Women’s Days : ભારતના આ કાયદાની દરેક મહિલાને હોવી જોઇએ જાણકારી, આપ પણ જાણી લો

ભારતીય સમાજની મહિલાઓનો એક મોટો વર્ગ હજુ પણ તેમના કાયદાકીય અધિકારો વિશે જાગૃત નથી. એટલા માટે આજે અમે એક એવા કાયદા વિશે વાત કરીશું, જેની દરેક મહિલાઓને માહિતી હોવી જોઇએ.

પ્રતીકાત્મક તસવીર

Women’s Days : ભારતીય સમાજની મહિલાઓનો એક મોટો વર્ગ હજુ પણ તેમના કાયદાકીય અધિકારો વિશે જાગૃત નથી. એટલા માટે આજે અમે એક એવા કાયદા વિશે વાત કરીશું, જેની દરેક મહિલાઓને માહિતી હોવી જોઇએ.

આજે પણ ભારતીય સમાજમાં ઘણી જગ્યાએ મહિલાઓના શોષણ અને ઉત્પીડનની ઘટનાઓ સામે આવતી રહે છે. બીજી તરફ સમાજમાં ઘણી મહિલાઓ શિક્ષિત હોવા છતાં તેમના કાયદાકીય અધિકારોથી વંચિત છે. તેની પાછળ ઘણા કારણો છે.

કાયદાની જાણકારી ન હોવાને કારણે ઘણી મહિલાઓ તેમના કાયદાકીય અધિકારોથી વંચિત રહી જાય છે. આપણું ભારતીય બંધારણ દેશની મહિલાઓને ઘણા અધિકારો આપે છે, જેના વિશે દરેક મહિલાએ જાણવું જરૂરી છે.

તમને જણાવી દઈએ કે હાલમાં પણ ભારતીય બંધારણમાં માત્ર 395 અનુચ્છેદ અને 12 શિડ્યુલ છે અને તે 25 ભાગોમાં વહેંચાયેલું છે. પરંતુ તેની રચના સમયે, મૂળ બંધારણમાં 395 કલમો હતી જેને 22 ભાગોમાં વિભાજિત કરવામાં આવી હતી, તેમાં ફક્ત 8 અનુસૂચિ હતી.

મહિલાઓના કાયદાકિય અધિકારો ક્યાં છે?

Domestic violence Act 2005 મહિલા સુરક્ષા માટે  બનાવવામાં આવ્યો હતો.આ એક્ટ હેઠળ મહિલા સાસરીમાં મહિલાઓનું થતું શારિરીક,માનસિક કે ઇમોશનલ સેક્યુઅલ  સામે ફરિયાદ નોંધીવી શકે છે.

મહિલા ફરિયાદ ક્યા કરી શકે

મહિલાઓ માટે કેટલાક ખાસ નિયમો  છે. આ અંતર્ગત જો કોઈ મહિલા પોલીસ સ્ટેશન જવા માટે અનુકૂળ ન હોય તો પોલીસે ઘરે આવીને ફરિયાદ નોંધાવવી પડે છે.  આ સિવાય મહિલા ગમે ત્યાંથી ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે. આ માટે પોલીસ મહિલા પર પોલીસ સ્ટેશન આવીને ફરિયાદ કરવા દબાણ કરી શકે નહીં. બીજી તરફ જો પોલીસ મહિલાની ફરિયાદ ન  નોંધે તો મહિલા સીધી કોર્ટમાં જઈ શકે છે.

સંવિધાનમાં મહિલાઓને કઇ કઇ સુવિધા અપાઇ છે

અનુચ્છેદ 19 મહિલાઓને સ્વતંત્રતાનો અધિકાર આપે છે, જેથી તેઓ ભારતના કોઇ પણ પ્રદેશમાં મુક્તપણે ફરી શકે, રહી શકે અને વેપાર કરી શકે છે. આ સિવાય કલમ 23-24 હેઠળ મહિલાઓની પ્રતિષ્ઠા માટે મહિલાઓનું શોષણ યોગ્ય ન ગણાય, મહિલાઓને વેશ્યાવૃત્તિમાં ધકેલવી, ભીખ માંગવી વગેરેને સજાપાત્ર ગણવામાં આવ્યા છે.

1956માં  The Suppression of Immoral Traffic in Women and Girls Act

વર્ષ 1956માં ભારતીય સંસદ દ્વારા મહિલાઓ સામેના તમામ પ્રકારના શોષણને સમાપ્ત કરવા માટે 'ધ સપ્રેશન ઓફ ઇમોરલ ટ્રાફિક ઇન વુમન એન્ડ ગર્લ્સ એક્ટ, 1956' પણ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. બીજી તરફ, કલમ 39 (a) મહિલાઓને આજીવિકાના પર્યાપ્ત સાધન મેળવવા માટે આર્થિક ન્યાયની જોગવાઈ કરે છે અને કલમ 39 (d) સમાન કામ માટે સમાન વેતનની જોગવાઈ કરે છે.

મહિલાઓ માટે ક્યાં ક્યાં કાયદા છે

• રાજ્ય કર્મચારી વીમા અધિનિયમ 1948
• પ્લાન્ટેશન લેબર એક્ટ 1951
• ફેમિલી કોર્ટ એક્ટ, 1954
• સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ, 1954
• હિન્દુ મેરેજ એક્ટ 1955
• હિંદુ ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ, 1956 (સુધારો 2005)
• અનૈતિક ટ્રાફિક પ્રિવેન્શન એક્ટ 1956
• મેટરનિટી મેટરનિટી એક્ટ 1961 (સુધારેલ 1995)
• દહેજ પ્રતિબંધ કાયદો 1961
• મેડિકલ ટર્મિનેશન ઑફ પ્રેગ્નન્સી એક્ટ 1971
• કોન્ટ્રાક્ટ લેબર (રેગ્યુલેશન એન્ડ એબોલિશન) એક્ટ 1976
• સમાન પુનઃ એકીકરણ અધિનિયમ 1976
• ફોજદારી કાયદો (સુધારો) અધિનિયમ 1983
• ફેક્ટરી (સુધારો) અધિનિયમ 1986
• મહિલા અધિનિયમ 1986નું અશિષ્ટ પ્રતિનિધિત્વ
• સતી કમિશન (પ્રિવેન્શન) એક્ટ, 1987
• બાળ લગ્ન પ્રતિબંધ અધિનિયમ 2006
• ઘરેલું હિંસા અધિનિયમ 2005 થી રક્ષણ
• પોશ - કાર્યસ્થળ પર મહિલાઓની જાતીય સતામણી (પ્રિવેન્શન, પ્રોહિબિશન એન્ડ રિડ્રેસલ બેનિફિટ્સ એક્ટ, 2013)
• માતૃત્વ લાભ (સુધારા) અધિનિયમ, 2017
•