શું દ્રાક્ષ ખાવાથી ખરેખર કેન્સરનું વધે છે જોખમ, સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ વીડિયોનું શું છે સત્ય ?

દ્રાક્ષ ખાવાથી કેન્સરનું જોખમ વધી જાય છે. હાલ આવી જ માહિતી આપતો એક વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયો છે. તેનું શું સત્ય છે, જાણીએ.

પ્રતીકાત્મક તસવીર ( ગૂગલમાંથી)

દ્રાક્ષ ખાવાથી કેન્સરનું જોખમ વધી જાય છે. હાલ આવી જ માહિતી આપતો એક વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયો છે. તેનું શું સત્ય છે, જાણીએ.

દાવો શું છે?

વોટ્સએપ સહિતના સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલા એક વીડિયોમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે, દ્રાક્ષ ગળામાં ઈન્ફેક્શનનું કારણ બની શકે છે અને તે કેન્સર તરફ દોરી જાય છે. કારણ કે તે જંતુનાશકો સાથે મિશ્રિત છે. 30-સેકન્ડની ક્લિપમાં સફેદ પ્રવાહીમાં  દ્રાક્ષ ધોવાતી હોવામાં આવી  રહી છે અને એન્કર લોકોને રસાયણોના ઉપયોગ સામે ચેતવણી આપે છે. તે લોકોને સલાહ આપે છે કે, ,સેફટી માટે  ફળોને  ખાતા પહેલા તેને મીઠાના પાણીમાં ધોવા જોઇએ."

જો કે વીડિયોમાં કરવામાં આવેલો દાવો ખોટો છે. દ્રાક્ષ ખાવાથી ગળામાં દુખાવો, ચેપ અથવા કેન્સર થઈ શકે છે તેવી દલીલને સમર્થન આપવા માટે કોઈ પુરાવા નથી.

FACT શું છે?

વીડિયોના કોમેન્ટ વિભાગમાં સ્ક્રોલ કરતાં, અમને ઘણા લોકો એ નિર્દેશ કરતા જોવા મળ્યા કે, વિડિયોCEX કિસમિસ બનાવવાની પ્રક્રિયા દર્શાવે છે.

. ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચ (ICAR) ના નેશનલ રિસર્ચ સેન્ટર ઓન દ્રાક્ષ (NRCP) નો અહેવાલ - કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રાલય હેઠળની સંસ્થા, સૂચવે છે કે દ્રાક્ષને ઝડપથી સૂકવવા માટે તેને ઇથિલ ઓલિટ અને પોટેશિયમ કાર્બોનેટના દ્રાવણમાં પલાળી રાખવી જોઈએ. ડૂબી જાય છે.

“બજારમાં ડીપિંગ તેલની ઘણી બ્રાન્ડ ઉપલબ્ધ છે. સામાન્ય રીતે આ માટે ઇથિલ ઓલિટ (1.5 ટકા) અને પોટેશિયમ કાર્બોનેટ (2.5 ટકા) નું મિશ્રણ વપરાય છે. દ્રાક્ષના ગુચ્છોને દ્રાવણમાં 2 થી 6 મિનિટ માટે ડુબાડી રાખવામાં આવે છે. પ્રોસેસ  કરાયેલ ગુચ્છો પછી દ્રાક્ષના સૂકવણીના શેડમાં એક જ સ્તરમાં ફેલાવવામાં આવે છે,"

લોજિકલી ફેક્ટ્સના ઈમેલના પ્રતિભાવમાં, ICAR-NRCPના ડાયરેક્ટર ડૉ. કૌશિક બેનર્જીએ જણાવ્યું હતું કે  આ વીડિયો કિસમિસ બનાવતી વખતે અનુસરવામાં આવતી નિયમિત પ્રક્રિયા દર્શાવે છે.

“સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ વીડિયો ભારતીય દ્રાક્ષ ઉદ્યોગને બદનામ કરી રહ્યા છે. વીડિયોના એક ભાગમાં, તે સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે કે દ્રાક્ષને એથિલ ઓલિટ અને પોટેશિયમ કાર્બોનેટના સફેદ દ્રાવણમાં બોળવામાં આવી રહી છે, જે કિસમિસ બનાવવાની નિયમિત પ્રક્રિયા છે," તેમણે કહ્યું.

હોમી ભાભા સેન્ટર ફોર સાયન્સ એજ્યુકેશનના બાયોલોજી સેલના વૈજ્ઞાનિક અધિકારી વિક્રાંત ઘણેકરે પણ પુષ્ટિ કરી હતી કે, વીડિયો કિસમિસ બનાવતી વખતે અનુસરવામાં આવતી સામાન્ય પ્રક્રિયા દર્શાવે છે.“સામાન્ય રીતે, ખાદ્ય ઉદ્યોગમાં વિવિધ પ્રકારના ફૂડ-ગ્રેડ રસાયણોનો ઉપયોગ થાય છે, અને તે લેબ રસાયણો જેવા નથી. તેથી, તેઓ સામાન્ય રીતે સલામત છે. પરંતુ હાઇ કંસંટ્રેશન  ઝેરી હોઈ શકે છે.

શું દ્રાક્ષને ખારા પાણીમાં ધોવા જોઈએ?

વીડિયોના છેલ્લા ભાગમાં લોકોને દ્રાક્ષ ખાતા પહેલા મીઠાના પાણીથી સારી રીતે ધોવાની સલાહ આપવામાં આવી છે, જે સામાન્ય રીતે સલાહ આપવામાં આવે છે. યુનાઇટેડ કિંગડમમાં નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ (NHS) પણ ફળો અને શાકભાજીનો ઉપયોગ કરતા પહેલા તેને ધોવાની ભલામણ કરે છે.

ઘાણેકરે જણાવ્યું હતું કે. “લગભગ 75 ટકાથી 80 ટકા જંતુનાશકોના અવશેષો ઠંડા પાણીથી ધોવાથી દૂર થાય છે. બે ટકા મીઠાના પાણીથી ધોવાથી મોટાભાગના સંપર્ક જંતુનાશકોના અવશેષો દૂર થઈ જશે જે સામાન્ય રીતે ફળોની સપાટી પર દેખાય છે,”. ભારતમાં સંશોધન સંસ્થા સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ (CSE)ના જણાવ્યા અનુસાર,  2 પ્રતિશત નમકવાળઆ પાણીથી ફળો અને શાકભાજીને ધોવાથી મદદ મળે છે.

ગળામાં ખરાશ, કેન્સર અને દ્રાક્ષ વચ્ચે શું સંબંધ છે?

જ્યારે દ્રાક્ષથી ગળામાં દુખાવો થાય છે તેવા દાવાઓ વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે ઘાણેકરે કહ્યું, “ઘણા જંતુનાશકોના નિશાન દ્રાક્ષ પર જોવા મળે છે,  પરંતુ આ રસાયણોની હાજરીથી ગળામાં ખંજવાળ વચ્ચે કોઈ સીધો સંબંધ નથી . ,

વીડિયોમાં એવો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે, દ્રાક્ષ પરના જંતુનાશકો કેન્સરનું કારણ બની શકે છે. જો કે, કેન્સર રિસર્ચ યુકે કહે છે કે “આપણે જે ખાઈએ છીએ તેની સપાટી પર જંતુનાશકો અથવા હર્બિસાઇડ્સની થોડી માત્રા હોઈ શકે છે. "પરંતુ સ્તર ઓછું છે અને લોકોમાં કેન્સરનું જોખમ વધારતું નથી."

કોઈ પણ જંતુનાશકોની હાજરીને કેન્સરના કારણ સાથે સીધી રીતે જોડી શકતું નથી. ભારત સરકારે પહેલાથી જ આવા રસાયણો પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે

નિર્ણય

દ્રાક્ષ ખાવાથી ગળામાં ખરાશ અથવા ચેપ થઈ શકે છે તેની પુષ્ટિ કરવા માટે કોઈ વિશ્વસનીય પુરાવા નથી. ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચ (ICAR) - નેશનલ ગ્રેપ રિસર્ચ સેન્ટરે પુષ્ટિ કરી છે કે દ્રાક્ષ ખાવાથી વ્યક્તિના ગળાને અસર થતી નથી અને એવા કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી કે, દ્રાક્ષમાં હાજર જંતુનાશકો માનવ સ્વાસ્થ્યને અસર કરે છે.