દેશમાં આટલી વિદ્યાર્થીનીઓ અધવચ્ચેથી છોડી દે છે અભ્યાસ, ખૂબ જ ચોંકાવનારા છે આંકડા, જાણો શું છે કારણ

દેશમાં અનેક વિદ્યાર્નીઓ માધ્યમિક અભ્યાસ દરમિયા અધવચ્ચેથી સ્કૂલ છોડી દે છે. સામાજિક-આર્થિક બાબત આની પાછળનું મુખ્ય કારણ છે.

તસવીરનો ઉપયોગ પ્રસ્તુતિકરણ માટે કરવામાં આવ્યો છે

Source : freepik

દેશમાં મોટી સંખ્યામાં વિદ્યાર્થીનીઓ અધવચ્ચે જ શાળા છોડી દે છે. સંસદમાં પૂછવામાં આવેલા એક પ્રશ્નના જવાબમાં બહાર આવ્યું હતું કે માધ્યમિક શિક્ષણ દરમિયાન દેશમાં શાળા છોડવાનો દર વધુ છે. બાળકોના શાળા છોડવાના મુખ્ય કારણોમાં સામાજિક-આર્થિક કારણોનો સમાવેશ થાય છે.

શિક્ષણ મંત્રાલયના રાજ્ય મંત્રી જયંત ચૌધરીએ જણાવ્યું હતું કે શાળા શિક્ષણ અને સાક્ષરતા વિભાગ (ડોસેલ), શિક્ષણ મંત્રાલયે સમગ્ર દેશમાં ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સમગ્ર શિક્ષા યોજના શરૂ કરી છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય શાળા શિક્ષણના તમામ સ્તરે લિંગ અને સામાજિક અંતર ઘટાડવાનો છે. સર્વગ્રાહી શિક્ષણ હેઠળ કન્યા કેળવણીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અનેક પ્રકારની સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવી રહી છે. આમાં મફત કપડાં અને પુસ્તકો, લિંગ-વિભાજિત શૌચાલય, સ્વ-રક્ષણ તાલીમ અને શિષ્યવૃત્તિનો સમાવેશ થાય છે.

KGBV ની ભૂમિકા શું છે?

મંત્રીએ વધુમાં જણાવ્યું કે કસ્તુરબા ગાંધી બાલિકા વિદ્યાલય (KGBVs) શૈક્ષણિક રીતે પછાત બ્લોક્સમાં સ્થિત છે, જ્યાં ગ્રામીણ મહિલા સાક્ષરતા દર રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા ઓછો છે. આ શાળાઓ અનુસૂચિત જાતિ, અનુસૂચિત જનજાતિ, અન્ય પછાત વર્ગ, લઘુમતી અને ગરીબી રેખા નીચે (BPL) જેવા વંચિત જૂથોની કન્યાઓ માટે ધોરણ 6 થી 12  સુધીની રહેણાંક શાળાઓ છે. આ શાળાઓનો ઉદ્દેશ શાળા શિક્ષણના તમામ સ્તરે કન્યાઓ માટે ડ્રોપઆઉટ દર ઘટાડવાનો છે.

કારણ શું છે?

પ્રશ્નનો જવાબ આપતાં જયંત ચૌધરીએ એમ પણ કહ્યું કે શાળા છોડવાનું મુખ્ય કારણ સામાજિક અને આર્થિક પરિસ્થિતિ છે. કૌટુંબિક આવકમાં ટેકો, ઘરના કામકાજમાં ભાગીદારી, અભ્યાસમાં રસનો અભાવ, સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ અને માતા-પિતાની ઉદાસીનતા એ શાળા છોડવાના મુખ્ય કારણો છે.

વર્ષ 2019-20, 2020-21 અને 2021-22માં વિદ્યાર્થીનીઓનો સ્કૂલ છોડવાનો દર

શૈક્ષણિક સ્તર	2019-20	2020-21	2021-22
પ્રાથમિક	1.24	0.69	1.35
ઉચ્ચ પ્રાથમિક	2.98	2.61	3.31
માધ્યમિક	15.07	13.71	12.25