Mahakumbh 2025: મહાકુંભના 15 દિવસ બાદ સંગમથી આવ્યા સારા સમાચાર, વૈજ્ઞાનિકો પણ ચોંકી ગયા
Mahakumbh 2025: પર્યાવરણ મંત્રાલયના અહેવાલ મુજબ, ગંગા નદીમાં ડોલ્ફિનની સંખ્યા વધીને 6,324 થઈ ગઈ છે, જે 2021માં લગભગ 3,275 હતી. આ દર્શાવે છે કે ગંગા નદીના પાણીની ગુણવત્તામાં સુધારો થયો છે.
Mahakumbh 2025: પ્રયાગરાજ મહાકુંભના સમાપનના 15 દિવસ પછી પણ, સંગમ કિનારે મોટી સંખ્યામાં વિદેશી પક્ષીઓની હાજરીએ વૈજ્ઞાનિકોને આશ્ચર્યચકિત કર્યા છે. સામાન્ય રીતે ફેબ્રુઆરીના અંત સુધીમાં જતા આ પક્ષીઓ આ વખતે 13 માર્ચ સુધી સંગમમાં પડાવ નાખશે. પક્ષીશાસ્ત્રીઓ અને જીવવિજ્ઞાનીઓ માને છે કે આ સંગમના પાણી અને હવાની શુદ્ધતાનો પુરાવો છે.
વિદેશી પક્ષીઓની લાંબી હાજરી પર્યાવરણીય શુદ્ધતાની નિશાની છે
દર વર્ષે ડિસેમ્બરના અંતમાં, રશિયા, સાઇબિરીયા અને પોલેન્ડ જેવા ઠંડા દેશોમાંથી હજારો વિદેશી પક્ષીઓ સંગમ વિસ્તારમાં આવે છે. તેમનું રોકાણ ફેબ્રુઆરીના અંત સુધી ચાલે છે, પરંતુ આ વખતે 13 માર્ચ સુધી તેમનું અહીં રોકાણ વૈજ્ઞાનિકો માટે એક સુખદ આશ્ચર્ય છે. પક્ષીશાસ્ત્રી પ્રો. સંદીપ મલ્હોત્રા કહે છે કે લારુસ રિડિબુન્ડસ પ્રજાતિના આ વિદેશી પક્ષીઓ પ્રદૂષણમુક્ત પાણી અને સ્વચ્છ હવાના સૂચક માનવામાં આવે છે. આ પક્ષીઓ કુદરતી રીતે ત્યારે જ અટકે છે જ્યારે પાણીમાં હાજર જળચર જીવો સુરક્ષિત હોય અને વાતાવરણ અનુકૂળ હોય. તેમની લાંબી હાજરી દર્શાવે છે કે મહાકુંભ દરમિયાન ગંગાના પાણીને સ્વચ્છ રાખવાના પ્રયાસો સફળ રહ્યા હતા.
ઉત્તર પ્રદેશ પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડનો અહેવાલ પણ એ હકીકતની પુષ્ટિ કરે છે કે સંગમ વિસ્તારનું પાણી અને હવા પહેલા કરતાં ઘણી શુદ્ધ થઈ ગઈ છે. ગંગામાં ડોલ્ફિનની વધતી વસ્તી પણ પાણીની સ્વચ્છતાનો પુરાવો છે. ગંગા નદીમાં જોવા મળતી ગંગા ડોલ્ફિનને ગંગાના પાણીની સ્વચ્છતાનું એક મહત્વપૂર્ણ સૂચક પણ માનવામાં આવે છે.
વિશ્વ વન્યજીવન દિવસ (3 માર્ચ 2025) ના રોજ પર્યાવરણ મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા અહેવાલ મુજબ, ગંગા નદીમાં ડોલ્ફિનની સંખ્યા 2021 માં લગભગ 3,275 થી વધીને 6,324 થઈ ગઈ છે. ખાસ કરીને ફતેહપુર પ્રયાગરાજ અને પટના વચ્ચે ગંગાના પ્રવાહમાં ડોલ્ફિનની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. આ દર્શાવે છે કે ગંગા નદીના પાણીની ગુણવત્તામાં સુધારો થયો છે.
મહાકુંભ દરમિયાન કરવામાં આવેલા પ્રયાસોની અસર
મહાકુંભ 2025 દરમિયાન, રાજ્ય સરકાર અને કેન્દ્ર સરકારે ગંગાની સફાઈ અને પ્રદૂષણ નિયંત્રણ માટે ખાસ ઝુંબેશ શરૂ કરી હતી. નમામિ ગંગે યોજના હેઠળ, ગંદા ગટરના પાણીને ગંગાના પાણીમાં છોડવા પર કડક પ્રતિબંધ હતો. સરકારના આ પ્રયાસોની અસર હવે દેખાઈ રહી છે. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે જો આ સ્થિતિ ચાલુ રહેશે તો આગામી વર્ષોમાં ગંગાનું પાણી વધુ સ્વચ્છ થઈ જશે.
ગંગામાં ડોલ્ફિનની વધતી વસ્તીથી વૈજ્ઞાનિકો ખુશ છે
પર્યાવરણવિદો અને પક્ષીવિદો કહે છે કે જો સંગમ વિસ્તારમાં પાણી અને હવાની શુદ્ધતા જાળવવામાં આવે તો તે સમગ્ર જૈવવિવિધતા માટે ફાયદાકારક રહેશે. ગંગામાં વિદેશી પક્ષીઓની સંખ્યા અને ડોલ્ફિનની વધતી જતી વસ્તીએ પુષ્ટિ આપી છે કે પ્રયાગરાજનું વાતાવરણ પહેલા કરતાં ઘણું સારું થઈ ગયું છે.
ભવિષ્યમાં પણ સ્વચ્છતા અભિયાન ચાલુ રાખવાની જરૂર છે
વૈજ્ઞાનિકો સૂચવે છે કે સરકારે પાણીની સ્વચ્છતા માટે લેવાયેલા પગલાં ચાલુ રાખવા જોઈએ. મહાકુંભ પછી પણ, ગંગા નદીમાં ગટર શુદ્ધિકરણ પ્લાન્ટ, કચરાના નિકાલ અને પ્રદૂષણ નિયંત્રણના પગલાંનો કડક અમલ કરવો જરૂરી છે. તો જ આ પરિસ્થિતિ લાંબા સમય સુધી ટકી શકે છે.
સંગમની સ્વચ્છતા પર વૈજ્ઞાનિકોની મહોર
પક્ષીશાસ્ત્રીઓ અને પર્યાવરણ નિષ્ણાતો માને છે કે સંગમ વિસ્તારમાં વિદેશી પક્ષીઓની હાજરી અને ગંગા ડોલ્ફિનની સંખ્યામાં વધારો એ સાબિત કરે છે કે ગંગા પહેલા કરતાં વધુ સ્વચ્છ બની ગઈ છે. આ માત્ર પર્યાવરણ માટે જ નહીં પરંતુ પર્યટન અને ધાર્મિક શ્રદ્ધાની દ્રષ્ટિએ પણ સકારાત્મક સંકેત છે.
ટોપ સ્ટોરી
ટ્રેન્ડિંગ સમાચાર
