What is Form-16: શું હોય છે ફૉર્મ-16 અને ઇન્કમ ટેક્સ રિટર્ન ભરવામાં આ કેવી રીતે આવે છે કામ ?

આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરતા પહેલા ફૉર્મ-16ની સંપૂર્ણ તપાસ કરવી જરૂરી છે. તમારે તમારું રિટર્ન ફાઇલ કરતા પહેલા આ કામ પણ કરવું પડશે.

પ્રતિકાત્મક તસવીર

Income Tax Return - Form-16: ઇન્કમ ટેક્સ રિટર્ન (Income Tax Return) ભરવાની સિઝન શરૂ થઈ ગઈ છે અને ટૂંક સમયમાં સેલેરીડ ટેક્સપેયર્સને (Salaried Taxpayers) પોતાના એમ્પ્લૉયર એટલે કે કંપની પાસેથી ફૉર્મ-16 મળવાનું શરૂ થઈ જશે. આ વખતે કંપનીઓ પોતાના કર્મચારીઓને 15 જૂનથી ફૉર્મ-16 આપવાનું શરૂ કરશે. સેલેરીડ ટેક્સપેયર્સ માટે ફૉર્મ-16 (Form-16)  ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ડૉક્યૂમેન્ટ છે. આ તેમના માટે આવકવેરા રિટર્ન (ITR ફાઇલિંગ) (ITR Filing) ફાઇલ કરવાનું ખૂબ જ સરળ બનાવે છે. ચાલો જાણીએ શું છે આ ફૉર્મ-16 અને શા માટે તે આટલું મહત્વનું હોય છે…

કંપનીઓ માટે અનિવાર્ય છે આ કામ - 
રિટર્ન ફાઇલ કરવાની પ્રૉસેસમાં ફૉર્મ-16 મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. આમાં કર્મચારીને આપવામાં આવેલ પગાર, કર્મચારી દ્વારા દાવો કરાયેલી કપાત (Deductions) અને એમ્પ્લૉયર દ્વારા કાપવામાં આવેલ TDS એટલે કે સૉર્સ (Tax Deducted At Source) પર કર કપાતની માહિતી સામેલ છે. આવકવેરા કાયદાની કલમ 203 અંતર્ગત, કંપનીઓ માટે પોતાના કર્મચારીઓને ફૉર્મ-16 આપવાનું ફરજિયાત કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં તેમની આવક પર કાપવામાં આવેલા TDSની સંપૂર્ણ વિગતો હોય છે..

ડેડલાઇનનો ના કરો ઇન્તજાર - 
હવે જ્યારે કંપનીઓ આજથી ફૉર્મ-16 આપવાનું શરૂ કરશે, ત્યારે શક્ય છે કે તમને પણ આ જલ્દી મળી જશે. ફૉર્મ-16 મેળવ્યા પછી આવકવેરા રિટર્ન ફાઈલ કરવામાં સમય પસાર કરવો જોઈએ નહીં. આ વખતે ઇન્કમ ટેક્સ રિટર્ન ફાઇલ કરવાની અંતિમ તારીખ (ITR ફાઇલિંગ ડેડલાઇન) (ITR Filing Deadline) 31 જુલાઈ છે. આનો અર્થ એ છે કે તમે કોઈપણ ફી વિના 31મી જુલાઈ 2023 સુધી આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરી શકો છો. સમયમર્યાદા આવવાની રાહ જોવી યોગ્ય નથી, કારણ કે છેલ્લા દિવસોમાં પૉર્ટલ પર ટ્રાફિક વધવાને કારણે સમસ્યાઓ ઊભી થતી હોવાનું ઘણી વખત જોવા મળ્યું છે.

એલાઉન્સની ડિટેલ્સ જાણી લો - 
આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરતા પહેલા ફૉર્મ-16ની સંપૂર્ણ તપાસ કરવી જરૂરી છે. તમારે તમારું રિટર્ન ફાઇલ કરતા પહેલા આ કામ પણ કરવું પડશે. તમારા ફૉર્મ-16માં ભથ્થું વગેરે દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે નહીં તે તપાસો. આમાં હાઉસ રેન્ટ એલાઉન્સ એટલે કે એચઆરએ અને લીવ ટ્રાવેલ આસિસ્ટન્સ (LTA) એટલે કે એલટીએ મહત્વના છે. આ ઉપરાંત ITR ભરતા પહેલા આ 5 બાબતો પણ ચેક કરવી જરૂરી છે.

આ 5 વસ્તુઓ પર જરૂર ધ્યાન આપો - 

એ જોઇ લો કે તમારો પાન નંબર ઠીક છે કે નહીં, જો આ ખોટો છે તો તમે રિફન્ડ (Income Tax Refund) ક્લેઇમ નહીં કરી શકો.
ફૉર્મ-16માં પોતાનું નામ, સરનામું અને કંપનીનું ટેન નંબર ચેક કરી લો.
ફૉર્મ-16ના ટેક્સ ડિડક્શન્સ ફૉર્મ-26 એએસ અને એઆઇએસ સાથે જરૂર મેચ કરો. 
જો તમે ઓલ્ડ ટેક્સ રિજીમ (Old Tax Regime) પસંદ કરી છે, તો ટેક્સ બચાવનારા ડિડક્શન્સનું વિવરણ તપાસી લો.
જો તમે 2022-23 દરમિયાન નોકરી બદલી છે, તો જુની કંપનીમાંથી પણ ફૉર્મ-16 જરૂર કલેક્ટ કરી લો.