Makar Sankranti 2025: મકર સંક્રાંતિનો તહેવાર શા માટે ઉજવવામાં આવે છે? શું છે તેનું મહત્વ, જાણો તેની પૌરાણિક કથાઓ
Makar Sankranti 2025:મહાભારત કાળ દરમિયાન, ભીષ્મ પિતામહે પોતાના શરીરનું બલિદાન આપવા માટે મકરસંક્રાંતિ પસંદ કરી હતી. જ્યારે તે બાણોની પથારી પર સૂતા હતા ત્યારે તે ઉત્તરાયણના દિવસની રાહ જોતો હતો. તેમણે મકરસંક્રાંતિની તારીખે પોતાના પ્રાણનું બલિદાન આપ્યું હતું.
Makar Sankranti 2025: મકરસંક્રાંતિ પર શાસ્ત્રોમાં સ્નાન, ધ્યાન અને દાનનું વિશેષ મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. મકરસંક્રાંતિ પર કમૂર્રતા પણ સમાપ્ત થાય છે અને લગ્ન જેવા શુભ અને શુભ કાર્યો પરના પ્રતિબંધો હટાવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે, આ દિવસે કરવામાં આવેલ દાન સો ગણું વળતર આપે છે.
હિન્દુ ધર્મમાં, સૂર્ય ભગવાન સાથે સંબંધિત ઘણા મોટા તહેવારો ઉજવવાની પરંપરા છે. તેમાંથી એક છે મકરસંક્રાંતિ. શાસ્ત્રોમાં મકરસંક્રાંતિ પર સ્નાન, ધ્યાન અને દાનનું વિશેષ મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. મકરસંક્રાંતિ પર કમૂર્રતા પણ સમાપ્ત થાય છે અને લગ્ન જેવા શુભ કાર્યો પરના પ્રતિબંધો હટાવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે કરવામાં આવેલ દાન સો ગણું વળતર આપે છે. આવો અમે તમને મકરસંક્રાંતિ સાથે સંબંધિત ચાર મુખ્ય વાર્તાઓ વિશે જણાવીએ.
દેવતાઓનો દિવસ
સૂર્યનો મકર રાશિમાં પ્રવેશ એટલે કે મકરસંક્રાંતિ એ દાન અને પુણ્યની પવિત્ર તિથિ છે. તેને દેવતાઓનો દિવસ પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસથી સૂર્ય ઉત્તરાયણ બને છે. શાસ્ત્રોમાં ઉત્તરાયણના સમયને દેવતાઓનો દિવસ અને દક્ષિણાયણને દેવતાઓની રાત્રિ કહેવામાં આવી છે. મકરસંક્રાંતિ એ એક રીતે દેવતાઓની સવાર છે. આ દિવસે સ્નાન, દાન, જપ, તપ, શ્રાદ્ધ અને અનુષ્ઠાનનું ઘણું મહત્વ છે. પૌરાણિક કથાઓ કહે છે કે આ તિથિ ઉત્તરાયણની તિથિ છે.
ભીષ્મ પિતામહે દેહ છોડ્યો હતો
મહાભારત કાળ દરમિયાન, ભીષ્મ પિતામહે પોતાના શરીરનું બલિદાન આપવા માટે મકરસંક્રાંતિ પસંદ કરી હતી. જ્યારે તે બાણોની પથારી પર સૂતા હતા ત્યારે તે ઉત્તરાયણના દિવસની રાહ જોતો હતો. તેમણે મકરસંક્રાંતિની તારીખે પોતાના પ્રાણનું બલિદાન આપ્યું હતું. એવું કહેવાય છે કે, જે આત્માઓ ઉત્તરાયણમાં પોતાનું શરીર છોડી દે છે તેઓ થોડી ક્ષણો માટે સ્વર્ગમાં જાય છે અથવા તેઓ પુનર્જન્મના ચક્રમાંથી મુક્ત થઈ જાય છે.
ગંગા સમુદ્રમાં મળી આવી હતી
મકરસંક્રાંતિના દિવસે ગંગાજી ભગીરથની પાછળ ગયા અને સમુદ્રમાં કપિલ મુનિના આશ્રમમાં મળ્યા. મહારાજ ભગીરથે આ દિવસે તેમના પૂર્વજો માટે તર્પણ કર્યું હતું. તેથી જ મકરસંક્રાંતિ પર પશ્ચિમ બંગાળના ગંગાસાગરમાં પણ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
પિતા-પુત્રનું પુનઃમિલન
મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે આ દિવસે પિતા સૂર્ય તેમના પુત્ર શનિની રાશિ મકર રાશિમાં આખા મહિના માટે આવે છે.
મકરસંક્રાંતિની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે
આ તહેવાર દેશભરમાં અલગ અલગ નામથી ઓળખાય છે. આને માઘ સંક્રાંતિ કહે છે. ઉત્તર ભારતમાં આ તહેવાર મકરસંક્રાંતિ તરીકે અને ગુજરાતમાં ઉત્તરાયણ તરીકે ઓળખાય છે. પંજાબમાં તેને લોહરી તરીકે, ઉત્તરાખંડમાં ઉત્તરાયણી તરીકે અને કેરળમાં પોંગલ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. જો કે આ તહેવાર દર વર્ષે 14 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે....