World Health Day 2023: કોરોના પછી ભારતીયોમાં ઝડપથી વધી રહી છે આ 8 બીમારીઓ, જાણો કારણ અને નિવારણ

વિશ્વ આરોગ્ય દિવસ દર વર્ષે ઉજવવામાં આવે છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશનનો આ દિવસ ઉજવવા પાછળનો હેતુ એ છે કે સમગ્ર વિશ્વમાં લોકો સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત મહત્વપૂર્ણ બાબતો પર ધ્યાન આપે અને સ્વસ્થ જીવન જીવે.

પ્રતિકાત્મક તસવીર

Source : Freepik

દર વર્ષે 7 એપ્રિલે વિશ્વ આરોગ્ય દિવસ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસની ઉજવણીનો હેતુ વિશ્વભરના લોકોને આરોગ્ય અને તબીબી ક્ષેત્રે થઈ રહેલી નવી પ્રગતિથી વાકેફ કરવાનો છે. ભારતમાં છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયાથી કોરોનાના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે, જો કે હવે આ વાયરસ એટલો ખતરનાક માનવામાં આવતો નથી જેટલો પહેલા માનવામાં આવતો હતો, પરંતુ લાંબા સમય સુધી કોવિડના લક્ષણો અને કોરોનામાંથી સાજા થયેલા લોકોમાં જોવા મળતી અનેક બીમારીઓ એક નવા સ્વરૂપે સામે આવી છે.

ઘણા સંશોધનોમાં, હૃદય, ફેફસાં, કિડની અને શરીરના અન્ય ભાગો પર વાયરસની અસરોનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ રોગચાળો હાલના ઘણા રોગોના નિદાન અને સારવારમાં પણ અવરોધ બની ગયો છે. બેઠાડુ જીવનશૈલી જેનાથી લોકો ટેવાઈ ગયા છે તે કોવિડ-19 રોગચાળાની બીજી આડઅસર તરીકે આપણી સમક્ષ આવી છે. ઘણા લોકો હજી પણ તેની અસર સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે જે ઘણી વધુ આડઅસરોને આમંત્રણ આપે છે.

પવન કુમાર ગોયલે, વરિષ્ઠ સલાહકાર, આંતરિક દવા, ફોર્ટિસ હોસ્પિટલ, શાલીમાર બાગ, દિલ્હીએ એક અંગ્રેજી અખબારને કહ્યું, "જો આપણે ડેટા જોઈએ તો, રોગચાળા પછી બ્લડ પ્રેશર, હૃદય રોગ અને ડાયાબિટીસ જેવી નબળી જીવનશૈલી રોગો ઝડપથી વધી રહ્યા છે." કોઈને આશ્ચર્ય થઈ શકે છે કે આવું શા માટે થઈ રહ્યું છે. રોગચાળા દરમિયાન લોકો ઘરે બેસીને યોગ, પ્રાણાયામ અને કસરત કરી રહ્યા હતા. રસ્તાઓ પર ભાગ્યે જ ટ્રાફિક હતો. હવે રસ્તાઓ ભરાઈ ગયા છે અને ટ્રાફિક જામના કારણે લોકો એકબીજાને કોસતા રહ્યા છે. ધંધા તો ફૂલીફાલી રહ્યા છે પરંતુ લોકોમાં હરીફાઈ પણ વધી રહી છે જે લોકોને હાઈ બ્લડપ્રેશરનો શિકાર પણ બનાવી રહી છે. લોકો પાસે કસરત અથવા યોગ માટે સમય નથી અને તેઓ તણાવ ઘટાડવા માટે બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક લે છે, ધૂમ્રપાન કરે છે અને દારૂ પીતા હોય છે. ટૂંકમાં, જીવનશૈલીને લગતા રોગોને ખીલવા માટે ઉત્તમ વાતાવરણ મળ્યું છે.

ચાલો જાણીએ કે કોવિડ-19 પછી કઈ બીમારીઓ ઝડપથી વધી રહી છે...

1. માનસિક રોગો

કોરોના પછી ચિંતા, ડિપ્રેશન, યાદશક્તિ અને એકાગ્રતા સંબંધિત સમસ્યાઓ સામાન્ય બની ગઈ છે, જેણે જીવનની ગુણવત્તા બગડી છે. તણાવ, એકલતા, કોરોનામાં નજીકના લોકોને ગુમાવવા અને આર્થિક સંકટ આ રોગોને વધારવાનું કામ કર્યું છે.

2. કેન્સર

કોવિડ-19 ઘણા પ્રોટીનને લક્ષ્ય બનાવે છે, તેથી ચેપ ઘણા પ્રકારના કેન્સરનું જોખમ વધારી શકે છે. તાજેતરના અધ્યયનમાં વર્ણવવામાં આવ્યું છે કે કોવિડ-19 વાયરસ p53 (એક જનીન જે ટ્યુમરની રચનાને અટકાવે છે) અને તેના સંબંધિત માર્ગો સાથે કેવી રીતે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે, ત્યાં કેન્સર જેવા રોગોની પ્રગતિને અટકાવવાની તેની ક્ષમતાને નબળી પાડે છે.

3. શ્વસન સંબંધી રોગો

કોરોના સતત ઉધરસ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, લાંબા સમય સુધી છાતીમાં જકડવું જેવી સમસ્યાઓનું કારણ પણ છે. અસ્થમા અથવા ક્રોનિક ઑબ્સ્ટ્રક્ટિવ પલ્મોનરી ડિસીઝ (COPD) જેવા પૂર્વ-અસ્તિત્વમાં રહેલા શ્વસન રોગોથી પીડિત લોકો માટે આ સ્થિતિઓ મુશ્કેલીરૂપ બની શકે છે. આ સિવાય ઘરની અંદરના વાયુ પ્રદૂષણના સંપર્કમાં આવવાથી શ્વસન સંબંધી રોગનું જોખમ પણ વધી શકે છે.

4. બ્લડ પ્રેશર

ઘણા સંશોધનોમાં સામે આવેલા પુરાવા દર્શાવે છે કે લોકોમાં હાઈ બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યા મહામારીના સ્તરે પહોંચી ગઈ છે. સર્ક્યુલેશન જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ અનુસાર, કોવિડ રોગચાળા પછી, તમામ વય જૂથના લોકોમાં હાઈ બ્લડ પ્રેશર રોગ ઝડપથી વધ્યો છે, જે ચિંતાજનક છે.

5. હાર્ટ ડિસીઝ

કોવિડ-19 પછી, હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક, અનિયમિત ધબકારા, હાર્ટ ફેલ્યોર અને બ્લડ ગંઠાઈ જવા જેવી હૃદય સંબંધિત સમસ્યાઓનું જોખમ વધી શકે છે.

6. ડાયાબિટીસ

કોવિડ-19માંથી બચી ગયેલા ઘણા લોકોને ડાયાબિટીસ સહિત અનેક રોગોનું જોખમ વધારે છે.

7. અસ્થમા

કોરોનાથી પીડિત લોકોમાં રક્ત પ્રવાહ સાથે ઓક્સિજનનું સંકલન વધુ પડકારજનક બને છે. જ્યારે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વાયરસનો સામનો કરે છે ત્યારે આ સ્થિતિ વધુ ખરાબ થાય છે. પરિણામે, વાયુમાર્ગની આસપાસના સ્નાયુઓ સંકુચિત થવા લાગે છે. આ સમય દરમિયાન ઉત્પન્ન થતી લાળ ખાંસી, છાતીમાં દુખાવો, ગળામાં દુખાવો જેવી ઘણી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.

8. ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી ડિસીઝ (COPD)

સામાન્ય લોકો કરતા કોરોના 19ને કારણે COPDથી પીડિત લોકોને શ્વાસ અને ફેફસાની સમસ્યાનું જોખમ વધારે હોય છે. તમને COPD માં ન્યુમોનિયા થવાનું જોખમ પણ વધારે છે. COPD માં, તમારે કોવિડ -19 ના સામાન્ય લક્ષણો તેમજ તેના ગંભીર લક્ષણોનો સામનો કરવો પડી શકે છે, જેના કારણે તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે.

હઠીલા રોગોથી કેવી રીતે બચી શકાય

તંદુરસ્ત જીવનશૈલીને અનુસરીને, તમે ક્રોનિક રોગો થવાની શક્યતા ઘટાડી શકો છો અને સારું જીવન જીવી શકો છો.

એક સ્વસ્થ આહાર હૃદય રોગ, ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ અને ઘણા ક્રોનિક રોગોના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે અને તેમની સામે લડવામાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. સંતુલિત, સ્વસ્થ આહાર એટલે શરીર પર વધારાની ખાંડ, ચરબી અને સોડિયમની અસરોને ઘટાડવા માટે વિવિધ ફળો, શાકભાજી, આખા અનાજ, દુર્બળ પ્રોટીન અને ઓછી ચરબીવાળા ડેરી ઉત્પાદનો સાથેનો આહાર.

નિયમિતપણે વ્યાયામ કરો નિયમિત શારીરિક પ્રવૃત્તિ તમારા ક્રોનિક રોગોના જોખમને ઘટાડવામાં અને તેમની સામે લડવામાં મદદ કરી શકે છે. અઠવાડિયામાં ઓછામાં ઓછી 150 મિનિટની મધ્યમ તીવ્રતાની કસરતને તમારી દિનચર્યાનો એક ભાગ બનાવો. આ સાથે અઠવાડિયામાં બે દિવસ સ્નાયુઓને મજબૂત કરવાની કસરત કરો.

આલ્કોહોલ અને ધુમ્રપાનથી દૂર રહો વધુ પડતી પીવાની આદત તમને સમયાંતરે બ્લડ પ્રેશર, અનેક પ્રકારના કેન્સર, હૃદય રોગ, સ્ટ્રોક અને લીવરની બીમારીનો શિકાર બનાવી શકે છે. તેને છોડીને અથવા તેને મર્યાદિત કરીને, તમે આ રોગોથી બચી શકો છો.

સ્ક્રિનિંગ (ચેકઅપ) મહત્વપૂર્ણ ક્રોનિક રોગોથી બચવા અને તેને વહેલી તકે શોધવા માટે, નિયમિતપણે ડૉક્ટર અને ડેન્ટિસ્ટ પાસે જાઓ અને તમારું ચેકઅપ કરાવો.

રોગોના પારિવારિક ઇતિહાસને અવગણશો નહીં જો તમારા પરિવારમાં કેન્સર, હૃદય રોગ, ડાયાબિટીસ અથવા ઑસ્ટિયોપોરોસિસ જેવી લાંબી રોગોનો ઇતિહાસ છે, તો તમને તે રોગ થવાનું જોખમ વધુ હોઈ શકે છે. તમારા કૌટુંબિક ઇતિહાસને ડૉક્ટર સાથે શેર કરો જે તમને આ રોગોને વહેલામાં રોકવા અથવા નિદાન કરવામાં મદદ કરશે.