ચીને પાકિસ્તાનને આપ્યો મોટો ઝટકો: આ મિસાઇલ ટેક્નોલોજી આપવાનો કર્યો ઇનકાર, શાહબાઝ શરીફ ટેન્શમાં
ભારતની વધતી મિસાઇલ શક્તિનો મુકાબલો કરવાની પાકિસ્તાનની આશા ઠગારી નીવડી; ચીને સુરક્ષા અને ટેકનોલોજી લિકેજની ચિંતા વ્યક્ત કરી.

China Pakistan Missile Deal: ચીને તેના પરમ મિત્ર પાકિસ્તાનને મોટો ઝટકો આપ્યો છે, જેમાં તેણે પાકિસ્તાનની હાઇપરસોનિક મિસાઇલો અને તેની ઉત્પાદન ટેકનોલોજી (ToT) પૂરી પાડવાની માંગને સ્પષ્ટપણે નકારી કાઢી છે. આ નિર્ણયથી પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફ અને તેમનું સંરક્ષણ તંત્ર તણાવમાં આવી ગયું છે, કારણ કે તેઓ ભારતની ઝડપથી વિકસતી મિસાઇલ ટેકનોલોજી અને હાઇપરસોનિક સિસ્ટમ્સ સાથે સ્પર્ધા કરવા આ મિસાઇલો મેળવવા માંગતા હતા.
ચીનના ઇનકાર પાછળના કારણો
અહેવાલો અનુસાર, ચીને પાકિસ્તાનને જણાવ્યું છે કે આ હાઇપરસોનિક મિસાઇલો હજુ સુધી નિકાસ માટે ઉપલબ્ધ નથી અને હજુ સુધી એવું કોઈ સંસ્કરણ બનાવવામાં આવ્યું નથી જે અન્ય દેશોને આપી શકાય. ચીનના આ ઇનકાર માટે બે મુખ્ય કારણો આપવામાં આવી રહ્યા છે:
- નબળું પ્રદર્શન: પાકિસ્તાન પાસે પહેલાથી જ હાજર ચીની શસ્ત્રોનું પ્રદર્શન અપેક્ષા કરતા નબળું રહ્યું છે, જેના કારણે ચીનને પાકિસ્તાનની ક્ષમતાઓ પર સંપૂર્ણ ભરોસો નથી.
- ટેકનોલોજી લિકેજનો ડર: ચીનને ડર છે કે પાકિસ્તાન આ સંવેદનશીલ ટેકનોલોજી પશ્ચિમી દેશો સાથે શેર કરી શકે છે. ચીન હાઇપરસોનિક ટેકનોલોજીને તેની વ્યૂહાત્મક સુરક્ષાનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ માને છે, ખાસ કરીને અમેરિકા અને તેના સાથી દેશો સામે, અને તેથી તે આંતરરાષ્ટ્રીય દબાણ અને રાજકીય તણાવ વધારવા માંગતું નથી.
ચીનની નિકાસ નીતિ અને પાકિસ્તાન પર અસર
ડિફેન્સ વેબસાઇટ અનુસાર, ચીન તેના અન્ય શસ્ત્રો જેમ કે J-10CE ફાઇટર એરક્રાફ્ટ અથવા HQ-9 એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ માટે ખાસ નિકાસ સંસ્કરણો બનાવે છે, પરંતુ હાઇપરસોનિક મિસાઇલો એટલી અદ્યતન અને સંવેદનશીલ છે કે તે તેમને વિદેશમાં મોકલવા માંગતું નથી. ચીનની નીતિ છે કે ખૂબ જ આધુનિક અને શક્તિશાળી શસ્ત્રો, જે વિશ્વમાં સંતુલન બગાડી શકે છે, તે અન્ય દેશોને ન આપવા જોઈએ.
પાકિસ્તાન ચીનની મદદથી આ મિસાઇલો ખરીદવા અને તેને પોતે બનાવવાનું પણ શીખવા માંગતું હતું, પરંતુ ચીનના ઇનકારથી તેને મોટો ફટકો પડ્યો છે. આનાથી ભારત (જે પહેલાથી જ HSTDV જેવી મિસાઇલોનું પરીક્ષણ કરી રહ્યું છે) સાથે સ્પર્ધા કરવાના પાકિસ્તાનના પ્રયાસોમાં અવરોધ આવી શકે છે.
ઉપરાંત, ચીન હાલમાં આ હાઇપરસોનિક મિસાઇલોને સુધારવા અને મોટા પાયે તેનું ઉત્પાદન કરવા માટે કામ કરી રહ્યું છે. જ્યાં સુધી આ પ્રક્રિયા પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી તે તેને અન્ય કોઈ દેશમાં ટ્રાન્સફર કરવા તૈયાર નથી. આ ઘટના ચીન-પાકિસ્તાન સંબંધોમાં સંવેદનશીલ ટેકનોલોજીના હસ્તાંતરણ અંગેના છુપાયેલા તણાવને પણ ઉજાગર કરે છે.





















