Earthquake In Panama: પનામામાં ભૂકંપના આંચકા, 6.6ની તીવ્રતાના આંચકા અનુભવાયા

Earthquake: બુધવારે (24 મે) પનામામાં ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ જિયોલોજિકલ સર્વે અનુસાર, પનામાના પ્યુર્ટો ઓબાલ્ડિયામાં 6.7ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો છે.

પ્રતિકાત્મક તસવીર

Earthquake In Panama: બુધવારે (24 મે) પનામામાં ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ જિયોલોજિકલ સર્વે અનુસાર, પનામાના પ્યુર્ટો ઓબાલ્ડિયામાં 6.7ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો છે. ભૂકંપની ઊંડાઈ પનામા સિટીથી 10 કિમી દૂર 264 કિમીમાં આવી હતી.

Notable quake, preliminary info: M 6.6 - Panama-Colombia border region https://t.co/wI6VP6BTnJ

— USGS Earthquakes (@USGS_Quakes) May 25, 2023

એક અઠવાડિયા પહેલા પણ ધરતી ધ્રૂજી હતી

તમને જણાવી દઈએ કે, 18 મેના રોજ મેક્સિકોની ધરતી ધ્રૂજી રહી હતી, તે દરમિયાન 6.4ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હતો. 6.4ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ મધ્ય અમેરિકન રાષ્ટ્ર અને દક્ષિણ મેક્સિકોના ભાગોને હચમચાવી ગયો. યુએસ જીઓલોજિકલ સર્વે (યુએસજીએસ) એ જણાવ્યું કે તેનું કેન્દ્ર કેનિલા, ગ્વાટેમાલાની નગરપાલિકાથી 2 કિમી દક્ષિણપૂર્વમાં હતું.

6.4 તીવ્રતા માપવામાં આવી હતી

અગાઉ ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર 6.4 માપવામાં આવી હતી. જો કે તે દરમિયાન પણ કોઈ નુકસાનના સમાચાર નથી. પાડોશી દેશ તરફથી ટ્વીટ કરીને એવી પણ જાણકારી આપવામાં આવી હતી કે તેના કારણે તેમને પણ સુનામી જેવી આફતોના કોઈ સંકેત દેખાતા નથી.

શા માટે આવે છે ભૂકંપ?

આનો જવાબ જાણવા માટે સૌથી પહેલા તમારે પૃથ્વીની રચનાને સમજવી પડશે. આખી પૃથ્વી 12 ટેક્ટોનિક પ્લેટો પર ટકેલી છે. લાવા આ ટેકટોનિક પ્લેટો હેઠળ રહેલો છે. આ લાવા પર આ 12 પ્લેટો તરતી રહી છે. જ્યારે લાવા આ પ્લેટો સાથે અથડાય છે, ત્યારે જે ઊર્જા નીકળે છે તેને ભૂકંપ કહેવામાં આવે છે.

એ પણ સમજી શકાય છે કે, પૃથ્વીનું સૌથી બહારનું સ્તર જે 12 પ્લેટોમાં વહેંચાયેલું છે. આ પ્લેટો સતત બદલાતી રહે છે. કેટલીકવાર આ પ્લેટો સ્થળાંતર કરતી વખતે એકબીજા સાથે અથડાય છે. જેના કારણે ભૂકંપના આંચકા અનુભવાય છે. જેના કારણે જમીન પણ સરકી જાય છે.

કરોડો વર્ષો પહેલા ભારત એશિયાની નજીક નહોતુ. પરંતુ જમીન પર આવતા ભૂકંપના કારણે ભારત દર વર્ષે લગભગ 47 મીમી આગળ વધીને મધ્ય એશિયા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. લગભગ સાડા પાંચ કરોડ વર્ષ પહેલાં એક અથડામણ એટલી જબરદસ્ત હતી કે આખે આખા હિમાલયની રચના થઈ ગઈ.

એક સમયે ભારત એક મોટો ટાપુ હતો. 6,000 કિલોમીટરથી વધુ સમય સુધી દરિયામાં તરતો આ ટાપુ યુરેશિયા ટેક્ટોનિક પ્લેટ સાથે અથડાયો અને હિમાલયની રચના થઈ. હિમાલય એ વિશ્વની સૌથી નાના ઉંમરની પર્વતમાળા છે.

વૈજ્ઞાનિકોના અનુમાન મુજબ, ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય ફેરફારોને કારણે હિમાલયના પ્રદેશો ભૂકંપ માટે ખૂબ જ સંવેદનશીલ બની રહ્યા છે. આ કારણે બંને પ્લેટો સતત એકબીજા પર દબાણ કરી રહી છે, જેના કારણે પ્રદેશમાં અસ્થિરતા છે. પરંતુ સવાલ એ ઊભો થાય છે કે હિમાલયની ધરતીની પ્લેટો સ્થિર કેમ નથી થઈ રહી? તેનો જવાબ જાણવા માટે 'અંડરવર્લ્ડ કોડ' નામના સોફ્ટવેર દ્વારા કરોડો વર્ષ પહેલા થયેલી અથડામણને સમજવાના પ્રયાસો હજુ પણ ચાલુ છે.

ભૂકંપની તીવ્રતા અને કેન્દ્રનો અર્થ શું થાય છે?

સિસ્મોગ્રાફ્સનો ઉપયોગ ભૂકંપની તીવ્રતા અને સમયગાળો માપવા માટે થાય છે. સિસ્મોગ્રામ દ્વારા પૃથ્વીની હિલચાલનો ગ્રાફ બનાવવામાં આવે છે. ધરતીકંપનું કેન્દ્ર એ સ્થાન છે જ્યાં તેની નીચે પ્લેટોમાં હલનચલન થાય છે. જેને હાઇપોસેન્ટર કહેવામાં આવે છે. આ તે છે જ્યાં મહત્તમ કંપન પણ થાય છે. જેમ જેમ કંપનની આવર્તન દૂર થાય છે તેમ તેમ તેની અસર ઘટતી જાય છે.

જો રિએક્ટર સ્કેલ પર 7 કે તેથી વધુની આવર્તન સાથે ધરતીકંપ આવે છે તો આસપાસના 40 કિમી ત્રિજ્યામાં તીવ્ર આંચકા અનુભવાય છે. જો ધરતીકંપની આવર્તન ઉપરની બાજુએ હોય તો ઓછા વિસ્તારો ભૂકંપથી પ્રભાવિત થાય છે, જ્યારે જો આ આવર્તન નીચેની બાજુએ હોય, તો મોટા વિસ્તાર ભૂકંપથી પ્રભાવિત થાય છે.

ભૂકંપની વધતી તીવ્રતાનો અર્થ સમજો

ભૂકંપની તીવ્રતા સંખ્યા દ્વારા માપવામાં આવે છે. જેમ જેમ આ સંખ્યા વધે છે તેમ તેમ ભૂકંપમાંથી મુક્ત થતી ઉર્જા પણ વધે છે. જો ધરતીકંપની તીવ્રતા 1 પોઈન્ટ વધી જાય તો તેમાંથી નીકળતી ઉર્જા 32 ગણી વધી જાય છે. ઉદાહરણ તરીકે 5ની તીવ્રતાનો ધરતીકંપ 4ની તીવ્રતાના ધરતીકંપ કરતાં 32 ગણી વધુ ઊર્જા છોડે છે. આ રીતે તે આગળ વધે છે અને તેનાથી ઉદ્ભવતા જોખમ પણ.

8ની તીવ્રતાનો ધરતીકંપ 1,000 ગણી વધુ ઊર્જા છોડે છે

વૈજ્ઞાનિકોએ ભારતમાં 8 કે તેથી વધુની તીવ્રતા ધરાવતો ભૂકંપ હોવાની વાત કરી છે. 8ની તીવ્રતાનો ધરતીકંપ 7ની તીવ્રતાના ધરતીકંપ કરતાં 1,000 ગણી વધુ ઉર્જા છોડે છે. 8ની તીવ્રતા સાથેનો ભૂકંપ ખૂબ જ ખતરનાક માનવામાં આવે છે. તેનો ભોગ ખૂબ મોટો વિસ્તાર છે અને તે લાંબા સમય સુધી અનુભવાય છે. આ ભૂકંપથી ઈમારતો સંપૂર્ણપણે જમીનદોસ્ત થઈ જાય છે. આ ભૂકંપના આંચકાથી સ્તંભો, દિવાલો અને ભારે ફર્નિચર પડી જાય છે. 8 કે તેથી વધુની તીવ્રતાના ધરતીકંપ વર્ષમાં એકવાર આવી શકે છે.