જો તમારું સરકારી બેંકોમાં ખાતું છે તો તમારા માટે સારા સમાચાર છે, RBI ગવર્નરે આપી મોટી માહિતી
તેમણે કહ્યું, આનો અર્થ એ છે કે જ્યાં પણ ખામીઓ હશે, તેના પર ધ્યાન આપવું પડશે. જ્યાં અમને ખામીઓ દેખાય છે, અમે તેના વિશે બેંકોને જાણ કરીએ છીએ. અને મને ખુશી છે કે બેંકો આ દિશામાં સારો પ્રતિસાદ આપી રહી છે.
Customer Service in Banks: જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોના ગ્રાહકોને વધુ સારી સેવા મળશે. આ માહિતી RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે આપી છે. તેમણે કહ્યું કે નાણાકીય સંસ્થાઓ માટે પ્રથમ પ્રાથમિકતા બેંકોમાં ગ્રાહકોને આપવામાં આવતી સેવાઓમાં વધુ સુધારો કરવા સહિતની કામગીરીની વ્યવસ્થામાં સુધારો કરવાની છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ગ્રાહકો માટે બેંક સંબંધિત ફરિયાદોના નિવારણ માટે CMS (કમ્પ્લેઇન્ટ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ) પોર્ટલ સહિત અનેક પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. બેંક મેનેજમેન્ટ દ્વારા સુધારણા માટે કેટલીક છટકબારીઓ છે જેને દૂર કરવાની જરૂર છે. દાસે આરબીઆઈ હેડક્વાર્ટર ખાતે જણાવ્યું હતું કે, “બેંક સેક્ટરમાં ગવર્નન્સ (ઓપરેશનલ સિસ્ટમ)ના સ્તરે વધુ સુધારા લાવવાની જરૂર છે. એવું નથી કે શાસન સારું નથી. સ્ટીયરીંગ સિસ્ટમ હજુ પણ ટકાઉ અને ભરોસાપાત્ર છે પરંતુ તેમાં વધુ સુધારા થઈ શકે છે."
તેમણે કહ્યું, આનો અર્થ એ છે કે જ્યાં પણ ખામીઓ હશે, તેના પર ધ્યાન આપવું પડશે. જ્યાં અમને ખામીઓ દેખાય છે, અમે તેના વિશે બેંકોને જાણ કરીએ છીએ. અને મને ખુશી છે કે બેંકો આ દિશામાં સારો પ્રતિસાદ આપી રહી છે. ગવર્નન્સ હેઠળનું જોખમ સંચાલન, અનુપાલન કાર્ય, આંતરિક ઓડિટ, નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયામાં પારદર્શિતા, આ બધી એવી બાબતો છે જેમાં હંમેશા સુધારાને અવકાશ હોય છે. તે બેંક સ્તરે કયા સુધારાઓ જોવા માંગે છે? જેના જવાબમાં તેણે આ વાત કહી. સાર્વજનિક ક્ષેત્રની બેંકોમાં ગ્રાહકોને આપવામાં આવતી સેવાઓમાં સુધારો કરવાની જરૂરિયાત અંગેના પ્રશ્ન પર ગવર્નરે કહ્યું, “અમે ગ્રાહકોને પૂરી પાડવામાં આવતી સેવાઓ અને સુવિધાઓને પ્રાથમિકતા આપીએ છીએ. આ મામલે બેંકોને પણ જાગૃત કરવામાં આવી છે અને બેંકો પણ આ મામલે સંપૂર્ણ ધ્યાન આપી રહી છે. આમ છતાં કેટલીક ફરિયાદો આવતી રહે છે."
તેમણે કહ્યું, “આને ધ્યાનમાં રાખીને, અમે એકીકૃત લોકપાલ યોજના શરૂ કરી છે. તેમાં CMS (કમ્પ્લેઇન્ટ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ) પોર્ટલ છે, જેમાં કોઈપણ વ્યક્તિ નાણાકીય સંસ્થાઓ સામે ઓનલાઈન ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે. સેવામાં ક્યાં ખામી છે તે શોધવા લોકપાલ ફરિયાદનું વિશ્લેષણ કરે છે. ત્યાર બાદ જરૂરી પગલાં લેવામાં આવે છે. અમે ગ્રાહકોને વધુ સારી સેવાઓ પ્રદાન કરવા માટે જરૂરી પગલાં લઈ રહ્યા છીએ અને આમ કરવાનું ચાલુ રાખીશું.”
RBIનું CMS પોર્ટલ ફરિયાદ નિવારણ પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા માટે એક સોફ્ટવેર એપ્લિકેશન છે. આરબીઆઈના કાર્યક્ષેત્ર હેઠળની સંસ્થાઓ સામે ફરિયાદો નોંધવા માટે આરબીઆઈની વેબસાઈટ દ્વારા સીએમએસ પોર્ટલનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. અહીં ઓનલાઈન ફરિયાદો નોંધાવી શકાય છે.
બેંક શાખા સ્તરે ફરિયાદ નિવારણ મિકેનિઝમના પ્રસારના પ્રશ્ન પર, દાસે કહ્યું, “બેંક મેનેજમેન્ટ નક્કી કરે છે કે બેંક શાખા સ્તરે તેનો પ્રચાર અને પ્રસાર શું અને કેવી રીતે કરવો. પરંતુ અમે બેંકોને વારંવાર કહીએ છીએ કે ગ્રાહક સેવા મહત્વપૂર્ણ છે. બેંકોની પ્રતિષ્ઠા તેઓ ગ્રાહકોને આપેલી સેવા સાથે જોડાયેલી છે." અન્ય પ્રશ્નના જવાબમાં દાસે કહ્યું, "લોકોને ખબર છે કે ફરિયાદ ક્યાં કરવી. શક્ય છે કે સંબંધિત શાખા દ્વારા ફરિયાદને યોગ્ય રીતે ધ્યાન આપવામાં ન આવી હોય. આવી સ્થિતિમાં ગ્રાહક ઉપર જઈને ફરિયાદ કરી શકે છે. દરેક બેંક પાસે ફરિયાદ પોર્ટલ છે, તમે ત્યાં ફરિયાદ કરી શકો છો. જો તમે તેનાથી પણ સંતુષ્ટ નથી, તો તમે RBI ઓમ્બડ્સમેનને ફરિયાદ મોકલી શકો છો.