'વન નેશન, વન ઇલેક્શન' બિલ રજૂ કરવા પર ડિવિઝન, પક્ષમાં 269 અને વિપક્ષમાં 198 વૉટ પડ્યા, જેપીસીને મોકલાયું
One Nation One Election Bills Latest News: વિરોધમાં સપાના સાંસદ ધર્મેન્દ્ર યાદવે કહ્યું કે, વન નેશન, વન ઈલેક્શન બિલ દેશમાં સરમુખત્યારશાહી લાવવાનો ભાજપનો પ્રયાસ છે
One Nation One Election Bills Latest News: મંગળવારે (17 ડિસેમ્બર) સંસદના શિયાળુ સત્રનો 17મો દિવસ છે. કેન્દ્રીય કાયદા પ્રધાન અર્જૂનરામ મેઘવાલે લોકસભામાં એક દેશ, એક ચૂંટણી માટે 129મું બંધારણ સંશોધન બિલ રજૂ કર્યું હતુ.
એક દેશ, એક ચૂંટણી બિલની રજૂઆત બાદ સાંસદોને તેના પર બોલવા માટે સમય આપવામાં આવ્યો હતો. ઘણા પક્ષકારોના વાંધાઓ પછી, બિલને ફરીથી રજૂ કરવા માટે ઇલેક્ટ્રૉનિક વૉટિંગ થયું. તરફેણમાં 220 અને વિરોધમાં 149 મત પડ્યા હતા. સ્પીકરે કહ્યું કે, જે સભ્યો પોતાનો મત બદલવા માગે છે તેમણે સ્લિપ લેવી જોઈએ. ત્યારપછીની મતગણતરીમાં તરફેણમાં 269 અને વિરોધમાં 198 મત પડ્યા હતા. કાયદા મંત્રી મેઘવાલે ફરીથી બિલ રજૂ કર્યું હતું.
અમિત શાહે ગૃહમાં કહ્યું કે, જ્યારે બિલ કેબિનેટમાં આવ્યું ત્યારે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું હતું કે તેને સંયુક્ત સંસદીય સમિતિ (જેપીસી)ને મોકલવામાં આવે. કાયદા મંત્રી આવી દરખાસ્ત કરી શકે છે.
વિરોધમાં સપાના સાંસદ ધર્મેન્દ્ર યાદવે કહ્યું કે, વન નેશન, વન ઈલેક્શન બિલ દેશમાં સરમુખત્યારશાહી લાવવાનો ભાજપનો પ્રયાસ છે.
મેઘવાલે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો સાથે સંબંધિત ત્રણ કાયદાઓમાં સુધારો કરવા માટે એક બિલ પણ રજૂ કર્યું હતું. આમાં કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની સરકાર અધિનિયમ- 1963, દિલ્હી સરકારની રાષ્ટ્રીય રાજધાની પ્રદેશ- 1991 અને જમ્મુ અને કાશ્મીર પુનર્ગઠન અધિનિયમ- 2019નો સમાવેશ થાય છે. તેના દ્વારા જમ્મુ અને કાશ્મીરને પૂર્ણ રાજ્યનો દરજ્જો આપવા માટે સુધારા પણ કરી શકાય છે.
શું છે ‘વન નેશન-વન ઇલેક્શન’ ?
તેનું નામ સૂચવે છે તેમ તે રાષ્ટ્રમાં ચૂંટણીઓ વિશે વાત કરે છે. ભારતમાં વિવિધ રાજ્યોની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ, દેશની લોકસભાની ચૂંટણીઓ અને નાગરિક અને પંચાયતની ચૂંટણીઓ અલગ-અલગ સમયે યોજાય છે. નરેન્દ્ર મોદી સરકાર ઈચ્છે છે કે દેશમાં વિધાનસભા, લોકસભા, પંચાયત અને નગરપાલિકાની ચૂંટણીઓ એકસાથે યોજવામાં આવે.
કોણે આપ્યો આને લઇને રિપૉર્ટ ?
વન નેશન, વન ઈલેક્શન બિલ ઘણા સમયથી સત્તારૂઢ ભાજપના એજન્ડામાં છે. આને પૂર્ણ કરવાના હેતુથી કેન્દ્ર સરકારે 2 સપ્ટેમ્બર 2023ના રોજ પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતામાં એક સમિતિની રચના કરી હતી. આ સમિતિએ 14 માર્ચ 2024ના રોજ રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને પોતાનો રિપોર્ટ સોંપ્યો હતો. સમિતિએ રિપોર્ટમાં કહ્યું છે કે એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાથી ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં પરિવર્તન આવી શકે છે.
કમિટીમાં કોણ-કોણ હતુ સામેલ ?
વન નેશન, વન ઈલેક્શન માટે રચાયેલી કમિટીમાં કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ, કોંગ્રેસના ભૂતપૂર્વ નેતા ગુલામ નબી આઝાદ, 15મા નાણાં પંચના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ એન.કે. સિંહ, લોકસભાના ભૂતપૂર્વ મહાસચિવ ડૉ. સુભાષ કશ્યપ, વરિષ્ઠ વકીલ હરીશ સાલ્વે અને ચીફ વિજિલન્સનો સમાવેશ થાય છે. કમિશનર સંજય કોઠારીનો સમાવેશ થાય છે. આ સિવાય કાયદા રાજ્ય મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો) અર્જૂન રામ મેઘવાલ અને ડૉ. નિતેન ચંદ્રાને વિશેષ આમંત્રિત તરીકે સમિતિમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા.
કમિટીએ કઇ રીતે તૈયાર કર્યો રિપૉર્ટ ?
પોતાનો રિપૉર્ટ તૈયાર કરતા પહેલા આ સમિતિએ તે 7 દેશોની ચૂંટણી પ્રક્રિયાનો અભ્યાસ કર્યો જ્યાં આ પ્રક્રિયા લાગુ છે. આ 7 દેશોમાં સ્વીડન, બેલ્જિયમ, જર્મની, દક્ષિણ આફ્રિકા, ઈન્ડોનેશિયા, ફિલિપાઈન્સ અને જાપાનનો સમાવેશ થાય છે.
કમિટીએ કરી હતી આ પાંચ મુખ્ય ભલામણો
આ સમિતિ દ્વારા રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને સોંપવામાં આવેલા અહેવાલમાં 5 મુખ્ય ભલામણોનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. આ નીચે મુજબ છે...
આગામી લોકસભા ચૂંટણી એટલે કે 2029 સુધી તમામ રાજ્યોની વિધાનસભાઓનો કાર્યકાળ લંબાવવો જોઈએ.
ત્રિશંકુ વિધાનસભા (કોઈની પાસે બહુમતી નથી) અને અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવના કિસ્સામાં, બાકીની મુદત માટે નવી ચૂંટણીઓ યોજવામાં આવી શકે છે.
વન નેશન, વન ઈલેક્શન અંતર્ગત બે તબક્કામાં ચૂંટણી યોજવી જોઈએ. લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી પ્રથમ તબક્કામાં યોજવી જોઈએ, જ્યારે સ્થાનિક સંસ્થાઓ (નગરપાલિકા)ની ચૂંટણી બીજા તબક્કામાં (100 દિવસની અંદર) યોજવી જોઈએ.
ચૂંટણી પંચે રાજ્ય ચૂંટણી સત્તાવાળાઓ સાથે પરામર્શ કરીને લોકસભા, વિધાનસભા અને સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ માટે મતદાર યાદી અને મતદાર ઓળખ કાર્ડ તૈયાર કરવું જોઈએ.
કોવિંદ પેનલે એકસાથે ચૂંટણી યોજવા માટે સાધનો, માનવબળ અને સુરક્ષા દળોના આગોતરા આયોજનની ભલામણ કરી છે.
કોંગ્રેસ આ તર્ક આપીને કરી રહી છે વિરોધ
કોંગ્રેસ શરૂઆતથી જ વન નેશન, વન ઈલેક્શનનો વિરોધ કરી રહી છે. તેમનું કહેવું છે કે એક સાથે ચૂંટણી યોજવાથી બંધારણના મૂળભૂત માળખામાં મોટો ફેરફાર થશે. આ સંઘીય માળખાની ગેરંટી અને સંસદીય લોકશાહીની વિરુદ્ધ હશે. આ સિવાય આમ આદમી પાર્ટી સહિત અન્ય કેટલીક પાર્ટીઓ પણ તેનો વિરોધ કરી રહી છે.
આ પણ વાંચો
ટોપ સ્ટોરી
ટ્રેન્ડિંગ સમાચાર
