બિલકિસ બાનોના તમામ 11 દોષિતોને ફરીથી જેલમાં જવું પડશે, સુપ્રીમ કોર્ટે સરકારની માફી રદ કરી

કાયદાકીય દૃષ્ટિકોણથી મામલાની તપાસ કરી છે. અમે પીડિતાની અરજીને સુનાવણી માટે યોગ્ય ગણી છે. આ મામલે જે પીઆઈએલ દાખલ કરવામાં આવી છે તે સાંભળવા યોગ્ય છે કે નહીં તે અંગે અમે કોઈ ટિપ્પણી કરી રહ્યા નથી.

બિલ્કીસ બાનો કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટનો ચુકાદો

Bilkis Bano Case: બિલકિસ બાનો કેસ પર સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણય આવવા લાગ્યો છે. ટિપ્પણી કરતા જસ્ટિસ નાગરથનાએ કહ્યું કે સજા એટલા માટે આપવામાં આવે છે જેથી ભવિષ્યમાં ગુનાઓ અટકાવી શકાય. ગુનેગારને સુધરવાની તક આપવામાં આવે છે પરંતુ પીડિતાની વેદનાને પણ સમજવી જોઈએ.

તેમણે વધુમાં કહ્યું કે અમે કાયદાકીય દૃષ્ટિકોણથી મામલાની તપાસ કરી છે. અમે પીડિતાની અરજીને સુનાવણી માટે યોગ્ય ગણી છે. આ મામલે જે પીઆઈએલ દાખલ કરવામાં આવી છે તે સાંભળવા યોગ્ય છે કે નહીં તે અંગે અમે કોઈ ટિપ્પણી કરી રહ્યા નથી.

જસ્ટિસ નાગરથનાએ કહ્યું, ગુજરાત સરકારે તેમની મુક્તિ અંગે નિર્ણય લેતા પહેલા જે કોર્ટમાં કેસની સુનાવણી કરવામાં આવી હતી તેનો અભિપ્રાય લેવો જોઈતો હતો. જે રાજ્યમાં આરોપીઓને સજા કરવામાં આવી હતી તે રાજ્યએ તેમની મુક્તિનો નિર્ણય લેવો જોઈએ. મહારાષ્ટ્રમાં સજા આપવામાં આવી હતી. આ આધારે, રિલીઝ ઓર્ડર રદ કરવામાં આવે છે. 

શું છે મામલો?

અગાઉ, કોર્ટે 11 દિવસ સુધી વિસ્તૃત સુનાવણી હાથ ધરી હતી. આ સમય દરમિયાન, કેન્દ્ર અને ગુજરાત સરકારોએ ગુનેગારોની સજા માફી સંબંધિત મૂળ રેકોર્ડ રજૂ કર્યા હતા. આ લોકોએ સુધારાત્મક સિદ્ધાંતનું પાલન કર્યું હોવાનું કહીને ગુજરાત સરકારે ગુનેગારોને મુક્ત કરવાની વાતને યોગ્ય ઠેરવી હતી.

આ મામલે સવાલ ઉઠાવતા સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે શું ગુનેગારોને માફી માંગવાનો મૂળભૂત અધિકાર છે. એ વાત પર પણ ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો કે આ અધિકાર પસંદગીપૂર્વક ન આપવો જોઈએ અને સમાજમાં સુધારણા અને પુનઃ એકીકરણ દરેક કેદી સુધી વિસ્તરવું જોઈએ.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું, અમારા તારણો મે 2022ના આ કોર્ટના આદેશ પર આધારિત છે. પ્રતિવાદી નંબર 3 એ જાહેર કર્યું ન હતું કે ગુજરાત હાઈકોર્ટે CrPC ની કલમ 437 હેઠળ તેમની અરજી ફગાવી દીધી હતી. ઉત્તરદાતા નંબર 3 એ પણ જાહેર કર્યું ન હતું કે અકાળે મુક્તિની અરજી ગુજરાતમાં નહીં પણ મહારાષ્ટ્રમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી. સર્વોચ્ચ અદાલતે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, મહત્વપૂર્ણ તથ્યો છુપાવીને અને ભ્રામક તથ્યો ઉભી કરીને, દોષિત વતી ગુજરાત રાજ્યને માફી પર વિચાર કરવા માટે નિર્દેશિત કરવાની માગણી કરવામાં આવી હતી.

સુપ્રીમ કોર્ટમાં જસ્ટિસ બીવી નાગરથના અને જસ્ટિસ ઉજ્જલ ભુયાનની બેન્ચે આ ચુકાદો આપ્યો છે. ખંડપીઠે ગયા વર્ષે 12 ઓક્ટોબરે આ કેસમાં પોતાનો ચુકાદો અનામત રાખ્યો હતો. આ કેસની કોર્ટમાં સતત 11 દિવસ સુધી સુનાવણી ચાલી. સુનાવણી દરમિયાન કેન્દ્ર અને ગુજરાત સરકારોએ ગુનેગારોની સજા માફી સંબંધિત મૂળ રેકોર્ડ રજૂ કર્યા હતા. ગુજરાત સરકારે દોષિતોને માફ કરવાના નિર્ણયને યોગ્ય ઠેરવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે ગુનેગારોની સમય પહેલા મુક્તિ પર પણ સવાલો ઉઠાવ્યા હતા. જો કે, કોર્ટે કહ્યું હતું કે તે સજા માફીની વિરુદ્ધ નથી, પરંતુ તે સ્પષ્ટ થવું જોઈએ કે દોષિત કેવી રીતે માફી માટે પાત્ર બન્યો.

અગાઉ 30 સપ્ટેમ્બર, 2022ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે સવાલ કર્યો હતો કે શું ગુનેગારોને માફી માંગવાનો મૂળભૂત અધિકાર છે? આ અધિકાર પસંદગીપૂર્વક આપવો જોઈએ નહીં.