Science GK: મનુષ્યથી લઇ જાનવરો સુધી.... બધાની પાંચ આંગળીઓ જ કેમ હોય છે ?

જો આપણે સાદી ભાષામાં સમજીએ તો હૉક્સ જનીન નક્કી કરે છે કે ગર્ભનો વિકાસ થાય ત્યારે શરીરમાં કયું અંગ હશે

(તસવીર- એબીપી લાઇવ)

Science GK: શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે મનુષ્ય સહિત વિશ્વના મોટાભાગના સસ્તન પ્રાણીઓને માત્ર પાંચ આંગળીઓ જ કેમ હોય છે? જો કે, બધા સસ્તન પ્રાણીઓને પાંચ આંગળીઓ હોતા નથી. ખૂંખાર પ્રાણીઓ અથવા વ્હેલની જેમ. જ્યારે, કૂતરો, બિલાડી, વાનર, આ એવા જીવો છે જે સસ્તન પ્રાણીઓ છે પરંતુ તેમના પંજામાં પાંચ આંગળીઓ છે.

વૈજ્ઞાનિકોના મતે પાંચ આંગળીઓની પાછળ હોક્સ જીન હોય છે. વાસ્તવમાં, હૉક્સ જનીનો પ્રૉટીનને એન્કોડ કરે છે જે અન્ય જનીનોની પ્રવૃત્તિને નિયંત્રિત કરવામાં અને તેમને શરૂ કરવામાં અથવા રોકવામાં મદદ કરે છે.

જો આપણે સાદી ભાષામાં સમજીએ તો હૉક્સ જનીન નક્કી કરે છે કે ગર્ભનો વિકાસ થાય ત્યારે શરીરમાં કયું અંગ હશે. હકીકતમાં ટેટ્રાપૉડ્સની હાડપિંજર પેટર્નની રચનામાં હૉક્સ જનીનો ખૂબ પ્રભાવશાળી છે.

જ્યારે વૈજ્ઞાનિકોને પૂછવામાં આવ્યું કે આંગળીઓવાળા જીવનો પ્રથમ જન્મ ક્યારે થયો હતો, તો એક વૈજ્ઞાનિક સ્ટીવર્ટે જણાવ્યું કે લગભગ 360 મિલિયન વર્ષો પહેલા કોઈપણ જીવમાં પહેલીવાર આંગળીઓનો વિકાસ થયો હતો.

જો કે, તે સમય દરમિયાન તે જીવોને 8 આંગળીઓ હતી. પરંતુ ધીરે ધીરે તે જીવોના જીન્સ બદલાતા ગયા અને તેમની પાંચ આંગળીઓ વિકસિત થઈ.

બીજો સિદ્ધાંત પરિવર્તનનો સિદ્ધાંત છે. આ સિદ્ધાંત મુજબ, પાંચથી વધુ આંગળીઓ માનવ સહિત ઘણા સસ્તન પ્રાણીઓમાં પરિવર્તન તરીકે થાય છે. સાન ડિએગોના વિકાસલક્ષી આનુવંશિકશાસ્ત્રી કિમ્બર્લી કૂપર પણ પોલીડેક્ટીલીના મ્યુટેશનલ આધાર સાથે સહમત છે.