GauKasht: હવે લાકડા માટે જંગલો નહીં કપાય, આવી ગયું ગાયના ગોબરમાંથી બનેલુ લાકડું

વરસાદમાં ભીનું થાય ત્યારે ઝાડનું લાકડું બળતું નથી. આ સ્થિતિમાં ગાયનું લાકડું ઝડપથી આગ પકડી લે છે અને વાતાવરણમાં ગરમી પેદા કરે છે.

GauKasht

Agri Business Idea : જ્યાં સુધી જમીન પર હરિયાળી છે ત્યાં સુધી દરેક માનવીનું જીવન સલામત છે, પરંતુ જે રીતે જંગલમાં વૃક્ષોની કાપણી થઈ રહી છે એ પૃથ્વીના અસ્તિત્વને ચિંતામાં મૂકી દીધું છે. આ સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે એક ઉપાય શોધી કાઢવામાં આવ્યો છે. દેશના ઘણા વિસ્તારોમાં ગાયના છાણનું લાકડું બનાવવામાં આવી રહ્યું છે, જેને લાકડાના વધુ સારા વિકલ્પ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. આ લાકડું પવિત્ર ગાયના છાણથી બનેલું છે, જેને તૈયાર કરવામાં વધુ સમય નથી લાગતો. સારી વાત એ છે કે, ગાયના છાણમાંથી બનેલું આ લાકડું ખૂબ જ સસ્તું છે અને સામાન્ય લાકડા કરતાં ઓછો ધુમાડો બહાર કાઢે છે, જેનાથી પર્યાવરણને કોઈ નુકસાન થતું નથી.

વરસાદમાં ભીનું થાય ત્યારે ઝાડનું લાકડું બળતું નથી. આ સ્થિતિમાં ગાયનું લાકડું ઝડપથી આગ પકડી લે છે અને વાતાવરણમાં ગરમી પેદા કરે છે. જો તમે ખેડૂત અથવા પશુપાલક છો, તો ગાયના લાકડા બનાવવાનો વ્યવસાય તમારા માટે નફાકારક સોદો સાબિત થઈ શકે છે. આજે યજ્ઞ, હવન, અંતિમ સંસ્કાર અને રસોઈમાં ગાયના લાકડાનો મોટા પાયે ઉપયોગ થાય છે.

ગાયનું લાકડું શા માટે જરૂરી? 

એક સર્વે મુજબ દર વર્ષે મૃતદેહોને બાળવા માટે 5 કરોડ વૃક્ષો કાપવામાં આવે છે. દેશના લગભગ ત્રીજા ભાગના લાકડાનો અંતિમ સંસ્કારમાં વપરાશ થાય છે, જેના માટે મોટા પ્રમાણમાં જંગલો કાપવામાં આવે છે. આ પર્યાવરણ માટે એક નવું સંકટ ઊભું કરી રહ્યું છે.

જમીનનું ધોવાણ, વહેતી નદીઓ, પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ વગેરે વનનાબૂદીનું પરિણામ છે. આ કટોકટીઓનો અંત લાવવા માટે, વ્યક્તિએ વૃક્ષો વાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે, પરંતુ ગાયના લાકડાને પ્રોત્સાહન આપવું એ પણ એક મજબૂત પગલું સાબિત થઈ શકે છે.

ગાયનું લાકડું કેવી રીતે ફાયદાકારક?

આજે ઘરેલું અને ઔદ્યોગિક જરૂરિયાતો માટે કુદરતી ગેસ, પેટ્રોલ અને કોલસા પર નિર્ભરતા વધી રહી છે. જો આપણે ઊર્જાના વૈકલ્પિક સ્ત્રોતો શોધી રહ્યા છીએ, તો આ દિવસોમાં સૌર ઊર્જા ખૂબ ચર્ચામાં છે, પરંતુ આજે ગાયનું છાણ પણ બળતણના લાકડાના સારા વિકલ્પ તરીકે ઉભરી રહ્યું છે.

ઉદાહરણ તરીકે, 500 કિલો લાકડું બનાવવા માટે લગભગ 2 વૃક્ષો કાપવામાં આવે છે, જેની કિંમત 4000 રૂપિયા છે, જ્યારે 500 કિલો ગાયનું લાકડું માત્ર 300 રૂપિયામાં તૈયાર કરવામાં આવે છે. ગામમાં જ્યાં ખેતી અને પશુપાલન મોટા પાયે થાય છે.

ગોબરનો મોટો જથ્થો પણ અહીં રહે છે. આવી સ્થિતિમાં ગાયના છાણમાંથી બનાવેલ ગાયના છાણ માત્ર ખેડૂતો અને પશુપાલકોની આવક વધારવામાં મદદ કરશે નહીં, પરંતુ ગામમાં રોજગાર અને આવકના સાધન પણ પેદા કરશે.

ગાયનું લાકડું કેવી રીતે બને છે?

આજના આધુનિક યુગમાં લગભગ તમામ કામ ટેક્નોલોજી અને મશીનો દ્વારા થઈ રહ્યા છે. ગાયના લાકડાનો વ્યવસાય પણ ઘણા રાજ્યોમાં ફૂલીફાલી રહ્યો છે. ઘણા ખેડૂતો, પશુપાલકો, ગૌશાળાઓ હાથ વડે ગાયનું લાકડું બનાવી રહ્યા છે, જ્યારે કેટલાક લોકોએ ગાયના ધંધાને આધુનિક બનાવવા માટે ઈલેક્ટ્રીક મશીનો લગાવ્યા છે.

આ મશીનોમાં ગાયનું છાણ નાખવામાં આવે છે, ત્યારબાદ 4 થી 5 ફૂટ લાંબુ લાકડું બહાર આવે છે. કાઉવુડ 5 થી 6 દિવસ સુકાયા પછી તૈયાર થાય છે. એક અંદાજ મુજબ, 1 ક્વિન્ટલ ગાયના છાણમાંથી 1 ક્વિન્ટલ ગાયનું લાકડું બનાવી શકાય છે.

જો લેકમડને પણ ગાયના છાણમાં ભેળવી દેવામાં આવે તો તેને લાંબા સમય સુધી જ્વલનશીલ બનાવી શકાય છે. આધુનિક મશીનો વડે 1 દિવસમાં લગભગ 10 ક્વિન્ટલ ગાયનું છાણ બનાવી શકાય છે, જે બજારમાં રૂ.7 પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાય છે.

ગાયના લાકડાનો ક્યાં ઉપયોગ કરી શકાય

બજારમાં લાકડાના પુરવઠામાં ધરખમ ઘટાડો થયો છે. આવી સ્થિતિમાં, તમે ઇચ્છો તો, તમે ગાયના લાકડા બનાવવાનો વ્યવસાય શરૂ કરી શકો છો. આ વ્યવસાયમાં સારી નફાની સંભાવના છે. ખાસ કરીને ખેડૂતો, પશુપાલકો અને ગાય આશ્રયસ્થાનો ગાયનું લાકડું બનાવીને સારી આવક મેળવી શકે છે.

આ લાકડાનો ઉપયોગ અંતિમ સંસ્કારથી લઈને હોલિકા, દહન, યજ્ઞ, હવન જેવા ધાર્મિક કાર્યક્રમોમાં સ્મશાનગૃહમાં થઈ શકે છે. આજકાલ ગામમાં ગાયના લાકડામાંથી ખોરાક બનાવવાનું કામ પણ ચાલે છે. તેનાથી વધુ ધુમાડો નીકળતો નથી, જેના કારણે પ્રદૂષણની સંભાવના પણ ઓછી છે, તેથી લોકો ગાયના લાકડા તરફ પણ આગળ વધી રહ્યા છે.

મધ્યપ્રદેશમાં બનાવવામાં આવે છે ગાયનું લાકડું
 
19મી એનિમલ સેન્સસ મુજબ મધ્યપ્રદેશમાં કુલ 196 લાખ પશુઓ છે, જેમાં દેશી ઓલાદોની સંખ્યા એક કરોડ 87 લાખ 61 હજાર 389 છે. 8 લાખ 40 હજાર 977 મિશ્ર ઓલાદના પશુઓ છે.

મધ્યપ્રદેશમાં ભારતના કુલ સ્વદેશી પશુઓના 12.41% છે, તેથી મધ્યપ્રદેશમાં ગાય આધારિત કુદરતી ખેતી અને ગાયના લાકડાના વ્યવસાયને ખૂબ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે. આ કિસ્સામાં, મધ્ય પ્રદેશ પશુપાલન અને પશુ સંવર્ધન બોર્ડે પણ ગૌશાળામાં ગાયના લાકડાના બાંધકામને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે.

આજે મધ્યપ્રદેશની ગૌશાળાઓ ગાયના લાકડાં બનાવીને સારી કમાણી કરી રહી છે. છત્તીસગઢમાં પણ આ મોડલ પર ગોથાનમાં કામ ચાલી રહ્યું છે. આ વ્યવસાય સંપૂર્ણપણે પર્યાવરણીય સંરક્ષણના હિતમાં છે, તેથી આગામી સમયમાં તેની ખૂબ માંગ રહેશે.

Disclaimer: સમાચારમાં આપવામાં આવેલી કેટલીક માહિતી મીડિયા રિપોર્ટ્સ પર આધારિત છે. ખેડૂત ભાઈઓ, કોઈપણ સૂચનનો અમલ કરતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.