદનો વિશે ખોટા અને અડધા બેકડ દાવા કરવા માટે લેબલનો ઉપયોગ કરે છે. ICMR-NIN ના ડાયરેક્ટર ડૉ. હેમલથા આરની આગેવાની હેઠળની નિષ્ણાત સમિતિ દ્વારા ભારતીયો માટે આહાર માર્ગદર્શિકા તૈયાર કરવામાં આવી છે.