Republic Day: પ્રજાસત્તાક દિવસ માટે 26 જાન્યુઆરીની તારીખની કેમ કરવામાં આવી પસંદગી, જાણો રસપ્રદ કારણ?

ભારતનું બંધારણ 26 નવેમ્બર 1949 ના રોજ સંપૂર્ણ રીતે લખવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તે પછી પણ તે અમલમાં આવ્યું ન હતું

ફાઇલ તસવીર

આજે ભારત તેનો 74મો પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણી કરી રહ્યો છે. આ દિવસે પણ લોકો દેશભક્તિના રંગોમાં રંગાઇ જાય છે. આ ખાસ અવસર પર અનેક દેશભક્તિના કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. ઘણા લોકો જાણે છે કે આપણું બંધારણ 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ અમલમાં આવ્યું હતું, પરંતુ ભારતના પ્રજાસત્તાક દિવસ સાથે જોડાયેલી ઘણી બધી માહિતી છે, જેના વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે.

આજે આ ખાસ અવસર પર અમે તમને ગણતંત્ર દિવસ સાથે જોડાયેલ કેટલીક રસપ્રદ માહિતી જણાવીશું, જેના વિશે તમે ભાગ્યે જ જાણતા હોવ.

બંધારણ વિશે રસપ્રદ તથ્યો

ભારતનું બંધારણ 26 નવેમ્બર 1949 ના રોજ સંપૂર્ણ રીતે લખવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તે પછી પણ તે અમલમાં આવ્યું ન હતું અને 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ અમલમાં આવ્યું હતું. તેની પાછળ એક ખાસ કારણ હતું. હકીકતમાં, 26 જાન્યુઆરી, 1930 ના રોજ સંપૂર્ણ સ્વરાજનો પ્રસ્તાવ અમલમાં આવ્યો. આ દિવસે ત્રિરંગો પણ ફરકાવવામાં આવ્યો હતો. આ જ કારણ છે કે દેશના બંધારણને લાગુ કરવા માટે આ ખાસ દિવસ એટલે કે 26 જાન્યુઆરી 1950ની પસંદગી કરવામાં આવી હતી અને 26 જાન્યુઆરીને પ્રજાસત્તાક દિવસ તરીકે જાહેર કરવામાં આવી હતી.

ભારતનું બંધારણ વિશ્વનું સૌથી મોટું બંધારણ છે. તેમાં પ્રસ્તાવના, 448 લેખો સાથે 22 ભાગો, 12 સમયપત્રક અને 5 પરિશિષ્ટો અને કુલ 1.46 લાખ શબ્દોનો સમાવેશ થાય છે. તેને તૈયાર કરતા પહેલા વિશ્વના 60 દેશોના બંધારણ વાંચવામાં આવ્યા હતા.  જેમણે તેને બનાવ્યું તેઓએ ઘણા દેશોના કાયદા વાંચ્યા અને ભારતના બંધારણમાં સારા કાયદાઓનો સમાવેશ કર્યો.

ભારતીય બંધારણને લખવામાં 2 વર્ષ 11 મહિના 18 દિવસનો સમય લાગ્યો હતો.

આપણામાંથી મોટાભાગના લોકો જાણીએ છીએ કે ભીમરાવ આંબેડકર ભારતીય બંધારણના પિતા છે, પરંતુ બંધારણ લખવાનું કામ કેલિગ્રાફિસ્ટ પ્રેમ બિહારી નારાયણ રાયજાદાએ કર્યું હતું. ખાસ વાત એ છે કે પ્રેમ બિહારી નારાયણ રાયજાદાએ આ કામ માટે એક પણ રૂપિયો લીધો ન હતો.

ભારતના બંધારણની મૂળ નકલ ગ્વાલિયરની સેન્ટ્રલ લાઇબ્રેરીમાં રાખવામાં આવી છે. આ નકલમાં પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ અને વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુ સહિત બંધારણ સભાના સભ્યોની સહીઓ પણ છે.

ઈરવિન સ્ટેડિયમ ખાતે પ્રથમ ગણતંત્ર દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી

26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ બંધારણ અમલમાં આવ્યા પછી દેશના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે પુરાણા કિલા, દિલ્હીની સામે ઇરવિન સ્ટેડિયમમાં પ્રજાસત્તાક દિવસના અવસર પર પ્રથમ વખત ત્રિરંગો ધ્વજ ફરકાવ્યો હતો.  આ પછી ગણતંત્ર દિવસ પર જાહેર રજા પણ જાહેર કરવામાં આવી હતી. ઇન્ડોનેશિયાના રાષ્ટ્રપતિ સુકર્ણોને પ્રથમ ગણતંત્ર દિવસની ઉજવણીમાં મુખ્ય અતિથિ તરીકે આમંત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા.

પાંચમી વખત પરેડનું સ્થળ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું

ભારતે તેનો પહેલો ગણતંત્ર દિવસ ઈરવિન સ્ટેડિયમમાં ઉજવ્યો, પરંતુ બાદમાં તે લાલ કિલ્લો, કિંગ્સ વે કેમ્પ અને રામલીલા મેદાન ખાતે યોજાયો હતો.  વર્ષ 1955માં પ્રથમ વખત રાજપથને પ્રજાસત્તાક દિવસ માટે કાયમી ધોરણે પસંદ કરવામાં આવ્યો હતો અને અહીંથી પરેડનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ગણતંત્ર દિવસની પરેડનો રૂટ 5 કિલોમીટરથી વધુ લાંબો છે. પરેડ રાષ્ટ્રપતિ ભવન નજીક રાયસીના હિલથી શરૂ થાય છે અને ઈન્ડિયા ગેટ થઈને લાલ કિલ્લા પર સમાપ્ત થાય છે.