Fact Check: 1 એપ્રિલ 2025 થી UPI બંધ થવાનો દાવો ખોટો છે, નવી માર્ગદર્શિકા બ્લોક કરેલા મોબાઇલ નંબરો ડિલીટ કરવા સંબંધિત છે
૧-4-૨૦૨૫ થી UPI બંધ થવાની વાત ખોટી છે. NPCI એ UPI ને વધુ સુરક્ષિત બનાવવા માટે નવી માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે અને બેંકોને બંધ કે નવા વપરાશકર્તાઓને ફાળવેલા મોબાઇલ નંબર નિયમિતપણે અપડેટ કરવા જણાવે છે.
Fact Check: નેશનલ પેમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા UPI વ્યવહારો અંગે જારી કરાયેલી નવી માર્ગદર્શિકાના સંદર્ભમાં, સોશિયલ મીડિયા વપરાશકર્તાઓ એક પોસ્ટ શેર કરી રહ્યા છે જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે બધી બેંકો 1 એપ્રિલ, 2025 થી એટલે કે આગામી નાણાકીય વર્ષની શરૂઆતથી UPI સેવા બંધ કરવા જઈ રહી છે. એટલે કે ૧ એપ્રિલ, ૨૦૨૫ થી ગ્રાહકો UPI સેવાનો ઉપયોગ કરી શકશે નહીં.
વિશ્વાસ ન્યૂઝે તેની તપાસમાં આ દાવો ખોટો હોવાનું શોધી કાઢ્યું. ૧ એપ્રિલ, ૨૦૨૫ થી UPI વ્યવહારોમાં કોઈ ફેરફાર થશે નહીં અને ગ્રાહકો પહેલાની જેમ આ સેવાનો ઉપયોગ કરવાનું ચાલુ રાખશે. જોકે, ગ્રાહકોની સુરક્ષાને ધ્યાનમાં રાખીને, નેશનલ પેમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) એ નવી માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે જે મુજબ બેંકોએ હવે નિયમિતપણે તે મોબાઈલ નંબરો ડિલીટ કરવા પડશે જે બંધ થઈ ગયા છે અથવા તે નંબરો નવા વપરાશકર્તાઓને ફાળવવામાં આવ્યા છે. NPCI ની આ માર્ગદર્શિકા UPI વ્યવહારોમાં ભૂલો અટકાવવામાં મદદરૂપ સાબિત થશે.
વાયરલ શું છે?
સોશિયલ મીડિયા યુઝર ‘સૌરવ કુમાર’ એ વાયરલ પોસ્ટ (આર્કાઇવ લિંક) શેર કરી અને લખ્યું, “બધી બેંકો 1 એપ્રિલ, 2025 થી UPI બંધ કરવા જઈ રહી છે.”
સોશિયલ મીડિયા પર ખોટા દાવા સાથે વાયરલ પોસ્ટનો સ્ક્રીનશોટ.
ઘણા અન્ય યુઝર્સે તેને આ જ સંદર્ભમાં સમાન દાવા સાથે શેર કર્યો છે.
તપાસ
25 ફેબ્રુઆરીના રોજ, UPI દ્વારા 22 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુના વ્યવહારો કરવામાં આવ્યા હતા, જે આ સેવાનું મહત્વ અને વ્યાપક સ્વરૂપ દર્શાવે છે. નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) UPI (યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ)નું સંચાલન કરે છે અને ફેબ્રુઆરી 2025ના ડેટા મુજબ, કુલ 652 બેંકો આ ઈન્ટરફેસ પર કાર્યરત છે, એટલે કે તેમના ગ્રાહકોને તેનો લાભ આપી રહી છે.
આવી સ્થિતિમાં, આ સેવા બંધ થવી એ પોતાનામાં જ એક મોટી ખબર હોત, પરંતુ અમને સમાચાર અહેવાલોમાં એવી કોઈ માહિતી મળી નથી જેમાં નવા નાણાકીય વર્ષની શરૂઆતથી UPI બંધ થવાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હોય. તેમજ અમને NPCI વેબસાઇટ પર આ સેવા બંધ કરવા અંગે કોઈ માહિતી મળી નથી.
જોકે, શોધ દરમિયાન, આવા ઘણા અહેવાલો મળી આવ્યા જેમાં NPCI દ્વારા બેંકોને આપવામાં આવેલી નવી માર્ગદર્શિકાનો ઉલ્લેખ છે. સમાચાર અહેવાલો અનુસાર, “NPCI એ UPI વ્યવહારોની સુરક્ષા માટે નવી માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે, જે 1 એપ્રિલ, 2025 થી અમલમાં આવશે. આ નિયમો હેઠળ, બેંકોએ નિયમિતપણે એવા મોબાઇલ નંબરો કાઢી નાખવા પડશે જે બંધ કરવામાં આવ્યા છે અથવા નવા વપરાશકર્તાઓને ફરીથી સોંપવામાં આવ્યા છે.
આ પરિપત્ર NPCI વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ છે, જે મુજબ, આ માર્ગદર્શિકાને 31 માર્ચ, 2025 સુધીમાં લાગુ કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે.
NPCI દ્વારા જારી કરાયેલા પરિપત્ર મુજબ, બેંકો અને ચુકવણી સેવા પ્રદાતાઓએ તેમની યાદી અપડેટ કરવી પડશે અને ડિસ્કનેક્ટ થયેલા અથવા સરેન્ડર થયેલા નંબરોને દૂર કરવા પડશે.
હવે ૧ એપ્રિલ, ૨૦૨૫ થી, બધી બેંકોએ NPCI ને માસિક રિપોર્ટ સબમિટ કરવાના રહેશે અને આ રિપોર્ટમાં કુલ UPI ID, સક્રિય વપરાશકર્તાઓ, મહિનામાં કરવામાં આવેલા કુલ વ્યવહારો અને અન્ય માહિતી શામેલ હશે.
NPCI ના ડેટા અનુસાર, ફેબ્રુઆરી 2025 માં, કુલ 652 બેંકો UPI સેવાનો ઉપયોગ કરી રહી છે અને આ મહિનામાં UPI દ્વારા લગભગ 22 લાખ કરોડ રૂપિયાના વ્યવહારો કરવામાં આવ્યા છે.
NPCI અનુસાર, ફેબ્રુઆરી 2025 માં, કુલ 652 બેંકો UPI સેવાનો ઉપયોગ કરી રહી છે અને આ મહિનામાં UPI દ્વારા લગભગ 22 લાખ કરોડ રૂપિયાના વ્યવહારો કરવામાં આવ્યા છે.
તમને જણાવી દઈએ કે UPI ની શરૂઆત NPCI ના 21 સભ્ય બેંકો સાથે પાયલોટ લોન્ચ સાથે થઈ હતી. આ લોન્ચિંગ ૧૧ એપ્રિલ ૨૦૧૬ ના રોજ મુંબઈમાં તત્કાલીન આરબીઆઈ ગવર્નર ડૉ. દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. તેની સ્થાપના રઘુરામ જી રાજનના નેતૃત્વમાં કરવામાં આવી હતી અને આજે તે આંતરબેંક વ્યવહારો માટે એક મહત્વપૂર્ણ સિસ્ટમ બની ગઈ છે.
વાયરલ દાવા અંગે અમે બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડના ડેપ્યુટી ન્યૂઝ એડિટર નીલકમલ સુંદરમનો સંપર્ક કર્યો. તેમણે પુષ્ટિ આપી કે UPI સેવા પહેલાની જેમ ચાલુ રહેશે. તેમણે કહ્યું કે UPI ને વધુ સારું અને સુરક્ષિત બનાવવા માટે NPCI દ્વારા આવી માર્ગદર્શિકા જારી કરવામાં આવી છે.
આ અંગે, અમે SBI સહિત ઘણી અન્ય બેંકોની કોર્પોરેટ કોમ્યુનિકેશન ટીમનો પણ સંપર્ક કર્યો. તેમણે પુષ્ટિ આપી કે UPI બંધ કરવાનો દાવો ખોટો છે. વાયરલ દાવો શેર કરનાર યુઝરે પોતાની પ્રોફાઇલમાં પોતાને પટનાનો રહેવાસી ગણાવ્યો છે અને તે સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ જ સક્રિય છે.
(ડિસ્ક્લેમર: આ સમાચારનું ફેક્ટ ચેક vishvasnewsએ કર્યુ છે, એબીપી અસ્મિતાએ શક્તિ કલેક્ટિવની સાથે ભાગીદારી અંતર્ગત આ ફેક્ટ ચેકમાં કોઇપણ ફેરફાર વિના પુનઃપ્રકાશિત કર્યુ છે)
ટ્રેન્ડિંગ સમાચાર
ટોપ સ્ટોરી
